DOLAŞSAK ŞU VAN'I NE GÜZEL OLUR
ADNAN ÖZKAN
Horhor'dan su içip kaleye çıksak
Şöyle göle karşı semaver yaksak
Ordan kuş bakışı Süphan’a baksak
Dolaşsak şu Van'ı ne güzel olur...
Şamranaltı bağı, bostanı meşhur
Fidanlıkta yüzsek olur mu olur
İskele masmavi onla can bulur
Dolaşsak şu Van'ı ne güzel olur...
Edremit sahili tam piknik yeri
Onun gibisi yok gezdim illeri
Acaba sılaya dönsek mi geri,
Dolaşsak şu Van'ı ne güzel olur...
Bedenim gurbette, yüreğim Van'da
Kıymeti çok olur uzak kalanda
Kurtuluş gününde, 2 Nisan'da
Dolaşsak şu Van'ı ne güzel olur...
Ğaraba mahallede Ferit'in bağı
Orda mezarlık var şehit yatağı
Heveste bıraktık çoktan kursağı
Dolaşsak şu Van'ı ne güzel olur...
Selam versek hele Vanlı gardaşa
Davet etse bizi o tatlı aşa
Arabaya binip gitsek Gevaş'a
Dolaşsak şu Van'ı ne güzel olur...
Erciş'te uğrasak balık bendine
Varsak balıkların güzel seyrine
Belki bu gariban gelir kendine
Dolaşsak şu Van'ı ne güzel olur...
Özkani anlatır, anlatmak olmaz
Vatan hasretiyle ağlatmak olmaz
Dünya ölümlüdür, kimseye kalmaz,
Dolaşsak şu Van'ı ne güzel olur...
SUSMALAR
GAZEL YİĞİT
Hangi şiirin eteğinde lekeydim
hangi güneşli göğün yağmuru
nasıl uzanmış uyuyakalmıştım
kibar bir soğuğun üzerinde
neden konuşamıyordum
neden susamıyordum
İçimde kırkı çıkmamış yetim kalabalık
dışım görülmeyeni anlatan soyut resim
belli ki hâla çok uzaklardaydı hevesim
Biriktirdiklerimin üzerinden
rakamlar kanatlanıp uçmuş/ gibiyim
yerini dolduramadığım her şeyi
boş bir surette bıraktım
satın alamadıkları her suretin dibine
kıvrılıp acı çekerler/ gibiyim
Bir türlü kurumamış güllerin yitirdikleri
sürekli yaş olmanın
ölümsüz olmaya eşdeğdiği gibi
herşey, saçma bir şarkını dillere düşüşü
baştan sona kurgu, sondan başa ihanet
ve her yönüyle sahteydi/gibiyim
Yine bulutlardan düşen yağmurlara sardım
düşüşlerimi, sitemelerimi, soğuklarımı
neden paramparça etmiyor bulutlar /neden
kuşaktan kuşağa uzatmıyor bizi susmalar?
KARA KALEM
HÜSEYİN ABİ
Çizdim suretsiz beyaza, yüzün kara kalemini
kurşun misali sapladı pak yaprağıma gözlerin
kapatma perdelerini, kirpiklerin
ıslak mürekkep dolu yağmurlarım
eğilsin gece , diz çöksün mercan bakışlı tomurcuklarına
Rüzgar ol, her vakti seherim de
üşüt secde mi, titresin dudaklarım
şükür eylesin lal dilim, saç telin, tesbihat
sev / /sevme / sevmek
Damla damla aksın gecem
gündüz ıslak canı tenim
hele görse, görsen, görsem,
ela'yı çalan, kara'ya meftun
gölgeli gözlerini, gözleri mi
Ezel olsan, ebedî gönül ırmağı
kuru yüreğe ince bir dal
açsan, tomurcuk olsan
beyaza yakışan sarıya karışsan papatya olsan
sevmeli, , sevilmeli, sevmeye meyletmeli
Üç harflik bir ömür, aşk desen, aşık desen
şiire satır, sazıma türkü, kavalıma soluk
coğrafyanda çoban olsam
kırlar sen koksun, buğday yüzün ekmek sıcağın
ince belli bardağıma koyu dem olsan
yudum yudum içsin gönlüm
sevdanın ızdırabını
Okursun kitabı hayatım
per per yaralı sayfalarım
kifayetsiz kelamı gönlüm
toprak olunca sevda tenim
MASA
M. FURKAN DEMİRADAM
Gülseydin, kazanırdım
zafer çiçekleriyle açardım
yüzünün o ulaşılmaz kapılarını
susmasaydın, kazanırdım
mağlubum, binlerce defa…
Sana gelirken,
daha yoldayken mağlubum sana,
yüzünün o ince ovalarına sığınacaktım
ceviz ağaçları bulaşacaktı saçlarıma
çok saygın bir adammışım gibi
durup karşında
saçlarını öpecektim
milyon defa vurularak
Gülseydin, kazanırdım;
günah ellerim, sönük masalarım;
ardımıza bakıp şehirleri yakıyorum
geri gelmemek üzere
sözler çıkıyor dudaklarımdan;
bir daha söylenmemek üzere;
susmasaydın, kazanırdım...
