Bir zamanlar pineciler vardı
Ümit Kayaçelebi
Bir zamanlar halk arasında; ‘Elbise yamaya, ayakkabı pençeye ve insan hekime düşmesin’ diye bir söz vardı. Böyle dense de ayakkabılar pençeye elbiseler yamaya ve insanlarda hekime düşüyorlardı.
Van’da sokaklarda caddelerde gezdiğiniz zaman pençeli ayakkabı ile dolaşanlar pantolonun dizlerinde arkasında, ceketinin kollarında yamalı elbiselerle pençeli ayakkabı ile gezen insanlar görürdük.
Bu ayıp telakki edilmezdi iş icabı meslek icabı bazıları da zaruretten yamalı elbise pençe atılmış ayakkabılarla gezenler ne hor görülür nede kimse böyle kıs kıs gülerek vah vah da çekilmezdi.
O zamanın şartları içerisinde bu kadar çok alternatifli konfeksiyonlar ne de adım başı kunduracı dükkânı yoktu.
Konfeksiyonlarda sayılı kunduracılarda sayılıydılar. Herkes aldığı elbiseye ayağına taktığı ayakkabıyı itina ile kullanırdı. İsraf denen bir şey söz konusu bile değildi.
Ayakkabı yapanlar vardı ayakkabı satanlar vardı. Ve de hem yapıp satanlar ve tamir edenlerde vardı. Ama genelde tüm kunduracılar sadece ayakkabı satarlardı. Tamir işiyle uğraşmazlardı.
Devrine göre tanınmış kunduracılar diye saydığımızda; İzmir Kundura evi Mehmet Alçekiçe ait olup en lüks kunduracı o sayılırdı.
Akabinde Yıldız kundura rahmetli Fevzi Gülpınar da marka bir isimdi. Çocukluk ve gençlik yıllarımız da bizim aile ayakkabıya ihtiyaç duyduğumuzda yaz kış istikamet Yıldız kunduraydı.
Defterlerin daha rafa çıkmadığı o yıllarda hesap kitap her şey defterde biterdi ve ödemede hiç zorlanmazdık.
Çok iyi bir insandı ailece de gidiş gelişimiz olurdu hiç unutmadık onu hep rahmetle anarız.
Van da hem kundura satan kendisi yapan ve tamir de eden rahmetli Esat ustaydı. Mekânı eski Sümerbank sokakta hemen Sümerbank’ın yanındaydı. O zaman ki Beykoz mamulâtı ayakkabıların en iyisini de gidip ayağınıza ölçü verdiğinizde en kralını yapardı.
Mekânında hem ayakkabı satan yapan ve tamir eden ikinci bir kişi de Ziya Timurhandı.
Bunlar kendi mekânlarında çalışan kunduracılardı. Gerçekten hem Esat usta hem Ziya usta çok kaliteli ayakkabı yaparlardı ki senelerce kullanırdık. Onlar hile hurda alavere dalavere bilmezlerdi ki !.
İşte bunların dışında yeri yurdu olmayan salaş barakalarda yazın sıcaktan bizar kışın soğuktan donan ayakkabı tamiri ile nafakasını temin eden ayakkabı tamircileri vardı ki bunlara Van halkı “PİNECİ” veya “PİNEDOZ” derlerdi.
Gariban insanların kira verecek kadar güçlü olmadıkları için içine bir insanın zar zor sığabileceği tahtadan barakalarda gelen ayakkabıları tamir ederek rızıklarını çıkarırlardı. Mekânları lüks gösterişli alâyişli debdebeli olmasa bile bu esnaflar karakterli insanlardı. Kandırma hile desise bilmezlerdi ve işlerini çok itinayla yaparlardı.
Ve bu işi yapanlarda Van da doğmuş büyümüş insanlardı. Pineci diye hor hakir görülmezlerdi.
Pineci veya pinedoz her ne derseniz deyin bu insanlar bir dönem Van da bir sektör olarak Van halkına çok güzel hizmetlerde bulundular.
İşte isim isim sayarsak;
Pineci Kemal
Pineci Yusf sürmeli
Pineci Sadık Şaşmaz
Bunlar Va’nın en eski pinecileri. Daha sonra 70 li yıllarda başka tamircilerde katılsa da ilkler bunlar.
Zaman gelip geçti ama biz onları unutmadık.
Hele biz çocuklar gençler futbol topumuz yırtıldığında veya Söküldüğünde de koşa koşa her hangi bir pineciye koşardık.
Bu gün o eski ayakkabı tamircileri ve pineciler yok artık. Ama onlar da Vanın tarihinde geçmişin bir parçası olarak hep anılarda kaldılar.
Cümlesini hayırla ve duayla yad ederken.
Kimler geldi kimler geçti şiirimi de aile dostu güzel insan Fevzi Gülpınara armağan etmek istiyorum.
