Uz. Dr. Sevilay Zorlu

Psikiyatrist Ve Psikolog Arasında Ne Fark Vardir?

Uz. Dr. Sevilay Zorlu

Dünya Sağlık Örgütüne göre, sağlıklı olma hali; " yalnızca hastalık ya da sakatlık bulunmaması demek olmayıp, aynı zamanda BEDENSEL, RUHSAL ve  SOSYAL yönlerden de tam bir iyilik durumudur".

Tıp Bilimleri arasında psikiyatrinin önemi de bu tanımlamada bulunan üç temel "olmazsa olmaz" ögeyi içinde barındırmasından gelir.

 Psikiyatri Uzmanı, insanı bir bütün olarak ele alır. Psikiyatri Uzmanı çalışmalarında;  İnsan hakları evrensel beyannamesinin " ırk, din, dil, politik inanç; ekonomik ve sosyal durum ayrımı gözetmeden; herkese, erişilebilecek en yüksek sağlıklı olma TEMEL hakkına sahiptir" ilkesinden hareket eder.

 Eski Yunanca "PSYCHE" kelimesi, nefes, hayat, ruh manalarını ifade etmekte ve herkesin karşıtı olarak kullanılmaktaydı.

Tıp Bilimlerinin en yenisi sayılabilecek psikiyatrideki, 20. yy’ da başlayan bilimsel ilerlemeler göstermiştir ki; BEDEN ve RUH bir bütündür, ayrıca insan sosyal çeveresiyle vardır. Fiziksel hastalığı bulunan ya da sosyal çevresince kendine yabancılaştırılmış bir insanın yaşam kalitesindeki düzensizlik, ruhsal durumunu etkilemekte; beyin fonksiyonlarının bozulması sonucu ruhsal yönden düşünce ve davranışlarında düzensizlikle karşılaşan insan fiziksel olarak hastalanabilmektedir. Bu nedenlerle, psikiyatri insanı ruhu ve bedeniyle bir bütün olarak ele alarak inceler.

PSIKIYATRI (Ruh Hekimliği), PSIKIYATR (Ruh Hekimi) sözcüklerinin başka mesleklerin adlarıyla karışması sık karşılaştığımız bir olgudur.

 Mesleğimizin bazı kişilerce kötüye kullanılması ile de karşılaşmaktayız.

 Psikiyatri bir tıp dalıdır. Başlıca ilgi alanı beyin hastalıklarıdır. Bu alanda günlük dilde akıl hastalığı,ruh hastalığı, sinirlilik halleri, ...  denilen durumlar yer alır. Bu hastalıklar düşünce, davranış, duygu değişiklikleri ile kendini gösterir.Psikiyatri bu hastalıkların tanı ve tedavileriyle uğraşır.

Psikiyatrik hastalıkların tedavisinde, hastalıkların özelliklerine göre farklı yöntemler uygulanır;

 ØILAÇ, EKT ( ELEKTROKONVULZIF TEDAVI) gibi

 ØPSIKOTERAPI İnsanın duygusal, düşünsel özelliklerini veya ilişkilerindeki değişkenleri hedef alan yöntemler de meslek alanımızda yer alır. Bu yöntemler ancak eğitimini almış kişilerce uygulanabilir.

Psikiyatrik bilgi ve uygulamalar bilimsel veriye dayalı olmak zorundadır. Son dönemde beyne  ilişkin bilgi birikiminde artış olmuştur. Bu durum tedavi yöntemlerinde de eskisine göre daha hızlı değişiklikler ortaya çıkarmıştır. Ancak yeni bir tedavi yönteminin ya da ilacın deneysel çalışmalardan uygulama alanına girmesi için bilimsel ve etik olarak tanımlanmış süreçlerden geçmesi, etkili olduğunun kanıtlanması ve meslek topluluğunca kabul edilmesi zorunludur. Henüz deneysel aşamada olan bedene uygulanan tedavilerin günlük tedavide kullanılması da, belirli bir yöntem olmadan “sohbet” etmenin de “psikoterapi” adı altında uygulanması da meslek ilkelerine aykırıdır.

 

PSİKİYATRİK HASTALIK NEDİR?

Psikiyatrik hastalıklar; biyolojik ,psikolojik veya sosyal-toplumsal nedenlerle ortaya çıkan duygu-düşünce-davranışlarımızı etkileyen hastalıklardır.

Tüm hastalık durumlarında olduğu gibi psikiyatrik hastalıklar:

  • Belirtiler SÜREĞENdir;

Depresyon hastalarında belirtilen belirtilerin çoğu son 2 haftadır, hemen hergün ve günboyu mevcuttur,

  • BELIRTI VE BULGULAR ortaya çıkartırlar.

Depresyonda, karamsarlık, hayattan zevk alamama, isteksizlik, uykusuzluk, unutkanlık, halsizlik, iştahsızlık, baş ağrıları, vücut ağrıları, uyuşmalar, iç sıkıntısı ölüm isteği-yaşamdan bıkma, gibi belirtiler görülür,

  • Bireyde BELIRGIN SIKINTI, GERGINLIK VE TAHAMMÜLSÜZLÜK yaratır.

