Ombudsmana şikayet edin, korkmayın

Bunu ben demiyorum, devletin en yetkili isimi söylüyor.

Hatta daha fazla şikâyet edilmesi için toplantılar düzenleniyor, vatandaşlar, STK’lar bilgilendiriliyor, broşürler dağıtılıyor.

 O nedenle Ombudsmana şikayet etmekten çekinmeyin.

Ombudsmanlık (Kamu Denetçiliği Kurumu) Osmanlı Devleti’nin yönetim geleneği olmasına karşın Ruslarla yaptığı savaşta Osmanlı Devleti’ne sığınan İsveç Kralı XII. Charles’ın (Demirbaş Şarl),  Divan-ı Hümayın  uygulamalarından  etkilenerek ülkesinde kurduğu bir kurumdur.

Ombudsmanlık gelişerek günümüze  kadar gelmiş.

Ülkemizde yeni hayata geçirilmiş.

Anayasada yer alan,  2012 yılında tüzel kişilik kazanarak başkan ve üyeleri TBMM tarafından seçilen,  Anayasal bir Kurum olan Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK),  “İdarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönünden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla…” görevlendirilmiştir.

 Kurumun amacı ve hedefi hak arama kültürünün yaygın olduğu bir toplum ve hizmet standartlarının yüksek olduğu bir kamu yönetimi oluşmasında etkin rol oynamak olarak belirlenmiş.  Ancak  Kamu Denetçiliği Kurumu/ Ombudsmanlık ülkemizde tanınmıyor, bilinmiyor.

KDK’yi vatandaşlara tanıtmak üzere  “Hak Arama Kültürünün Yaygınlaştırılması ve Farkındalığın Artırılması” başlığıyla düzenlenen toplantılara, ziyaretlere katılmak üzere kentimize gelen Kamu Başdenetçisi Şeref Malkoç ve beraberindeki kamu denetçileri Arif Dülger, Celile Özlem Tunçak ve Hüseyin Yürük ile birilikte dün basın kahvaltısında bir araya geldik.

Malkoç, vatandaşın avukatlığını yaparak idare ile olan sorunlarını  “ dostane” bir şekilde çözmeye çalıştıklarını, başvuruda bulunan vatandaşların lehine idareye tavsiye yazısı yazdıklarını ayrıca idareye de danışmanlık ve rehberlik yaptıklarını söyledi.

Vanlılara seslenen Malkoç,  Van’dan daha fazla şikâyet başvurusu beklediklerini vurguladı.

Kamu Denetim Kurumu özetle diyor ki;

Herhangi bir kurumdan, belediyeden, kamu görevlisinden, yapılan hizmetten şikayetiniz varsa,  idareci, kamu görevlisi size kötü davrandıysa,   iş ve işlem yapmak üzere gittiğiniz bir kurum yasalara uygun, hakkaniyet ölçüsünde davranmadıysa, kamu idaresinin imkanlarını kötü harcıyorsa sizde bundan rahatsız iseniz,  ihalede, alım satımda yolsuzluk yapıldığını düşünüyorsanız, kamu malının birilerine peşkeş çekildiğinde, idarenin işlemiyle sizi mağdur etmişse veya haksızlığa uğradığınızı düşünüyorsanız www.ombudsman.gov.tr internet sitesine girerek iletş[email protected]  adresine e dilekçeyle veya faksla, posta yoluyla başvurup şikayetçi olabilirsiniz.

Ayrıca…

Diyelim ki Van Gölü’nün kirletildiğini ve betonla doldurulduğunu, bir kurumda yolsuzluk yapıldığını, bir kurum yöneticisinin haksız kazanç elde ettiğini, kamu malının talan edildiğini, hazine arazilerinin peşkeş çekildiğini, doğrudan temin adı altında yandaşlardan kalitesiz mal alındığını, sınavda usulsüzlük yapıldığını, sağlık kurumunda sorun yaşandığını, yerel yönetimlerin adil olmayan şekilde hizmet yaptığını düşünüyorsanız KDK’ye müracaat edebilirsiniz.

Başvurunuzu alan  KDK ne yapıyor?

Kamu Başdenetçisi, Kamu Denetçisi, Genel Sekreter, Kamu Denetçiliği Uzmanından oluşan KDK, başvurunuzu  inceleyerek, ilgili kurumla yazışmalar yaparak  6 ay içinde sonuçlandırıyor. Haklı bulunmuşsanız kararın altında; “idareye tavsiyede bulunulmuştur” yazısı yer alıyor.