Gülüşün içime demokrasi
kirpiklerin
yaşayan bütün metropoller...
KIŞ
YAĞMUR DEMİR
Sessiz bir kış gecesi ve o,
ümitleri kırık, yüreği yorgun
yürür sokaklarda dalmış ve durgun
yüzünde hep bir umut, gözleri solgun
Ufuktan gelen bilinmez mutluluk
kalbini zorlayan hep bir burukluk
esiyor tane ufak ufak beyaz umut
ama ne çare kalbi hep sükut
Biri geçti kardan hafif adımlarıyla
yürüyüp gitti sarılıp hayallerine
bu karlı soğuk kış gününde...
Sesin, nefesin kaybolmuş hani nerde
gözleri hep seni arar her yerde....
sen ne alemdesin de arar gözü seni
kadife gözlü nazlı sevgili...
Sen vefasi az sadakati sınırlı yâr
sen herkese gün güneş kesilip
ona fırtına kasırga olan kadın
Sen önemsedikçe, yitirdiğini
aradıkça bulamayan, ey kadife gözlü
onun gözleri seni ararken nerdesin sen...
BU ŞEHİR
RUKEN GÖREN
Hüzünlerim ile doldu bu şehir...
nereye baksam dökülüverir gözyaşlarım
baharı beklediğim penceremden
kışın ayazı vurur tenime, en derinden
Yalın ayak yürüyorum bu şehirde
usul usul yağan yağmurdu yol arkadaşım
gökyüzü boşanırcasına dökülüyor üzerime
bilmem, çare olur mu ki şu benim derdime
Heybetli duvarları var bu koca şehrin
aşılması zor engebeler ile dolu hayatları
sessiz çığlıklar ile çoğalan taş duvarlar
üzerimde yıkıntıları var bunca kederin
Bitmeyen bir savaşım var bu şehirde
günyüzüne çıkmayı bekleyen hüzünlerim
yorgunluklarım,heveslerim,uykularım,
ve... ve heba olan onca hayallerim...
NE KADINLAR GÖRDÜM
VEDAT YARIŞAN
Yıldızlara baktıklarında,
yıldızlar bile utanır
yüz çevirir
Göğe vurgun
birer güneştiler
Bir bakışları var
sanırsın dünyadan bihaberler
Emek kokarlar
vefa kokarlar
sanırsın hiç
ama
hiç ölmemişler
Ne kadınlar gördüm hep çocuktular.^
ÖZGÜRLÜK
NEŞE DEMİR
Her insanda akıl melekesi vardır ve insan olgunluk çağına erişince bu melekenin gereğinden sorumuludur. Sorumluluk seviyesine, aileden öğrendiklerine, eğitimine ve yetişme şartlarına iyilik veya kötülük yapmadaki seçimini isteğini kullanır.
Bunu yaparken de iradesi devreye girer. Biliyoruz ki her insan iradesine göre hareket eder ve kendi doğrularına karar verir. İyilik veya kötülük yaptığı dönemsel özelliklere göre ailesinin ve çevrenin sorumluluğu altındadır elbette. Bilinçli bir birey haline geldiği zaman da kendi iradesine göre hareket eder ve kendi nihai yolunu çizer.
Özgürlük deyince akla gelen şey her konuda serbest olmak düşüncesidir. Ama sonsuz serbestlik değil elbette. Çünkü bizim dışımızda da yaşayanlar var ve biz özgürlüğümüzü yaşarken onların haklarını da korumak zorundayız. Her insanın dini inançları farklı olabilir ama herkes birbirine saygı duymak zorundadır. Herşeyden önce saygı, sevgi kavramı öğretilmelidir. Her insanın fikirlerine, düşüncelerini saygı ve anlayışla karşılamalıyız.
