Kinyas Kartal

..Nezihe Muhiddin..

Kinyas Kartal

Türkiye Cumhuriyeti kurulur kurulmaz siyasi parti kurmak için ilk başvurunun hangi parti adına yapıldığını biliyor musunuz? Hemen CHP dediğinizi biliyorum, lakin yanılıyorsunuz.. Cumhuriyet ilan edilir edilmez, henüz iki aylık iken, Haziran 1923 tarihinde siyasi parti kurmak için devlet yetkililerine bir dilekçe ulaşır.. Kurulmak istenen partinin adı Kadınlar Halk Fırkası'dır. Dilekçe sahibinin adı ise cumhuriyet tarihimizin ilk kadın aktivisti olan Nezihe Muhiddin'dir..

Nezihe Muhiddin, eğitimini evde özel hocalardan dersler alarak tamamlayan, Cumhuriyet sonrasında öğretmenlik yapararak gençliğe yol gösteren, dünyaca ünlü yazarların kitaplarını Türkçeye tercüme eden, 20 roman, 300'ün üzerinde öykü ve piyesin yazarı olan, o yıllarda bile kocasının değil babasının soyadını kullanan ilk kadın aktivistdir..

Nezihe Muhiddin'in Kadınlar Halk Fırkasına o tarihte kadınların seçme ve seçilme hakkı olmadığı için izin çıkmaz.. Buna rağmen 1923 yılı seçimlerinde aday olur ve kendisine Konya'dan Malatya'dan Diyarbakır ve İstanbul sandıklarından oy çıkar.. Nezihe Muhiddin yılmaz ve Türk Kadınlar Birliği adındaki vakfı kurar..

Kadınların seçme ve seçilme hakkını gündemde tutmak amacıyla, 1925 yılında Halide Edip ile birlikte milletvekilliği için aday gösterilse bile bu başvurusu da o günlerde kabul edilmeyecektir.. Bu süreçten sonrada hakkında yolsuzluk iddaları açığa çıkacak, hakkında açılan tüm davalardan beraat etmesine rağmen ve yıpratılarak uzaklaştırılacaktır..

Ve tarih 1935'i gösterdiğinde, seçme ve seçilme hakkını elde eder etmez İstanbul bağımsız milletvekili adayı olacak fakat seçilemeyecektir..

5 Aralık.. Kadınlarımıza seçme ve seçilme hakkının bir çok dünya ülkesinden bile önce tanındığı tarih.. Başta Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, bu hakkın elde edilmesinde emeği geçen Nezihe Muhiddin gibi daha pek çok büyüğümüzü saygıyla anıyorum.. Cumhuriyetin yetiştireceği daha nice Nezihe Muhiddin'ler olacağına inanıyor, bu yürekli kadınların unutulmaması için bu yazımı sizlerle paylaşıyorum..

Yazarın Diğer Yazıları