
TAZİYE EVİMİ?
Ümit Kayaçelebi
Çocukluk ve gençlik yıllarımda topluca taziyeye oturma diye bir şey yoktu. Çünkü evler buna müsait değildi. Vefat halinde evde sadece bir hatırlı yaşlı insan otururdu ve taziyeleri kabul ederlerdi. Gelen az oturur ya kahvesini ya çayını içer kalkar giderlerdi.
Daha sonra Van’da betonlaşma başladığında yeni yeni siteler apartmanlar zuhur edince alt katlar da yapılan güya sığınak dediğimiz yerler zaman geldi taziye evine dönüştü. Ne zaman oldu derseniz bu adet 90’lı yıllarda başladı ve bu gün artık devam edip gitmekte.
Bu adet kimine göre çok doğru ve hayırlı bir iş bazılarına da benim gibi düşünenlere göre de taziye evleri maksadını aşmış bir görüntü veriyor.
Cenaze evinde taziyeye gelenlere yemek verilmesi benim kanaatimce çok yanlış.hem de çok yanlış adetin tam tersi ,asıl gelenler yemekle gelir “Her nefis ölümü tadacaktır.” Yani her evden cenaze çıkacak ve bu ateş her evi yakacaktır. Ancak bu cenaze evlerindeki kıymalı pide rezaletine de bir son verilmelidir.
Birileri bir şey yapıyor , “ben yaptım siz de yapın, bu gelenektir” diyor. Geleneğimizi senden mi öğreneceğiz. Bu bir rezalettir.
Yemek de maddi külfet unsuru vardır. Bir ev zaten beklenmedik bir anda cenaze evi oluverir. Cenaze evinin parası var mı yok mu bilinmez. Cenaze, defin masrafları, alacaklılarla helalleşme gibi birçok maddi külfet bir anda çıkıverir. Bu yetmez bir de katılımcılara ikram. Gelsin kıymalı pideler, ayranlar, cenaze tanınmış biri ise gelsin kebaplar gitsin dönerler!. Maddi yönden de bu bir rezalettir.
İnsan yemeği zevkle yer. Peki cenaze sahipleri de o yemeği zevkle yiyebilir mi? Yani cenaze sahipleri yemek yaptıracak, külfetine katlanacak sonra birileri zevkle yerken o da acısıyla kıvranacak ve bir lokma yemeyecek. İşte bu tam bir rezalettir. ALLAH razı olur mu?
“İkramlar sadece sevinçli günlerde yapılır. Böyle üzüntülü zamanlarda çirkin bir bidattır. Ölen kişinin komşularına ve uzakta da olsa akrabalarına düşen o gün ve gece yemek hazırlayıp, cenaze sahibine götürüp beraberce yemeleridir.
Taziye günlerinden 3-5 gün sonra cenaze sahibinin ölen kişinin ruhuna bağışlamak üzere özellikle fakirleri çağırıp davet yapması, Kur'an-ı Kerim okuyup, okutup dua etmesi ve ettirmesi daha güzel ve yerinde olur” diyor ve cenaze evlerindeki kıymalı pide rezaletine de son verilmesini ben şahsen canı gönülden istiyorum....
Ölünün olduğu ortamlarda her ne şekilde olursa olsun yok pide idi,yok yemek idi,yok şeker idi yani yemek yeme eylemi tamamen yasaklansın. Bunu elbette ki devlet cebir yoluyla yasaklayamaz bunu bizim sinemizdeki vicdanımız yasaklamalıdır.Ölene ve ölenin yakınlarına saygınız olsun.Böyle durumlar acıyı paylaşma anlarıdır.Yenecek şeyleri paylaşma yerleri değildir.Daha ziyade ölenin yakınlarının acılarını paylaşalım ki acıları hafiflesin.Ölenin üzerinden hiç kimse maddi çıkar beklemesin.Bu durum ahlaken ayıp,dinen günahtır.
