Sahil yolu meselemiz!

Van Gölü  kirlilik denilen çevre felaketiyle tanışmadığı, insanların doğaya karşı saygılı olduğu ve sorumluluk duyarak doğayı kirletmediği yıllardı. Van Gölü’nün tüm sahilleri gibi İskele, Fidanlık, Edremit sahilleri de pırıl pırıl temiz,  doğal kumsalla bezeliydi.

Benim gibi binlerce Vanlı çocuğun sodalı sularında zevkle kulaç attığı, kumsalında güneşlendiği, sahilinde karpuz, peynir ekmek yediği, ailelerin hafta sonu “Bir semaver bir mangal; ye, de gül, eğlen " anlayışıyla piknik yapmak  için akın ettikleri semti deryaydı Van Gölü kıyıları.

Van Gölü şehir merkezine göreceli olarak uzaktı. Kent ve kıyı birbirinden kopuktu.  Yerel ifadeyle  kent  denize sırtını dönmüştü adeta.

Vanlıların  htikleri kopukluğu  kendi aralarında "Denizin kenarında İstanbul, İzmir benzeri sahil yolu/ sahil bandı olsa ne güzel olur" sözleriyle konuşurken toplumdan yansıyan bu özlemi biri duyarak dert etmişti. 

1975’de bağımsız seçilen Van Belediye Başkanı merhum Tayyar Dabağoğlu  sahil yolunu proje olarak planlayarak ilk defa şehrin gündemine getiriyordu.  Dabbağoğlu belediye ekibine ve çevresine, “En büyük hayalim ve eserim Edremit-İskele arasında sahil yolu projesini hayata gerçekleştirmektir” diyordu.

Vanlılar arasında büyük heyecan yaratan,  projesi çizilen sahil yolu yapımı halk tarafından kabul görerek sahiplenilmişti. 

Projeyi gerçekleştirme görevi Van Belediyesi'nin yanı sıra kurumsal olarak 1976 yılında Turizm Bakanlığı tarafından ( kapatılan ) Van Yol Su Elektrik (YSE) Müdürlüğü'ne verilmişti. 

Projeyi gündeme getiren, gerçekleştirilmesi için canla başla mücadele eden Tayyar Beyin 1977'de ani vefatıyla proje sekteye uğruyordu. Nitekim daha sonra göreve gelen başkanlar, milletvekilleri projeyle ilgilenmeyince sahil yolu yapım işi mavi sulara görülmüyordu.

Geçen  yıllar içinde bir gelişme olmamıştı. Bol vaatli seçim kampanyalarında belediye başkanı ve milletvekili adayları sahil yolu projesini gerçekleştirmek için söz veriyorlardı  ama  bu vaatlerini gerçekleştirmiyorlardı. Etkili seçim malzemesine dönüşen sahil yolu  yapımı  sözden öteye geçmiyordu. 

Vanlılar  aslında göl kıyılarının betonlaşmaya, yağmaya, talana kurban edilmesi gibi haklı endişeleri vardı. Halk çevresi ağaçlarla, çiçeklerle yeşillendirilen Edremit’ten İskele’ye uzanan sahil yolu yapımıyla kıyılarda olası işgallerin  engellenebileceğini öngörüyordu.

Gün batımında sahilde yürümek, paytonla yol almak, bisiklet sürmek,  türkü, şarkı mırıldanmak gibi renkli umutları “bir gün gerçekleşir” diyerek hep taze tutan Vanlıların birçoğu sahil yolunu görmeden,  gözü arkada bu dünyadan göçüp gitti.

Yıllar geçti.

Van 2013 yılında  büyükşehir statüsüne kavuştu. Van Büyükşehir Belediyesinin merkez belediyeleri Van Gölü’ne kıyısı olan İpekyolu, Tuşba ve Edremit ilçeleri oldu.

TUŞBA

Erciş yolu üzerindeki yerleşim yerleri,  ticari alanlar, İskele ve Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Zeve yerleşkesini sınırları  içine alan Tuşba ilçemizde ilk adımlar atıldı.

 2017 yılında Tuşba ilçesinin ilk ve bir önceki belediye başkanı Fevzi Özgökçe İskele'de  sahil yolu yapım çalışmaları başlattı. 3 etaplı sahil yolu ve rekreasyon alanı oluşturma çalışmasıyla yarım asırlık özlem  kısmen de olsa hayata geçirildi. Çalışmayla ilk aşamada 7 bin metrelik sahil alanı kazanıldı. Tuşba ilçesi sahil yolu projesinin devamını mevcut Tuşba Belediye başkanı Salih Akman’ın tamamlanması bekleniyor.

