Tarihi Sıhke Caddesi unutulmasın!
İkram Kali
Modern anlayışla yönetilen şehirlerde prestij cadde ve sokakların sayısı bir hayli fazladır. Prestij caddelerin her birinin farklı bir havası ve bir görünümü vardır. Özellikle tarihi, kültürel ve turistik özelikleriyle ilgi gören şehirlerde yerel yönetimlerce prestij cadde ve sokak çalışmalarına ayrı bir önem veriliyor. Düzenlemelerle cadde ve sokaklar adeta yeniden doğuyor.
Eski caddelerde yapılan çalışmalar kapsamında yıpranmış özelliğini kaybetmiş kaldırım taşları, refüjler yenileniyor. Elektrik telleri yer altına alınarak görüntü kirliliğine son veriliyor.
Kanalizasyon, doğalgaz, içme suyu, atık su giderleri de standarda kavuşturularak dönüşüm ve yenileme çalışmalarıyla caddeler, sokaklar hem güzel bir görünüme kavuşuyor, hem de cadde etrafında yer alan iş yerleri ve konutlar değer kazanıyor.
Kültür sanat, gezi, alış veriş, yeme içme iş yerlerinin yoğun olduğu prestij cadde ve sokakların sayıları markalaşma, daha fazla turist çekme çaba ve iddiası olan, hemşehrilerini mutlu etmeyi ilke edinen şehirlerde hızla artıyor.
Şehirler parklar, bahçeler, kültür sanat merkezleri, sinemalar, tiyatrolar, gezi, bisiklet, yürüyüş yolları ve dinlenme alanları yanında çevreyle bütünleşen huzur, keyif veren prestij cadde ve sokaklarıyla yeni kimlik kazanıyor.
Prestij cadde ve sokaklar; çağdaş, estetik belediyeciliğin, insan odaklı hizmet anlayışının, kentin marka değerinin yansıdığı, ekonomiye canlılık kazandırıldığı, insanların soluk aldığı, yaşamın renklendiği ortak buluşma adresleridir.
***
Vali ve Büyükşehir Belediye Başkanı Murat Zorluoğlu’nun talimatlarıyla Van’ın ilk prestij cadde çalışması 2011 depremlerinde büyük ağır hasar alan, deprem sonrası yeni iş yerleri ve yeni konutların yapıldığı en önemli caddelerden olan 2 Nisan caddesinde başlatıldı. Çalışma daha işin başında heyecan yaratarak büyük ilgi gördü.
Merhum belediye başkanı Mustafa Çohaz tarafından 1980’lı yıllarda açılan 2 Nisan Caddesi’ne Büyükşehir Belediyesi Yol Yapım Bakım Onarım Dairesi Başkanlığı’nca 4 milyon liraya ihale edilen çalışmaların büyük bir bölümü yüklenici firma tarafından tamamlandı.
Van’ın kurtuluş gününden ismini alan, ismi gibi uzunluğu da 2 kilometre olan 11 metre genişliğinde çift şeritli cadde de sıcak asfalt seriminin yanı sıra 3'er metre genişliğinde sağlı sollu kaldırım ve orta refüje bin 500 metrekare bazalt taşı,10 bin metre bordür taşı, 2 bin metre engelli bandı döşenerek yol kenarlarına ve orta refüje dekoratif ışıklandırma yapıldı.
Projenin büyük ölçüde tamamlanması sonrası kırmızı-beyaz-mavi ışıklandırılmayla cadde geceleri şık, modern bir görünüm kazandı.
Orta refüjde ferforje çalışmasının yanı sıra farklı noktalarda Vanlı 120 kahraman çocuklar ile 2 Nisan’ı tarihi boyutuyla yansıtan rölyefler ile kitabelerin yer alması ve cadde üzerinde bulunan soluk almaya, sohbet etmeye yarayan mini parkların peyzaj düzenlenerek çeşitli tarihi büst ve objelerle yerleştirilmesiyle adıyla bütünleşen 2 Nisan Caddesi tarihi bir kimlik kazanmış olacak. Van’a ve Vanlılara hayırlı olsun.