KİMLER GELDİ KİMLER GEÇTİ (26)
Kıymetli büyüğümüz Fevzi Gülpınarın aziz anısına ithaftır
Nağırci Eloyu tüm Vanlılar severdi
Leşgo Salihe çok şergada derlerdi
Ali Rıza Atacan hep nargile içerdi
Kimler geldi kimler geçti bak hele
**
Kristal Âliyi de gelin burada analım
Pala Ahmet efendiyi de hatırlayalım
İlhami Şengül’ü de hiç unutmayalım,
Kimler geldi kimler geçti bak hele
**
Celal, Avni ve Sabahattin Yüzbaşıoğlu
Remzi, Fevzi, Enver ve Haydar Perihanoğlu
Mustafa, Fatih ve Veysel Kantarcıoğlu
Kimler geldi kimler geçti bak hele
**
,Ferman ve Salman Çevik özü hep anarız
Vahdettin Dalgını da biz hiç unutmayız
Faruk Bekir oğlunu da hep hatırlarız
Kimler geldi kimler geçti bak hele
**
Sıngerin başbayisiydi Üzeyir Davutoğlu
Bir dönem vekil oldu Yekta Haydaroğlu
Her türlü takdire şayandır Münir Mumcuoğlu
Kimler geldi kimler geçti bak hele
**
Hüseyin Erdemire öküz Hüseyin derdik
Mevlüt Okayere de şişko Mevlüt derdik
Rıfkı Özgüre de biz aloş derdik
Kimler geldi kimler geçti bak hele
**
Ğoroz Heyder dersem acep kim hatırlar?
Mışgo Mevlüt dersem acep kim hatırlar?
Laklak Sabri dersem acep kim hatırlar?
Kimler geldi kimler geçti bak hele
**
Ünlü bir avukattı Avukat Tevfik Doğuışıker
Berber Naci Suvardan çoğu bahseder
Eski Bisikletçilerdendi Mehmet Eser
Kimler geldi kimler geçti bak hele
**
Erzurum Fırını sahibiydi Şakir Öztürk
Gönlü Bol bir Vanlıdır Abdurrahman Yörük
Manifaturacı Ali, Mustafa ve Cahit Cantürk
Kimler geldi kimler geçti bak hele
**
Cem-Ka dedikleri Cemil ve Kadir Perihanoğlu
Sıdık, Bekir, Yaşar ve Faysal Polatoğlu
Türkoğlu Hamamı sahibiydi Salih Türkoğlu
Kimler geldi kimler geçti bak hele
**
Beşinci Sınıf Öğretmenimizdi Kasım Toker
Baş Öğretmenimiz de rahmetli Kerim Tuncer
Judo, Karete ustası ve hocası Şemsettin Özdemir
Kimler geldi kimler geçti bak hele
**
Anında resminizi çizer Faruk Taşdemir
Mehmet Feyyat ta çok kaliteli bir şair
Müştehir hocanın şiirleri de hep aşka dair
Kimler geldi kimler geçti bak hele
**
Sebzeci Doğandan yoktur bir haber
Cemil Of ta hep siyasetten bahseder
Şoratan Salihi de cümle Vanlılar sever
Kimler geldi kimler geçti bak hele
**
Cevdet Yörük çok hayırsever bir zattı
Cemil Yörük de saygıdeğer bir zevattı
İsmet Yörük de ipragaz bayiliği yaptı
Kimler geldi kimler geçti bak hele
**
Şekerin en alası hep Şekerci Dayıda
Her türlü baharatta kirli Hemdo da
Radyonun her türlüsü vardı Yaşar Doğu da
Kimler geldi kimler geçti bak hele
**
Goşto lakabını taktık Hüsamettin Adıgüzele
Sosyete traş olurdu berber Zeki Güzele
Halay çekmek yakışırdı Bahattin Özele
Kimler geldi kimler geçti bak hele
**
Yılmaz Camuşçuyu Mersin Uçağında yitirdik
Nazım Mehterbaşıoğlunuda genç yaşta uğurladık
Suat Kürşatı da yıllar evvel kaybettik
Kimler geldi kimler geçti bak hele
**
Selami Akkıla da bir selam salalım
Reşit Şaşıhüseyinoğlunu da nerde bulalım
Mehmet Kürşat gelsin bir meşk yapalım
Kimler geldi kimler geçti bak hele
**
Kadim bir dosttur Mehmet Duran
Valinin özel kalemiydi Zeki Furan
İzmir de vefat etti Ruhi Kıran
Kimler geldi kimler geçti bak hele
**
Cümle alem bilin ki hayrandır Vana
Otlu peynirde can katar cana
Bu şiirde rahmetli Fevzi Gülpınara
Kimler geldi kimler geçti bak hele