Bir insan inancını yaşamakta özgür olmalıdır. Bu konuda zorlama olmaz ama mantıksal seçme yetisine yetişinceye kadar bu konuda ailesini ve çevresini örnek alarak şekillenir. Bunun içindir ki karakter şekillenmesinde ailenin ve çevrenin önemi büyüktür. Ailemiz ve büyüklerimiz bu hassasiyetleri, kavramın gereğini iyi bilmeleri gerekir ki çocuklarına, gençlere ve çevrelerine de uygulatabilsin. Biliyoruz ki çocuk aile bireylerinden ne görürse onu yapar.
Bir birey bilinçli bir şekilde düşünebilcek hale geldiği zaman etrafındakilerden çok araştırarak kendi inancını, hayata bakış açısını ve kararlarını seçer. Her insanın aklı ve iradesi vardır. Her koyun kendi bacağından asılır. Biz gençler olarak büyüklerimizden bize dayatılma yapılmasının aksine iyi örnek olmalarını istiyoruz.
Şairi Özer İNTİBAY’ın sorularına Şair-Yazar Üstad Müştehir KARAKAYA’nın Verdiği Cevaplar
Özer İNTİBAY: Sizce şiir nedir?
Müştehir KARAKAYA: Şiir özel bir şeydir. Yetenek ister, cevher ister, Allah vergisi, ilham ister. Bizden öncekiler hep; en az kelimeyle çok şey ifade edebilme sanatıdır, demişler. Ancak herkese, her kesime, her şaire ve her okuyana göre değişir şiir. Tam bir tanımı yoktur, aşk gibi. Şiir, şudur ya da budur denilemez....
Ö.İ.: Neden yazılır ya da neden şiir yazıyorsunuz?
M.K.: Nedeni yok, bir yere varmak için yok, kariyer yapmak için yok, para kazanmak için yok...yok da yok... Şiir insana bir statü kazandırmıyor maalesef. Alıcı değil hep kendinden verici. Normallik değil, anormallik çünkü. Şairler içinde deli sayılmazsanız da, toplum nezdinde siz delisiniz, sağlıklı değilsiniz, çünkü şair olmak bir üst kimlik gibi bir şeydir, boş insanların işi diye tanımlanır haksız olarak. Ben bunun için yazıyorum diyen hiç kimseye rast gelmedim. Gerçek şairler diyorum tabi. Yoksa sevgilisi için, ailesi için, iş yeri için, güzelliği için, parası için yazıyorum diyen varsa da, onlar da niçin yazdıklarını bilmezler. Bazen gelip geçici duyguları şiir diye tanımlayanlar var, onlar da tükenip giderler zamanın gaddar dişlileri arasında.
Ö.İ.: Şiir yazarken kendinizi nasıl hissediyorsunuz? Örneğin, acılı şiirler yazarken hüzünlenip, biraz daha neşeli şiirler yazarken nasıl oluyorsunuz?
M.K.: Ben çok agresif oluyorum, kafam karışıyor, hüzünlenirim. Konuşma isteğimi kaybederim. Yolda, arabada, dağda, ovada, denizde, kırda, gece uykuda, nerede, nasıl geleceğini bilmem şiir yazma isteğim veya içimdeki patlamaya hazır bomba, volkan. Masa başına geçip dur şunu yazayım, bir şiire başlayayım dediğim hemen hemen hiç olmamıştır, yazamam da zaten. Edebiyatçılar buna, bir annenin doğurması gibi derler... Neşeli şiirlerle acılı şiirler arasında bir fark yoktur benim için. Onun için biz genelde şiir yazarız demeyiz de, şiir söyleriz, deriz...
Ö.İ.: Duygulu ve duyarlı insanların sanat, şiir ve müzikle yakından ilgili olduğu söylentileri hakkındaki düşünceleriniz nelerdir?
M.K.: Doğrudur. Evet, bir vergi işidir, kendisiyle birlikte gelen bir hava, cevher, töz olması gerekir. Duygu birikimi, duyarlı, hisli, hüzünlü, farklı bakan ve farkındalığı fark olarak benimsemek isteyen insanların işidir. Biraz da mürekkep yalamak icap ediyor tabi. Ben hep söylerim. Üç önemli madde üzerine kuruludur şiir ve sanat: Birincisi, töz, cevher, yetenek, ilham dediğimiz şey olması gerekir, bu sanatın ve şiirin birinci etkenidir. İkincisi; aşk olması gerekir. Sürdürme azmi, istek, şefkat, sevgi, sadece karşı cinse duyulan bir tutku değil aşk, benim söylediğim... Çünkü şiir söylemek boş vakitleri değerlendirme aracı hiç değil. Çok şeyin ayırımına varmış olmak... Üçüncüsü; bilgi birikimi yani kültür... Bu üçü birleşince şiir de ortaya çıkar şair de... Özgün, öznel, tekil, kendi şahsına münhasır, derler eskiler. Resim, müzik, şiir, öykü yazarlığı çok yakın akrabadırlar, amca çocukları ya da kuzendirler. İnce, naif, kırılgan, hüzün kokan yontulmuş insanlar sanata ve edebiyata meyilleri olur. Okudukça bu iştah artar ve bambaşka biri oluverir. Ama önce hasretin ve özlemin mayasını idrak etmiş olması gerek.
