Kıbrıs Barış Harekâtı ve Vanlı şehitlerimizin aziz hatırası

Kıbrıs Barış Harekâtı ve Vanlı şehitlerimizin aziz hatırası

Yakup İskender Çeçen

1963 yılında hazırlanan ve “Akritas Planı” olarak bilinen girişim, Kıbrıs'taki Rumların Enosis hayalini hayata geçirme yönünde atılmış tehlikeli bir adımdı. Bu plan, adadaki Türk varlığını ortadan kaldırmayı hedefleyen kapsamlı ve sistematik bir strateji olarak tarihe geçti. Ancak Türkiye Cumhuriyeti, uluslararası sorumluluklarının bilinciyle zamanında harekete geçmiş; askerî ve diplomatik tedbirlerle bu tehdidin uygulamaya konulmasını engellemiştir.

1964-1967 yılları arasında ise Kıbrıs Türklerine yönelik saldırılar artarak devam etti. Fakat Türkiye’nin caydırıcı gücü ve Kıbrıs Türklerinin kararlı duruşu sayesinde bu saldırılar büyük ölçüde boşa çıkarıldı. Özellikle 1964’te Türk Hava Kuvvetleri’nin gerçekleştirdiği sınırlı hava müdahalesi, sivillere yönelik katliamların önüne geçilmesinde etkili oldu.

1974 yılına gelindiğinde, Yunanistan’daki askeri cunta ile Kıbrıs Cumhurbaşkanı Makarios arasında yaşanan siyasi gerilim, 15 Temmuz'da gerçekleşen darbe ile doruk noktasına ulaştı. Darbenin ardından iktidara getirilen NikosSampson, Enosis hedefini artık açık bir şekilde yürürlüğe koydu. Türkiye, garantör ülke sıfatıyla önce diplomatik yolları denedi; ancak bu girişimler sonuçsuz kalınca, uluslararası antlaşmalardan doğan haklarını kullanarak askerî müdahalede bulunma kararı aldı.

Başbakan Bülent Ecevit ve Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan tarafından kamuoyuna yapılan açıklamalarda, harekâtın temel amacının Kıbrıs Türklerini korumak ve adaya barış getirmek olduğu vurgulandı. 20 Temmuz 1974 sabahı Türk Silahlı Kuvvetleri hem denizden çıkarma hem havadan indirme yaparak Kıbrıs Barış Harekâtı’nı başlattı. Kısa sürede başarı sağlandı ve 22 Temmuz’da ilk ateşkes ilan edildi.

Ancak diplomatik masada yürütülen Cenevre görüşmelerinden istenen sonuç alınamayınca, 14 Ağustos’ta ikinci bir askerî harekât düzenlendi. 19 Ağustos’ta varılan ateşkes sonucunda, Türk birlikleri adanın kuzeyinde kontrolü sağlamış ve bugünkü Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin temelini oluşturan bölge şekillenmiş oldu. Bu süreçte Türkiye 498 askerini şehit verirken, Kıbrıs Türk halkı da 1672 canını yitirdi.

Bu destansı harekâtta sadece bir askerî zafer değil, aynı zamanda bir milletin iradesi ve bağımsızlık inancı da perçinlenmiştir. Yavru Vatan Kıbrıs uğruna canını feda eden kahraman Mehmetçiklerimiz arasında, Van ilimizin yiğit evlatları da bulunmaktaydı. Cesaretleri, kararlılıkları ve fedakârlıklarıyla milletimizin gönlünde silinmez izler bırakan bu kahramanlar, tarihe altın harflerle yazılmışlardır. Onların aziz hatıralarını yaşatmak ve nesilden nesile aktarmak, hepimizin boynunun borcudur. Bu vesileyle, 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı’nda şehit olan Vanlı Mehmetçiklerimizin kısa biyografilerini kıymetli okuyucularımızla paylaşıyoruz:

Piyade Er GEREVEN TOMAY

1953 yılında Van’ın Çatak ilçesinde dünyaya gelen Piyade Er GerevanTomay, Yahya Tomay ’ın oğludur. Vatan görevini 28. Tümen Ekmekçi Takımında sürdürürken, Kıbrıs Barış Harekâtı’na katılmıştır. 13 Ağustos 1974 günü kahramanca mücadele ederken şehit düşmüştür. Şehadetinin ardından, devletimiz tarafından ailesine Övünç Madalyası takdim edilerek bu büyük fedakârlık onurlandırılmıştır. Şehidimizin kabri, Girne-Boğazköy’de bulunan Boğaz Şehitliği’nde, 85 numaralı mezarda bulunmaktadır.

Piyade Er FERZANDE ÖZAVCI

1953 yılında Van’ın Erciş ilçesinde dünyaya gelen Piyade Er FerzandeÖzavcı, Mehmet Özavcı ’nın oğludur. Vatan görevini 50. Piyade Alayı 2. Tabur’unda sürdürürken, Kıbrıs Barış Harekâtı’na katılmıştır. 16 Ağustos 1974 günü Lefkoşe bölgesinde kahramanca mücadele ederken şehit düşmüştür. Şehadetinin ardından, devletimiz tarafından ailesine Övünç Madalyası takdim edilerek bu büyük fedakârlık onurlandırılmıştır. Şehidimizin kabri, Girne-Boğazköy’de bulunan Boğaz Şehitliği’nde, 171 numaralı mezarda bulunmaktadır.

KIBRIS ŞEHİTLERİMİZİN ANISINA…