EDREMİT

Van’ın dinlenme, doğayla kucaklaşma bölgesi, yeşil ile mavinin iç içe geçtiği cennetten bir köşe olan Edremit’te halka ait sahiller derme çatma ruhsatsız barkaların,  işletmelerin işgali altındaydı.

Edremit’in kimliğine güzelliğine gölge düşüren ve yasal olmayan bu görüntülere ilginçtir hiçbir kurum ve yetkili ses çıkarmıyordu. 2017 yılında ilçe kaymakamı ve belediye başkan vekili Atıf Çiçekli sorumluluk alarak kanunun kendisine verdiğini yetkileri cesaretle kullanarak, siyasilerden gelen tüm baskılara boyun eğmeyerek barakaların tümünü kaldırdı.  Barkaların yerine sahil yolu olmasa da herkesin huzur ve güvenle nefes aldığı, modern, yeşil alana sahip,  oturma alanları, bisiklet ve yürüyüş parkuru olan sahil bandı kazandırdı.  Sahilde piknik yapmak isteyen vatandaşlar için de özel barbekülü modern alanlar oluşturdu. Bu şekilde Edremit’te yeni görümüm kazandı.Kaymakam Çiçekli gitti eseri Van da  kaldı. 

Mevcut belediye başkanı İsmail Say'ın Edremit'e yeni eserler kazandırarak sahillere sahip çıkacağı yeni eserler eklemesi  bekleniyor. Betonlaşmanın, sahil işgalinin,  çirkin yapılaşmanın ve talanın dışında  herşey Edremi'te  çok  yakışıyor.

İPEKYOLU

Yeni kurulan,  ilçe sınırları içinde Van Kalesi, Eski Van Şehri ve şehir merkezi yer alan Van'ın en kalabalık ilçesi İpekyolu ilçemizin de çok uzun olmasa da Van Gölü sahili var. İpekyolu Kaymakamı ve Belediye Başkan Vekili Sinan Aslan da ilçeye sahil bandı kazandırmak için harekete geçti.

İpekyolu Belediyesi ilçe sınırları içerisinde bulunan 2,8 kilometrelik kıyı şeridinde 1,4 milyon metrekare arazide uygulanacak "Sahil Bandı" projesinin yapımına bu yıl başlanacak. Yapımı 3 yıl sürecek "Sahil Bandı" projesi, Van Gölü'ne dökülen Akköprü Deresi ile Kirman Deresi mevkiine kadar uzanan sahil şeridi üzerinde hayat bulacak.  Proje öncesi belediye birçok bölgede arazi işgallerini yürüttüğü uzun ama kararlı çalışmalar sonucunda kaldırmayı başardı.

Spor alanları, yeşil alanlar, çocuk oyun alanları, bisiklet ve yürüyüş yollarının yer alacağı  sahil bandı proje uygulamasının önünde  herhangi yasal engel  bulunmuyor.

Üç ilçede yürütülen sahil çalışmalarıyla Vanlıların hayali gerçekleşmiş olacak.

Parça parça,  gecikmeli yapılsa da adı “Sahil Yolu” veya “Sahil Bandı” olsa da Van Gölü'nün  sahil yoluna/bandına  kavuşuyor olması sevindirici ve mutluluk vericidir. 

Yangınları söndüren, kirleri temizleyen, bereketi sağlayan suyla bütünleşmek Van’a iyi gelecek. Kentin dışarıdan kaynaklı harareti sahil bütünleşmesiyle sönecek diye düşünüyorum.

Belki gönüllerden geçen sahil yolu projesi şimdilik olmayacak ama çok önemli iki konuda basari sağlanacak. 

Birincisi, sahiller yağmacıların, talancıların, rantçıların işgallerinden kurtarılacak.

İkincisi, bir asır sonra sahil  çalışmalarıyla  Van şehri Van Gölü ile can cana olacak.

Sahillerimiz güzelleştikçe Van değer kazanacak. Van değer kazandıkça Vanlılar  mutlu olacak.

Huzurlu, güvenli yaşanılabilir çağdaş kentte yaşamak isteyen Vanlılar, yapılan hizmetlerin, yaratılan eserlerin siyasi gözlükle kim tarafından yapıldığına hiç bakmıyor. Bu yöndeki siyasi polemiklere hiç takılmıyor.  Vanlılar, kente kazandırılan güzel eserlere, yapılan hizmetlere  bakıyor.

Halk kaynakları verimli kullanarak, çalmadan çaldırmadan, yandaşı kollamadan dürüstçe hizmet yapanları, eser kazandıranları takdirle, şükranla anıyor.