Van'ın bir asırlık hayali gerçekleşir mi?

Türkiye Cumhuriyeti  Devlet Demiryolları (TCDD) 5. Bölge Müdürlüğü yetkilileri Van'da heyecan yaratan açıklama yaptı. TCDD yetkilileri ' Van Tramvay ve hızlı tren' projesinin hayata geçirilmesi için göreve hazır olduklarını açıkladılar. TCDD'nin açıklaması Vanlılar arasında büyük yankı yaptı.  Özellikle Edremit, İskele, Kalecik gibi uzak noktalarda oturan vatandaşların ilgisini çekti.

TCDD , " Van Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Yüzüncü Yıl Üniversitesi ortak olarak davet etsinler. Bize 'Nasıl bir yol izleyebiliriz' diye gelsinler. Biz de imkân olarak, kurum olarak her türlü katkıyı sağlamaya hazırız" çağrısında bulundu. 

TCDD yetkilileri Vanlıların gündeminden düşmeyen ama bir türlü de gerçekleşmeyen tramvay /hızlı tren konusunda samimi ifadelerle taahhütte bulundular.  

Herekte geçmek ilgili kurumlara düşüyor.

Üniversite, Edremit  sahilinden geçen, İskele Caddesi üzerinden çarşı merkezine ulaşan tramvay/ hızlı tren projesiyle Van'ın en az 50 yıllık toplu ulaşım ihtiyacı büyük ölçüde karışlanmış olacak.

TCDD 5. Bölge Müdürlüğü yetkililerinin çağrısı özellikle seçim dönemlerinde sözden, vaatten öteye ciddi çabası olmayan siyasileri, belediye ve ilgili kurumları tramvay/hızlı tren projesi için umarız harekete geçirir.  TCDD yetkililerinin sorumlu davranışı Van'ın modern ulaşım imkanına kavuşması adına önemli bir adımdır.

Görev sırası kurumlarda.

Valilik, Büyükşehir Belediyesi, YYÜ ve ilgili diğer kurumlar arasında koordinasyon sağlanarak TCDD'nin desteği de alınarak tramvay/hızlı tren ulaşım projesinin hayata geçirilmesi için ilk adım atılabilir. Van'ın bir asırlık hayali kentin tarihine adını yazdırmak isteyenler tarafından gerçeğe dönüştürüleceğine inanıyorum.

Van'da tramvay

Vanlıların tramvay hayali 106 yıl öncesine uzanır. Ancak birçok konuda olduğu gibi Van bunda da geri kalmıştır. 

Gazeteniz Vansesi Van'ın yeni şehir imar planının hazırlandığı 2013 yılında ilgililerin dikkatini çekmek üzere tramvay konusunu köşe yazsıyla gündeme taşımıştı.

Okurlarımız hatırlayacaklar.  Köşe yazarlarımızdan, Van tarihi üzerine önemli araştırmaları olan Dr. Hasan Oktay "Van'da tramvay olur mu?" başlıklı 24 Ağustos 2013 tarihli köşe yazısında 1909 yılında yani Sultan II. Abdülhamit döneminde Van'da tramvay çalıştırılmak üzere yapılan çalışmaları ve fizibilite raporunu detaylarıyla anlatmıştı.  Oktay, 2011 depremi sonrası yeni şekillenmeye başlanan Van'ın ulaşım planına katkı sağlamak üzere kaleme aldığı makalesinde şunları belirtmişti: "

