Lütfen sigara içmeyiniz, çünkü...
Ümit Kayaçelebi
Efendim, tütün içinde nikotin denilen ve nikotiyana tazakum ismindeki bitkiden elde edilen ve keyif verici zehirlerden birisidir. Nikotin renksiz, akıcı, hava temasında esmerleşen ve koyulaşan keskin kokulu bir maddedir. Türk tütününde % 1.3, Virjinya tütününde de % 2 kadar nikotin vardır.
Bu madde kanı sıcak hayvanlarda ve insanlarda tansiyonu artırır. Son zamanlarda sigara dumanının beynin iyi çalışmasına engel olduğu tecrübelerle izah edilmiştir.
Nikotin ter ve tükürüğü fazlalaştırır. Mide ve barsak hareketlerini şiddetlendirir. İnsanlarda 4.5 miligramı baş dönmesi, şiddetli baş ağrısı, tıkanıklık, süratli bir nefes alma, yorgunluk, sersemlik, ishal, bazen kabızlık, baygınlık, iştahsızlık, hazımsızlık, göğüs ağrıları husule getirir. Bir gramlık sigara içildiği vakit vücutta tahminen 0.002 gram ve bir sigara ile de 0.008 gram nikotin giriyor demektir.
Bir sigaranın zehiri idrarda tam sekiz saat bulunduğu bizzat tecrübelerle izah edilmiştir. Tütün ne ilaç ve ne de gıdadır. Adamın ağzını acı yapan, başını döndüren, nefesine pis koku veren, parmak, sakal ve bıyıkları kirli sarıya boyayan bir dumandır.
İçindeki nikotin denilen zehir morfinden, kokainden hiç de geri kalmaz. Alkol gibi birden kana karışmaz. İlk alışanlarda baş dönmesi, göz kararması, gönül bulantısı, hatta kusmalar, bir zehirlenmenin ilk belirtisi ve başlangıcıdır.
Sigara içenler yokuş çıkamaz ve tıkanırlar. Ciğer böyle olunca kalp dolaşımı da normal olmaz ve bu kez kalp hastalığı baş gösterir. Yazımı bitirirken temennim; başlamak isteyenlerin başlamaması, başlayanlarında en kısa bir vakitte bu kötü alışkanlığı terketmesidir.
Bu manada dostlara da bir şiirle seslenmek istedim.
SOYĞA GÖNÜL
Başımda püsküllü bela
Deli gönül soyğa gönül
Ne istersin benden hala
Deli gönül soyğa gönül.
**
Bağla bahçem hep susuzdur
Gözlerimde uykusuzdur
Sana ne desem de azdır
Deli gönül soyğa gönül.
**
Kanlı yaş döküyor gözüm
Tutuşmuş yanıyor özüm
Bir sana geçmiyor sözüm
Deli gönül soyğa gönül.
**
Zaman akar nehir gibi
Bal da yesem zehir gibi
Kalbim viran şehir gibi
Deli gönül soyğa gönül.
**
Mutluluğum hep boş imiş
Hayallerim bir kuş imiş
Sevmek acı bir düş imiş
Deli gönül soyğa gönül
**
Bir kere yaydan çıkmış ok
Kara sevdaya da ilaç yok
Gayrı senden kurtuluş yok
Deli gönül soyğa gönül.
1971-VAN