Ö.İ.: Sizce insan kendi yaşamadığı, tecrübe etmediği bir duygu, olay, durum ile ilgili şiir yazarken duygularını ifade etmede gerçekçi davranabilir mi?
M.K.: İfade edebilir. Tecrübe etse, yaşasa belki daha iyi ifade edebilir ama görmediği, yaşamadığı bir olayı duyguları ve yazma yeteneği sayesinde gerçekçi bir üslupla, gerçeğe çok yakın bir anlatımla, hem şiir de hem de nesirde aktarabilir. Sanki kendisi yaşamış gibi söyleyebilir. Bu anlatım ve kültür becerisine bağlı. Başkasının başından geçen olayları, tarihi, mitolojiyi, coğrafyayı konuşturabilir. Bir aşk masalını sanki yaşamış gibi şiirleştirebilir, kendini de, hüznünü de, kavramışlığını da katabilir ek olarak ya da sadece olay örgüsüne bağlı da kalabilir. Ama şuna inanıyorum ki mutlaka kendi duygularından, düşüncelerinden, yaşanmışlıklarından da eklenecektir. Gerçek olanla gerçeği anlatmak arasında fark vardır, herkes bilir. Belki gerçeği gören ve yapanla, sonradan yazan yazarla arasında yaşanmışlık jargonları farklı boyutlarda ortaya çıkacaktır. Güçlü bir empati ve insanlık bağı kurmak zorundadır yazan, daha gerçekçi ve inanılır kılması için. Bunu başaranlar da var, başaramayanlar da...
Ö.İ.: Günümüz dünyasında insanların tamamen sanal duygu, dünya ve örüntülere kapılıp şiiri ve sanatı ihmal ederek, duygu ve düşüncelerini maskelemeye çalıştığı konusunda ne düşünüyorsunuz? Bir gün bu duyguları içe bastırma olayı, insanlarda psikolojik açıdan ne gibi yaralar açabilir?
M.K.: İki yönlü bu soruya nasıl cevap verilir ve işin içinden çıkılır bilmiyorum. Kebabı közde unutsam yanar, başında beklesem, iyi bir kebapçı değilim, yukarıya baksam şiir bağırır, aşağıya dönsem herkes ben de şairim der. Ne diyeyim, nasıl tarif edeyim, izahı var mı bunun, gerçekten ikilemdeyim, sorduğun soru gibi. Herkesin şiir yazdığını zannetmesi zaten bir ikilemdir. Sözde şiire ve edebiyata, sanata daha çok önem verdiği sanılıyor ama -biz, şiirin şahsında sanatın diğer kollarını katarak hep şiir üzerine söyleyelim de, hepsi için söylediğimiz olarak anlaşılsın- şiir bu kadar basit, sıradan, banal, ne dense şiir olur zehabına mı kapıldı, acep? Günlük, aktüalite, magazinsel duygular ve günübirlik ruh değişimleri kâğıda dökülünce, aforitik söylemler geliştirilince bunlar şiir mi sanıldı? Ya da, yaptığım iş, yazdığım şiir bir değere tabi tutulmuyor diyerek bu sahneden çekiliyor mu gerçek şairler, bu şiir meydanına, ne yazdıkları belli olmayan, söylediklerini kanun ve yasa, ince hislerini büyük şiir hazinesi sayan insanlara mı terk edildi? Hiç bilemiyorum, böyle olmasa gerek. Zaman çok karmaşık bu aralar. Huzurlu bir ortam da yok, huzuru bulan argümanlar da... İşte kimileri bunun üzerinden nemalanır, kimileri arkaya çekilir. Duygularını içe bastırıp görmezden gelen de yaralıdır, dışarı çıkıp bas bas bağıran da... Açabilir, diye sormuşsun ama zaten açıyor. Zaten her gün yeni bir maske ile yeni bir yüzle, yeni bir şaşkınlıkla ortaya çıkıyoruz, duygularını ifade edenler de, etmeyenler, bastıran da... Kendi kişiliğimizi, kendi özümüzü kaybettik galiba. Onun için, şairler söylese de iyileşmiyor, söylemese de... Bununla birlikte toplum insanı da şiiri ihmal etse de yaralıdır, ihmal etmese de... Bunun tek sebebi, insanlığın mayasının bozulmasıdır....
