YYÜ Üzerine düşüncelerim (1)
Ali Laleci
İlimizin mahalli gazetelerinden ''VANSESİ'' ve ''DOĞU ANADOLU '' gazetelerimizin 02.Mayıs.2012 tarihli sayılarında yayınlanan özel bir haberden öğrendiğime göre, Yüzüncü Yıl Üniversitesinin isminin önüne VAN kelimesinin de eklenmesi istenmektedir. VAN ön ismiyle birlikte üniversitemizin '' VAN YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ '' olarak anılmasının daha doğru olacağı kanaati kahır ekseriyetle ortaya çıkmaktadır. Hemen belirtmeliyim ki, bende bu öneriyi gerekli ve doğru bulmaktayım. Zira, başlı başına tek bir YYÜ olarak anılan üniversitenin nerede olduğu aslında pekte bilinmemektedir. Bu yüksek eğitim kurumunun Van şehrinde olduğunu herkes rahatlıkla bilmelidir. Hem bunun böyle olması Vanımızın da tanınmasında önemli katkısı olacağı gibi bir eksiklikte böylece giderilmiş olacaktır.
İlk etapta bazı kimse ve çevrelerce, ' Efendim ne lüzumu var. Zaten Üniversite Van' da açılmıştır. Kime sorsanız bunun Van ' da olduğunu bilir' benzeri yaklaşımlar olabilir. Ama ben şahsen Rektör, Prof Dr. Sayın Peyami BATTAL' ın bu değişikliğe sıcak bakmasını olumlu buldum. Bu hususta konuyu gündeme getirmesinden dolayı Vansesi gazetesi genel yayın yönetmeni İkram KALİ kardeşimizi de kutlarım. Üniversite isminin önüne Van kelimesinin konulmasının nedenleri gazetede anlamlı bir şekilde açıklanırken, değişikliğin ne derece isabetli olacağı zaman içinde daha da iyi anlaşılacaktır zannımca.
Van ilimize üniversitenin kuruluş aşamasına gelinceye kadar geçirdiği merhaleleri, bazı bilinmeyenleri, unutulanları tarihe kayıt düşmek adına siz değerli Vansesi okurlarıyla dört gün sürecek yazılarla paylaşmaya çalışacağım.
Van'a üniversite kurma çabası Cumhuriyetle beraber başlar. Gazetemizin konuyla ile ilgili manşet haberinden de anlaşılacağı üzere ta… 1927 yıllarında Atatürk ' ün direktifleriyle zamanın Milli Eğitim Bakanı ( Maarif Vekili) Mustafa NECATİ Van 'a gelerek yaptığı incelemede Üniversitenin Van ' da kurulmasını gerekli görmüştür. Yine, 1951 yılında aralarında Prof. Dr. Afet İNAN' ın da bulunduğu bir heyet Milli Eğitim Bakanlığına teşkil edilerek Van 'a gönderilmiş ve kurulacak üniversitenin yerinin tespiti konusunda detaylı bir inceleme sonunda üniversitenin merkezinin Van olmak üzere kurulmasının önemini vurgulamışlardır.
Atatürk ' ünde 01 Kasım 1937 ' de TBMM'nin açılış konuşmasında 'Doğu bölgesi için Vangölü sahillerinin en güzel bir yerinde İlkokuldan Üniversiteye kadar modern bir kültür merkezinin oluşturulması için şimdiden faaliyete geçilmelidir' demiş. Yine 1938 yılında aynı konu Atatürk tarafından tekraren dile getirilmiş. Hatta 1937 tarihinde Milli Eğitim Bakanı Saffet ARIKAN arazi tespiti için Van ' a gönderilmiş ve Kalenin kuzey kesiminde İskele Caddesi ' ne kadar olan bölgenin üniversite sahası olarak kullanılması tespiti yapılmıştır. Bu tespit olunan sahada üniversitenin kurulması için Van gençliği, şehrimizi ziyaret eden her devlet ve hükümet yetkilisinin ilgisini çekmek üzere, heyetin şehre girişinde yolun belirli kesimlerine '' Büyük Atanın Keşfettiği Üniversite Sahası '' diye pankartlar astıklarını biliyorum ve hatırlıyorum. Ancak, bu keşfedilen sahada arazisi bulunan bazı Van ' lı hemşehrilerimizin maalesef arazilerini vermede isteksizlik gösterdiklerini, bu konuda devlet ve hükümet yetkililerini telgraflar çekilerek kendilerinin geçim kaynakları olan bu yerlerin istimlak edilmelerini istemediklerini ısrarla belirtmişler. (Bu itirazları o zaman toplumumuzda bulunanların söylediklerinde duymuştum) Nitekim bu isteksizlik maalesef Üniversitenin Van yerine Erzurum İlimize kaydırıldığını da hepimiz biliyoruz. Zira Erzurumlular bu konuda daha cömert ve cesur davranarak Üniversitenin kendi memleketlerine kurulmasını istemiş ve başarmışlardı. Böylece Van Üniversitesinin kuruluşu yaklaşık bir otuz yıl daha gecikmişti. Böylece 1927' de tasarlanan Üniversite ancak 54 yıl sonra tahakkuk etme imkanına kavuşmuştu. (devam edecek)
