Nuran Demirhan

Kınalı Eller

Nuran Demirhan

Geçmişten günümüze kadar gelen, yaşanılan geleneklerin hala sürdürüldüğünü gösteren kına bitkisi, örf ve adetlerimizin baş tacıdır.

Türk Kültürünün vazgeçilmez bir parçasıdır. Birçok cilt hastalıklarının tıbbı sonucu olmuş. Kadınların vazgeçilmez süsüdür.

Arabistan'da yetişen kına ağacının yapraklarının kurutulması ile elde edilen tozdur.

Boyadığı dokuya kızıllık verir, renk katar, kokusu mis gibi olur.

Kına toz halinde iken su ile karıştırılarak koyu hamur haline getirilerek yakılır.

Anadolu'nun her bölgesinde farklı şekillerde yakılır.

GELİN KINASI: Evlilik bağlamında yeni hayata atılacak gençlerin düğün öncesi kına gecesi ile başlar. Kurulacak yuvaların aile bağlarının gücünü, sevgisini, saygının var oluşunu simgeler.

Ayrıca evlenecek genç çiftleri nazardan korunduğunu simgeler.

Gelinin ve damadın bekarlığa veda edeceği gecenin önemini vurgular.

Düğün öncesini kına gecesi karşılar.

Kınanın yakıldığı eller genç çiftlerin ömür boyu birlikte bir aile olacağını bağlar.

Aile bağlarını güçlendirmek için yakılan kınanın evlenen çiftlerin ellerinde, parmaklarında hala kına gecelerini anımsatmak o kutsal bağı pekiştirmek için de yakılır.

Kınayı yakmışlar geline,

Hazırlanmış gidiyor evine,

Başında al yazması var,

Ağlıyor bakmayın yüzüne

Kına yakılınca geline, gelini ağlatan ağıtlar yakılır, maniler söylenir.

ASKER KINASI: Askerlik çağına gelmiş her genç, vatani görevini yerine getirmeye gidince, askerin ilk hazırlığı eline yakılan kınası olur. Asker anası oğlunun arkadaşlarını evinde ağırlar, yemekler yapar oğlu ile birlikte arkadaşlarının eline veya serçe parmağına kına yakar.

Vatani görevi boyunca elindeki kınanın rengi o gencin gururunu, onurunu güçlü kılar.

Namus borcudur, vatan borcudur askerlik, namusuma sahip çıkacağım.

Ne Mutlu Türküm diyene...

Diğer örf adetlerde kına yıkmak, hacca giden kadınlar ellerine yakar.

Yaşlı kadınlar eski yaşanılmışlıklarını unutmaz, ellerinden kınanın renginin hiç gitmemesini ister.

Yine bazı yörelerde genç kardeşini, eşini kaybedenler yas tutar kınayı uzun zaman yakmazlar.

Yazarın Diğer Yazıları