Ö.İ.: Şiir, psikolojik ve duygusal açıdan bir deşarj olma yolu mudur, yoksa yazarken kendimizle yüzleştiğimiz ve de içimizde bastırdığımız duygu ve düşüncelerin açığa çıkarak bizi daha da karamsarlığa götüren bir yazma türü müdür?
M.K.: Bu da iki başlı bir yönergedir, sanırım. Hani eski yazarlar, şairler demişlerdi: “yazmasaydım, ölecektim.” Ya da “yazmasaydım delirecektim” gibi sözler işitir dururuz. Bu kişiye, yazana, söyleyene, toplumun içindeki aktifliğine, yalnızlığına, yaşam biçimine, edindiği yere göre değişiyor. Evet, yazmak, insanı bir süre deşarj ediyor, tekrar yazmaya tetikliyor. Bir yandan da yine kendisiyle, halkla, çevreyle, kültürle, bilinmişlikle, bilgelikle bir yüzleşmeye tabi tutuyor. Biz sorgulama diyoruz. Yazan da sorgulamalı, okuyan da. Bilgi böylelikle çoğalıyor. Aktarım da buna dâhil. Kişinin yazma serüveni kısır bir döngü içinde bocalıyorsa, söylediğin tamamen doğru, kendini yenilemek, içindekini kusmak, rahatlamak için yazıyor, yazdıkça rahatlıyor, bir süre sonra tekrar doluyor, huzursuzlaşıyor ve patlıyor, karamsar bir döngüye, bu çarka dönüyor. Yazmanın, dışarı çıkarmanın bir rahatlama getirdiği doğru. Ancak yazdıkları hiç bir zaman geçerli bir kural ve yasa olmayacağına göre, kimsenin de bunu iplemeyeceğine göre, yeniden, yeniden, yeniden deniyor. Kimi güzellikle yapıyor, kimi hinlikle, kimi kasıtlı, kimi yol gösterici, kimi de kendini tatmin için....
Ö.İ.: Şiire olan ilgi, destek, geliştirme, yayma, çocuklarımızı daha fazla sanata ve şiire yönlendirme konusunda okullarımızdan beklentileriniz nelerdir?
M.K.: Son dönemlerde, belki şu birkaç yıl içinde gelişmeler var, umutluyum. Şair, yazar, ozan, sanatçıların okullarda seminerlere gitmesi, yazarların öğrencilerle buluşması, sanat ve edebiyat konusunda, müzik ve resim konusunda, şiir ve nesir konusunda konuşmaları büyük bir başarı örneği. Biz de küçükken, ilkokul, ortaokul sıralarında iken, şairlerin, yazarların uzaydan geldiğine inanan arkadaşlarımızı gördük. Hâlbuki bizim gibi, sizin gibiydiler, okuduğunuz bu sıralarda dirsek çürüttüler, yaza yaza, sile sile, düşe kalka, gelişerek oluştular. Öğrenciler ilginç ve güzel sorular soruyorlardı benim gittiğim okullarda, bunda eğitimcilerin büyük katkısı var, umarım bu daha da gelişir, okul idarecileri buna önem ve destek verir, ileride büyük şair ve yazarların çıkmasına vesile olurlar. Artık milenyum çağındayız, sizin devriniz çoktan geçti diyeceksiniz belki. Doğru. Okudukça bilinç artar, güzellik artar, barış ve huzur artar, birlikte yaşama sevinci ve adalet tesis olur. Sanat, insan ruhunu inceltir, empati kurar, sevecenlik, hoşnutluk, yükselme gururu verir. Ruhu tatmin eder, kaos ve çirkin ortamlardan, kavga ve savaşlardan alıkor, koymalı. Sanata yönelen her fert geleceği görür, medeniyete talip olur. Bilir ki, yarına kalıcı olan sanattır, edebiyattır, fikirdir, kültürdür, güzelliktir, mimaridir, inceliktir, nakıştır, hayır işleridir. Bütün krallar ve padişahlar ölür ama geriye bıraktıkları eserleri kalıyor. İşte sanat bunu bize böyle böyle öğretiyor.
Ö.İ.: Bize zaman ayırdığınız ve sorularımızı cevapladığınız için teşekkür ediyoruz.
M.K.: Ben teşekkür ediyorum, başarılarınızın devamını diliyor, size, okulunuza ve öğretmenlerinize sevgi ve saygılarımı sunuyorum...Huzurlu ve sağlıklı kalmanızı umut ediyor ve diliyorum.