Ölünün olduğu ortamlarda her ne şekilde olursa olsun yok pide idi,yok yemek idi,yok şeker idi yani yemek yeme eylemi tamamen yasaklansın.Ölene ve ölenin yakınlarına saygınız olsun.Böyle mdurumlar acıyı paylaşma anlarıdır.Yenecek şeyleri paylaşma yerleri değildir. yakınlarının acılarını paylaşalım ki acıları hafiflesin.
Bana kızsanız da küsseniz de kafamdan ve gönlümden geçenleri yazacağım baştanda ifade ettiğim gibi yazacağım şimdi konuyu toparlayıp madde madde anlatmaya çalışayım.
1. Cenaze evinde herkesin gelip iki öğün yemek yemesine ben pek sevap diyemiyorum. Zira ülkemde o kadar aç insan varken bizim gibi hali vakti yerinde olan insanların gelip sofraya kurulmaları ne kadar doğrudur? Eskiden yemek getirenler bu gün getirmek yerine götürmeye geliyorlar. O kıymalılar o farklı yemekler nasıl boğazımızdan gidiyor acaba?
2. Peki işin mali yönüne gelelim. Cenaze sahibinin veya yakınlarının bu yemek külfetini karşılayabilecek durumları var mıdır? Veya yok mudur demek yok mu? Kendi aranızda para toplayın ve taziye evine gelenlere yemek sunun. Bu bir hayırsa hayır sofrasını gidip başka yerde kurun
3. Taziye evlerinde maneviyat ikilimi esmiyor! Dini sohbet, kuran tilaveti, Vaz vs hak getire olsa bile hulusu kalple dinlenmiyor. Malayani konuşmalar, ev araba alımları dedikodu alır başını gider. Peki böyle bir topluluğun ölene ne faydası var ? Gülmeler sohbetler gırla ve biz taziye evindeyiz. Aman Allah’ım kendimizi nasıl da kandırıyoruz!
4. Muhterem hocalarımız alınmasın sözüm başkalarına bazıları içinde sebeplenmedir. Burada Allah rızası için değil alınan para mukabili genelde kuran okunur ve dualar edilir. Kimse kendisini kandırmasın.
5. istisnası hariç bir çok taziye eve adeta muhabbet evi gibidir. Gelsin çaylar gitsin kıymalılar.Limon da varsa çaylar çifter çifter. Sonuç olarak şunu söylemek istiyorum taziye evlerinde öncelikle bu yemek ikramı kaldırılmalıdır diyorum. Siz ne dersiniz bilemem. Ama şimdi birileri kalkıp bana şunu diyecekler “Sen başkasının hayırlarına karışma” doğrudur ben hayıra karşı da değilim ama hayrı hak edene yapalım.
TAZİYEDEYİZ
Eğer bizi sorarsanız
Taziyede yemekteyiz
Telefonla ararsınız
Taziyede yemekteyiz
**
Bel hoş hoş oturmuşuz
Tatlı sohbete dalmışız
Cigarayı da sarmışız
Taziyede yemekteyiz.
**
Nice yaşlı ve genç baylar
İşte geldi kıymalılar
Sonra gelsin demli çaylar
Taziyede yemekteyiz.
**
Malayani cümle sözler
Yaş akmamış kuru gözler
Cümbür cemaat bizler
Taziyede yemekteyiz.
**
Gayet demlidir çayımız
Bir eksiktir halayımız
Rahmete gitti dayımız
Taziyede yemekteyiz.
**
Gösterişe gelen pek çok
Ağlayan yok gülen pek çok
Yemek vakti dalan pek çok
Taziyede yemekteyiz
**
Hoca vaaz etse boştur
Kuranı dinleyen yoktur
Lahmacunlar pek de hoştur
Taziyede yemekteyiz.
**
Ölüme çok kafa yorma
Gırtlamadan geri durma
Pilav ayran ve kavurma
Taziyede yemekteyiz.
**
Kıymalıdan bıktık dedik
Kavurmaya ara verdik
Bu gün son gün kebap yedik
Taziyede yemekteyiz