İşinde/okulunda, ev hayatında, ilişkilerinde-evliliğinde sorunlar ortaya çıkmasına neden olacak düzeydedir.

  • Daha önceki IŞLEVSELLIK DÜZEYINDE BOZULMA, DEĞIŞIKLIK vardır.

Özel, sosyal ve iş hayatı olumsuz yönde etkilenir.

 PSİKİYATRİK HASTALIKLAR TEDAVİ EDİLEBİLİR Mİ?

Bazı hastalar tamamen, bazı hastalar kısmen tedavi edilebilir, bazılarında ise tedaviye rağmen pek az ilerleme kaydedilir.

Psikiyatrik hastalıklarda 2 temel tedavi yöntemi kullanılır;

  • Ilaçlar
  • Psikoterapi.

Tedavi seçiminin en temel belirleyicisi hastanın hastalığı ve şiddetidir.

Çoğu olguda ilaç ve psikoterapinin birarada uygulanması en başarılı sonucu verir. 

PSİKİYATRİ UZMANI KİMDİR? PSİKİYATRİ UZMANI İLE PSİKOLOG ARASINDA NE FARK VARDIR?

 Ruh Sağlığına ilişkin sorun yaşayan, gerek hastalarımızın gerekse ailelerinin nereye müracaat edecekleri hususunda bilgi karmaşası içerisinde kafaları karışmaktadır.

Televizyonlarda, gazetelerde, dergilerde, tüm medyada insanların ruh sağlığıyla ilgili beyanlar veriliyor, tavsiyelerde bulunuluyor, programlar yapılıyor. Bu işlerle meşgul olanları şöyle  sıralayabiliriz:

1.PsikiyatriUzmanları
2.Psikologlar
3.Pedagoglar
4.Özeldanışmanlar
5.SosyalHizmetUzmanları
6.YaşamKoçları
7.Medyumlar
8.Astrologlar
9.Mânevi-şifacılar,biyoenerjiciler
10.Falcılar, büyücüler, cin çıkarıcılar, üfürükçü hocalar…

Bunlardan ilk beş tanesi bilimsel, ahlaklı ve TC yasaları çerçevesinde çalışmak şartıyla, doğru olan adresler ve meslek erbabıdır.
Yaşam Koçluğu, kendine ve topluma yabancılaşmış, dostlukları kalmamış Batı insanı için yaratılmış bir meslek / meslek mi ? ( Bilimsel bir okulu ya da gerçekliği tartışılır). Eskilerde bizlere yabancıydı insan şeklindeki "Koç" lar. Hızla çağ atlatılan (?), sanayileşmede sorumsuzca ( çevreye ve insana karşı sorumsuz ) büyük adımlar atan Dünya Devletlerinde;  çoğunluğu büyük kentlerde yaşayan, bilgisi/bilgisizliği ile kendine yabancılaşmış, nasıl yaşaması gerektiğini bilemez durumdaki insanlar , şaşkınlık içinde yaşamını sürdürmeye çaba gösteriyor. Bu gerçeklik, insanların çaresizliklerine "çare arayışlarını " arttırıyor.
Müracaat ettiğiniz kişilerin mesleki ehliyetlerinin olup olmadığını denetleyiniz. "Koyun" yerine konulduğunuzu fark ettiğinizde yasal haklarınızının takipçisi olunuz.
Yedinci ile onuncu gruptakiler; Medyumlar, Astrologlar, Mânevi şifacılar, Biyo-enerjiciler, Falcılar, Büyücüler, Cin çıkarıcılar, Üfürükçü hocalar…, İnanç-Cehalet sömürgenleri. Ne hazindir ki, en çok da onlara müracaat edilir! Çünkü insanoğlu, bilemediği ve belirleyemediği güçler karşısında çaresiz kaldığında daima korkmuş ve büyüye baş vurmuştur.
PSIKIYATRI UZMANLARI,
Ø6 YIL TIP FAKÜLTESI okuyup bitirerek Tıp Doktoru diplomasını aldıktan sonra  
ØTUS ( Tıpta Uzmanlık Sınavı)’da başarılı olarak tercih ettiği bölümde , 5 YIL PSİKİYATRİ ; ruh sağlığının korunması ve hastalıklarının teşhis ve tedavisi yönünde eğitim alan "Bilim İnsanları"dır.
ØBilim İnsanları, insana ve doğaya saygıyla yaklaşırlar. Temel prensipleri "ÖNCE ZARAR VERMEMEKTIR".
ØHer türlü teşhisi koymak, tedaviyi planlamak, ilaç ve diğer tedavi yöntemlerinin yanı sıra, uygun görülen PSIKOTERAPi’yi uygulamak da tamamen psikiyatri uzmanlarının sorumluluğu ve yetkisi içindedir. Başka hiçbir meslek grubunun, bunu yapma yetkisi yoktur. TC Yasaları ile de bu yetki sadece Hekim olan Psikiyatri uzmanlarına verilmiştir.

*Klinik Psikologdan farklı olarak psikiyatrik olmayan hastalıklar ve psikiyatrik hastalıkların ayırımları konusunda eğitimlidir; gerekli durumlarda ilaç yazabilme hakkına sahiptir.

Yazarın Diğer Yazıları