Malkoç, AB, BM hukuk kurallarına uygun olması gereken KDK kararına uymayan İdare yöneticilerinin TBMM İnsan Hakları Komisyonuna çağrıldığını söyledi.

Hakkaniyet-Dostane Çözüm-Hızlı Adalet sloganı ile hareket ettiği belirtilen Kamu Denetim Kurumu nezdinde şikâyet hakkınızı kullanmanız için önünüzde hiçbir engel yok. Yalnızca başvuru öncesi dava açmamış olmanız gerekiyor.  KDK’ye başvuru yaptığınız sırada geçen süre içinde dava hakkınız kaybolmuyor. Mahkeme süreci yasal güvence altına alınıyor.

Kurum aynı  zamanda bir insan hakları kurumu olması nedeniyle insan hakları, çocuk, kadın, engelli hakları, bilgi edinme hakkı, eğitim öğretim hakkı, internet üzerinden kişilik hakları ihlalleri gibi, Ülkemizde hassasiyet arz eden tüm konulara eğilerek, bu konudaki hak ihlallerinin giderilmesi için gerekli çalışmaları da yürütüyor.

Verdiği bilgilerin ardından gazetecilerden gelen soruları yanıtlayan “Vatandaşın Avukatı” Malkoç, “Kurum olarak amacımız ve hedefimiz hak arama kültürünün yaygın olduğu bir toplum ve hizmet standartlarının yüksek olduğu bir kamu yönetimi oluşmasında etkin bir rol oynamaktır” diye konuştu.

 İstatistikî rakamlara baktığımızda ilginç sonuçlar var…

2013 yılında başvuruları almaya başlayan KDK’ye Türkiye ve yurt dışından 2013 yılında 7.638 kişi, 2014 yılında 5.639 kişi; 2015 yılında 6.055 kişi, 2016’da 5.519 kişi, 2017’de 12.507 kişi olmak üzere toplam 37.358 kişi başvurmuş.

 Yüzde 76,5 ile en yoğun başvuru ‘e başvuru’ yoluyla internet üzerinden yapılmış. Türkiye düzeyinde en fazla şikayet yüzde 26,0 ile eğitim-öğretim, gençlik ve spor alanlarında olmuş.  Onu yüzde 24,67 ile kamu personel rejimi ( kamu çalışanlarının vatandaşlara yönelik davranışları, iş ve işlemleri),  yüzde 13,50 ile çalışma ve sosyal güvenlik konusu takip etmiş.

 En fazla şikâyet Marmara Bölgesi’nden, en az şikayet Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinden  yapılmış. Başvuruların en fazla yapıldığı il yüzde 19,47’lik oranla İstanbul, onu Ankara, İzmir illeri izlemiş.

Başvuruların yarısını kamu personel rejimi ile eğitim-öğretim- gençlik ve spor alanları oluşturmuş. Kalan yarı başvuru çalışma; sağlık; vergi; yerel yönetim hizmetleri gibi 19 alana dağılmış. KDK üç yılda 213 tavsiye; 296 ret; 63 kısmen ret kısmen tavsiye kararı olmak üzere 572 dosyayı sonuçlandırmış. 74 idare karara uyacağını;  67 idare ise uymadığını belirtmiş,  8 idare ise değerlendirme/çalışmalarına devam ettiğini bildirmiş. İdarelerin KDK tavsiye kararlarına uyma oranı yüzde 53 olmuş. Bu oran Avrupa’da yüzde seksenlerde…

 Van’dan başvuru çok düşük.

 Büyükşehir olan, 1 milyonu aşkın genç nüfusu bulunan, çeşitli sorunlarla boğuşan Van’dan 2013 yılında 10 kişi; 2014 yılında 34 kişi, 2015 yılında 37 kişi, 2016’da 31 kişi, 2017’de 88  kişi olmak üzere toplam 200  kişi başvurmuş. Kamu personeli hakkında şikâyet 66 kişiyle ilk sırada yer alırken onu 43 kişiyle çalışma ve sosyal güvenlik, 16 kişiyle mülkiyet hakkı konuları takip etmiş.

Sakın karıştırmayın.

Kamu Denetçiliği Kurumu BİMER veya Aracılık Kurumu değil. KDK idarenin işleyişiyle ilgili bir kurumdur.

Sonuç ne olursa olsun, şikâyet etmek hak arama yöntemidir, mücadeledir.

Şikayet etmeyenlerin, hakkını aramayanların,  yanlışlara, hatalara “dur” demeyenlerin ve “ sanane- banane” hastalığına tutulanların konuşma hakkı olamaz.