Van Doğu Anadolu'nun önemli şehirlerindendir. Tiflis-Revan-Tebriz savunma hattının hemen gerisinde levazım ve istihkam şehri olarak Osmanlı-İran coğrafyası rekabetinde stratejik öneme sahiptir.  1915  Osmanlı için felaket yılı, Van için ise tüm felaketlerin karabasan gibi çullandığı yıldır. Van 1915te hafızasını kaybetmiştir, yakılmıştır yıkılmıştır. Toparlanması yıllar yılı sürmüş adeta bir daha belini doğrultamamıştır. Bu yetmezmiş gibi 23 Ekim 2011'de meydana gelen depremde harap olan Van şehri yeniden inşa edilirken ulaşım hakkında yapılacak planlamalar için bir ip ucu olur mu diye sizlere 1909 yılında gerçekleştirilen bir çalışmadan kesitler sunacağız. 1909 yılında Van'da tramvay çalıştırılmak için bir adım atılmış ve fizibilite raporu hazırlanmıştır. Daha sonra gelişen siyasi olaylar bu teşebbüsün hayata geçmesini engellemiş ama bu gün şartlar tramvay için çok uygundur.

1909 yılı Van'da eski şehirden yani kalenin güneyindeki şimdiki harabelerin olduğu yerden yeni yerleşim yeri bahçelere Ermenilerin deyimiyle Aygestan'a tramvay hattı kurulması için bir çalışma yapılmıştır. İstanbul'dan Vana bir fizibilite raporu talep formu gönderilmiş ve bu talepte Van için uygun şartlar sorulmuştur. Öncelikle uygun bir güzergah sorgulaması yapılmış ve tramvay için İskele'den başlayan ve eski şehirden geçen şu anki emniyet müdürlüğünün yanından Boyalar camiinden Sıhke Caddesi üzerinden valiliğin olduğu yere kadar bir güzergah tespit edilmiştir. Bu hat eski cezaevi mevkiinden sağa ayrılan bir kol ile Hacıbekir kışlasına kadar da uzatılacaktır. Yazılan raporda bu yolun şose bir yol olduğu belirtilmekte ve tramvay yolu inşası için uygun olduğu bildirilmiştir. 1909 şartlarında bu güzergahın 15 metre ve bazı yerlerde bu mesafenin 6 metre genişliğinde bir yol olması Van'ın yeni yerleşim merkezinin yani eski şehir ile Bahçeler mevkiinin arsında bağlantıyı kuran bu caddelerin son derece geniş ve bakımlı olması Tramvay hattının tesisi için oldukça önemlidir. Ayrıca raporu hazırlayan mühendisin yoldaki menfezleri de inceleyerek tramvay hattı için uygun bir güzergahı bulması işe başlamak için ilk adım sayılmaktadır.  Bu güzergahın Van'ın ulaşım ihtiyaçlarına uygun olması mesafenin kısa ve şehrin taşıma taleplerine  cevap veren en uyun bir güzergah olması bu projenin uygulanabilirliği açısından son derece önemlidir. Aynı zamanda Van şehirciliği için de oldukça önemli bir rapordur bu çalışma. Van'da 1909 şartlarında araba şirketleri yoktur.  Şehir neredeyse ikiye bölünmüş, bir tarafta kalenin önünde eski şehir ve diğer tarafta ise yeni kurulan bağlar bahçeler Aygestan bölgesidir. Arasında ise azımsanamayacak bir mesafe vardır. Bu mesafe arasında ise ciddi bir nüfus hareketliliği olmaktadır.  Bu iki yerleşim yeri arasında 22 adet kira arabası mevcuttur ki beher araba dört kişi kapasitelidir ve beher kişiden 40 para ücret alınarak 4 km mesafedeki Bağlar/Bahçeler/Aygestan mevkiine yolcu naklederler. Vasati olarak her araba sekiz  sefer gidiş geliş yapar. Raporda önemli bir not olarak şöyle denmektedir bu arabalar günlük 2500 kişiyi karşılıklı taşımaktadır. Ama bunun yanında bir çok kişi yaya ve ya kendi nakil araçlarıyla eski şehir ile yeni şehir arasında gidip gelmektedir. Eşya vesaire yük ise öküz arabasıyla taşınır.  Dolayısıyla Van'da bir tramvay hattına ihtiyaç vardır. 1909 şartlarında 2500 kişi için bir teşebbüs gerçekleştirilirken bu gün Van'ın nüfusu ortadadır. Tramvay kurulunca her şey bitmiyor, en önemlisi ise bu tramvayın çalışacağı hat'ta elektrik olup olmaması yani tramvay hattı elektrikli olacak ve bu hattın işlemesi için elektrik enerjisine ihtiyaç vardır. Bunun için de bir araştırma yapılmış ve şehre yakın iki nehir üzerinde birer elektrik üretim merkezi kurulabileceği rapor edilmiştir. Bendi Mahi yani Muradiye şelalesinden elektrik üretimi için istifade edilebileceği söylenmektedir. Buradan elde edilecek elektrik ile tramvay işletilirken şehrin de aydınlanması sağlanabilir. Hatta şehirde 1000 ila 1500 ev bu elektrikten istifade etmek için hemen abone olabilir. Tramvay inşası için harcanacak para da bu elektrik üretimi sayesinde elde edilebilir. Kaldı ki tramvay için yapılan elektrik üretimi böylece kendi maliyetini çıkaracağı gibi tramvay işletmesi maliyetleri de oldukça düşecektir. Bunun yanında hastaneler kiliseler ve camiler ise bedava elektrik kullanması gerektiği bu raporda belirtilmiştir. Böylece sosyal bir devlet olmanın gereği de ortaya konmuş oluyordu. 1909 yılında Van'da tramvay işletmesi için yapılan bu çalışmada inşaatın niye başlamadığını bilemiyoruz ama en azından Van'da böyle bir teşebbüsün olması bu gün bile çok önemlidir. Van'da hafif raylı sistem ulaşım araçlarının artık büyük bir ihtiyaç olduğu gerçeği ortadadır. 1909'da başlanan bu çalışmanın bu gün sonuç vermesini istemek sanırım Vanlıların en büyük hakkıdır. Tiflis-Revan-Tebriz savunma hattının hemen gerisinde önemli bir merkez olan Van hak ettiği yere gelmelidir."

