Ramazan coşkusunu Vanda yaşamak
İkram Kali
Ramazan’ı diğer aylardan üstün kılan özellik, son ilahi mesaj olan Kur’ân’ın bu ayda indirilmeye başlamasıdır. İslam’ın beş esasından biri olan oruç ibadeti, bu ayda eda edilir. Bin aydan daha hayırlı olan Kadir Gecesi, Ramazan ayı içerisindedir. Bu ayın evveli rahmet, ortası mağfiret, sonu ise cehennem azabından kurtuluş vesilesidir. Müslümanlar o nedenle bu aya “ on bir ayın sulatanı” demektedirler.
Ramazan ayının dini olduğu kadar sosyal ve kültürel yönü de çok anlamlı ve değerlidir. Bu ayda gerçekleştirilen yardımlaşma, dayanışma, paylaşım ve kültürel hizmetler başka lezzet kazanır. Ramazan için söylenecek çok şey var. İşte onlardan bir kaçı;
Ramazan duyarlılıktır.
Ramazan arınma, durulmadır.
Ramazan fark edebilmektir.
Ramazan uzatılan eli tutmaktır.
Ramazan kucaklaşmaktır.
Ramazan aynı sofrayı birlikte paylaşabilmektir.
Ramazan verebilmektir.
Ramazan sıkılan elin açılmasıdır.
Ramazan komşu, fakir gözetebilmektir.
Ramazan sıcak ekmek kokusudur.
Ramazan hatırlamak, hatırlanmaktır.
Ramazan geçmişi ve gidenleri anmak, geleceğe anılacak değerler bırakabilmektir.
Ramazan bütünleşmektir.
Ramazan öze dönmektir, sessizliktir.
Ramazan tarihe yolculuk yapmaktır.
Ramazan, gönülleri doyurmaktır.
Van’da Ramazan ise çok başkadır. Vanlılar ve Van dostları “ Ramazan’ı Van’da yaşamak başkadır” ifadesi kullanırlar. Ramazan ayını Van’da geçirmek için il dışında bulunan çok sayıda Vanlı ailenin her ramazan Van’a geldiğini bilirim. Ramazan coşkusunu Van’ın sokaklarında, fırınlarında, çarşı-pazarında, evlerinde, insanların konuşmalarında, duruşlarında hisseder, görür ve yaşarsınız.
Van’da ramazan oruç tutmanın ötesinde saygı sevgidir.
Van’da ramazandan bir gün önce kabristanlar ziyaret edilir, ölenlerin ruhuna dualar okunur. Ramazan’da Van uhrevi bir hale bürünür. Gündüzler sükunet, geceler coşkuya dönüşür. Küçük çocukların öğlen saatlerine kadar oruçluyum dedikten sonra acıkarak yemek yedikleri bu oruca Van’da “Tabak orucu” denilir. İlk orucunu tutan ağlayan, sabırı çocuklar ise dedelerin, ninelerin, babaların sırtlarında gezdirilerek eğlendirilerek, ödüllendirilir. Oruçlu çocuklara özellikle iftarlıklar alınır. Hastalar, yaşlılar, kimsesizler, muhtaçlar, komşular unutulmaz. Evlerde hanımlar, camilerde beyler hatimler indirir. Hafızlar tutulur. Teravih namazlarında kimileri 7 cami gezer Tarihi eski Van şehrinde tarih yad edilerek Hüsrevpaşa, Kayaçelebi, Süleyman Han, Horhor ve diğer eski Van camilerinde vakit ve teravih namazları kılınarak bu mabetler de sahipsiz bırakılmaz. Maddi gücü olan esnaflar, eşraf ramazan paketleri hazırlayıp muhtaçlara dağıtır. Görmeden, duyulmadan, bilinmeden yardımlar hak adına yapılır. Misafirler evlerden eksik olmaz. Küskünler, kırgınlar barıştırılır. Gönlü kırıklar, mazlumlar, garipler asla unutulmaz. Oruç tutanlar tutmayanlar ayrımı yapılmadan iftar sofrasında buluşturulur. Fitre zekat hakkıyla hak edene dağıtılarak dünya malına bereket katılır.
Ramazan, oruçlu günler Van’da Vanlı üst kimliği ile şehirde yaşayan herkesin bütünleşip, kaynaştığı, şehri yeniden anladığı, kavradığı, sahiplendiği bir aylık önemli bir zaman dilimidir. Ramazan Van’da din ile kültürün iç içe geçtiği dönemdir. Osmanlı şehri Van’da ramazan sanat, edebiyat, estetik, musiki, mutfak, gösteri sanatları gibi insan hayatını etkileyen olguların bütünüdür.
Belediyelerin sosyal, kültürel boyutlarını bir arada harmanladığı, şehrin yaşamına sanat, edebiyat, eğlencelerle renk ve güzellik kattığı etkinlikler dolu bir ramazan ayı Van’da herkesin beklentisidir. Tarihi ve kültürü ile önemli bir merkez olan Van’da neden ramazan gecelerinin adresi olacak bir Feshane olmasın, neden ramazan gecelerine özgü etkinlikler düzenlenerek insanlar mutlu edilmesin! Ramazan yalnızca ibadet, yardım, iftar çadırı, karın doyurmak, saz çalmak değildir. Ramazan kültürdür, gelenektir, hayattır.
Van’a ve cana hoş geldin ya şehr-i ramazan