***
2 Nisan Caddesi ile birlikte Vanlılarda diğer önemli caddelerin de prestij cadde görünümü kazandırılması beklentisi oluştu. Vali ve Büyükşehir Belediye Başkanı Murat Zorluoğlu, Vanlıların beklenti ve isteklerini dikkate alarak İskele Caddesi için de bir çalışma başlattı.
Vali Zorluoğlu, önce Van’ın en eski caddelerinden olan 1930’lu yılarda açılan İskele Caddesi’nin çift yönlü araç trafiğine açılacağı müjdesini verdi. Ardından kent kimliğinde, Vanlıların anılarında önemli yeri olan, 2011 depremlerinde çevresinde bulunan konut ve iş yerlerinin büyük çoğunluğu ağır hasar alarak yıkılan, hüzünlü bir görüntü oluşturan İskele Caddesi’nin de 2018 iş sezonunda 2 Nisan Caddesi gibi prestij caddeye dönüştürüleceğini müjdesini verdi. İskele Caddesi de yeni yapılan binaları ve prestij cadde görüntüsüyle eski ihtişamlı günlerine kavuşacak.
***
Van’ımızın Osmanlı döneminden kalan en eski caddesi Sıhke Caddesi’dir. Merhum Kazım Karabekir Paşa’nın çocukluğunun geçmiş olduğu bir bölümü babası Emin Paşa’nın 1915 öncesi Van’da görev yaparken evinin oluğu Sıhke Caddesi üzerinde geçmiştir. Emin Paşa’nın adı mahalle ve okulda yaşatılmaktadır. Bu bilgiyi yazılı kaynaklarda okumanın yanı sıra 2008’de Van’a konferans vermek üzere davet ettiğimiz kızı Kazım Karabekir Vakfı Başkanı Timsal Karabekir hanımefendiden de dinlemiştim.
1915 öncesi döneminin önemli kurumlarının, ticarethanelerinin, varlıklı ailelerin evlerinin, bağ ve bahçelerin yer aldığı Sıhke Caddesi ve çevresi tarihi bir kimliğe ve değere sahiptir. Bu caddemiz İskele ve Kazım Karabekir/ Maraş caddeleri arasında sıkışıp kalmıştır. Belediyelerin zamanında gerekli düzenleme ve yenileme çalışmalarını yapmamaları nedeniyle tarihi cadde gerçek görünümüne, hak ettiği değere bir türlü kavuşamamıştır.
2011 depremlerinde en büyük yıkımın yaşandığı bölgelerden birisi Sıhke Caddesi çevresi olmuştur. Beşyol Ferit Melen Meydanı’ndan başlayan, Ali Paşa ve Bahçıvan mahallerinin ortasından geçen Sıhke Caddesi yeni bir görünüm kazanmayı bekliyor. Sıhke Caddesi bulunduğu konum itibariyle prestij cadde olmayı hak eden caddelerimizden biridir.
Vali Zorluoğlu’nun 2018 iş sezonunda tarihi geçmişi olan Sıhke Caddesi için de bir çalışma başlatması Vanlıların beklentileri arasında yer almaktadır. Vanlılar Sıhke Caddesi’nin de 2018 yılında prestij cadde görünümüne kavuşturulmasını arzu ediyorlar.
Depremlerde en fazla ağır hasar gören 2 Nisan, İskele ve Sıhke caddeleri ve çevresi olmuştur. Prestij cadde çalışmalarıyla yıkım yaşayan bu caddelerin depremde aldıkları yaralar bir anlamda sarılmış oluyor. Ayrıca prestij cadde çalışmalarıyla deprem öncesi cadde etrafındaki konutlarda yaşarken depremde evlerinin yıkılması nedeniyle Van’dan göç eden eski sakinlerinin gittikleri illerden geri dönmeleri bu çalışmalarla dönmeleri teşvik edilmiş olur.
Sıhke Caddesi Vali Zorluoğlu’ndan müjdeli bir açıklama bekliyor.