1909'da dönemin vizyon sahibi idarecilerinin girişimiyle hazırlanan Van tramvay projesinin üzerinden 106 yıl geçmiş. Bugüne kadar projenin hayata geçirilememiş olması eksikliktir. Genişleyerek büyüyen, nüfusu artan, trafik ve toplu ulaşımda sorunları çoğalan Van'ın tramvay/hızlı tren projesine ihtiyacı var.  Projeyi hayata geçiren  kahraman olarak gönülleri fetheder.

Asıl mesele insan olabilmektir

Hayatımın hiç bir döneminde etnik bir aidiyet hissetmedim diyen Kürt kökenli gazeteci yazar Levent Gültekin,"Asıl mesele insan olabilmektir. Kürtlerle, Türklerle, Araplarla, Müslümanlarla değil, hangi dinden, hangi inançtan, hangi mezhepten, hangi ideolojiden olursa olsun iyi insanlarla bir arada yaşamayı tercih ediyorum. Toplumsal ilişkilerde liyakatin ve dürüstlüğün belirleyici olmasını savunuyorum"diyor.
Altına imzamı atıyorum.
Ama insan olmak yetmez. Daha önemlisi ahlaklı, ilkeli, dürüst, vicdanlı insan olabilmektir

HÜDA PAR oyları nereye gider?

Hür Dava Partisi 1 Kasım’da erken seçimine katılmayacağını açıkladı. Ardından seçmenlerini serbest bıraktığını ilan etti. 1 Kasım’da Hüda Par oylarının büyük bölümünün AK Parti’ye gideceğini sanıyorum.
Hüda Par Van’da 30 Mart 2014 yerel, 7 Haziran 2015 genel seçimlerine katılmış, iki seçimde de 3 binin üzerinde bir oy almıştı. Hüda Par'ın en güçlü olduğu Diyarbakır'da Ak Parti listesine bu partiye yakın bir isme yer verebilir. Hüda Par’ın milletvekili listelerinin YSK’ya teslim edilmesine kısa bir süre kala seçimden çekilmesi bu anlamda dikkat çekicidir.