İlişkide Ayrılık Çanları Ne Zaman Çalar?
Uz. Dr. Sevilay Zorlu
John Gottman çok sayıda çifti inceledikten sonra artık bir çiftin mutlu bir evliliği olup olmayacağını 10 dakikada 94 oranında doğru tahmin ediyor. Bunun için Gottman'ın yararlandığı kriterler var. Eğer bir ilişkide bu kriterler varsa sonuç genelde boşanma oluyor.
1. SERT BAŞLANGIÇ
Tartışmalar sert başladığında arada pek çok "hoşlaştırma" girişimi olsa bile, kaçınılmaz olarak olumsuz bir havada sona eriyor. Sert başlangıç sizi başarısızlığa mahkum eder. Tartışmaya sert başladığınızda 'fişi çekip' bir ara erdikten sonra yeniden denemekte yarar var.
2. ELEŞTİRİ
"Dün gece bulaşıkları yıkamadığın için sana çok kızgınım. Bu işi sırayla yapacağımız konusunda anlaşmıştık."cümlesi bir yakınma. Yakınma; belirli bir davranış üzerinde odaklanır. "Niçin bu kadar unutkansın. Sıra sende olduğu halde bu bulaşıkları yıkamak zorunda kalıyorum e bu beni deli ediyor. Hiç umursamıyorsun" eleştiri. Eleştiri suçlama genel karaktere yöneliktir, yaygınlaşırsa kötü sonuçlara yol açar.
3. HOR GÖRME
İğneleme, kuşkuculuk, sıfat yakıştırma, göz devirme, küçümseme, alay etme, kara mizah hor görmedir. Tiksinmeyi ima ettiği için ilişkiyi zehirler. Kaçınılmaz olarak uzlaşma yerine daha fazla çatışmaya yol açar. Birbirini hor gören çiftlerin bulaşıcı hastalıklara ( Soğuk algınlığı, grip gibi…) yakalanma olasılığı diğer insanlardakinden daha yüksektir.
4. KENDİNİ SAVUNMA
Eşlerden birinin kötü davrandığı eş kendini savunabilir. Kendini savunma bir çeşit karşı tarafı suçlamadır. Söylenen "Sorun bende değil sende"dir. Savunmacılık çatışmayı tırmandırır.
5. DUVAR ÖRME
İşten eve döndüğünde eşinin eleştirileri ile karşılaşan ve gazetenin arkasına saklanan bir koca ne kadar az tepki verirse karısı da o kadar çok bağırır. Sonunda adam ayağa kalkıp odayı terk eder. Karısı ile yüzleşmek yerine bağlantıyı keser. Duvar örme daha çok erkeklerde yaygın ve bu aşama evliliğin ilerleyen aşamalarında görülür.
6. DOLUP TAŞMAK
İnsanlar genellikle dolup taşma hissine karşı bir koruma olarak duvar örer. Dolup taşmanız eşinizin olumsuz eleştiri, hor görme, kendini savunma kisvesi altında olabilir Sizi sarsacak kadar bunaltıcı ya da ani olduğu anlamına gelir.
7. BEDEN DİLİ
Çiftlerin tartışma sırasında fiziksel değişikliklerine bakıldığında Kalp hızı 165, e çıkabilir.(normaller; erkeklerde 76,kadınlarda 82) Eşlerden biri tartışma sırasında sık sık dolup taşıyorsa boşanacaklarını ön görmek zor değil. Tekrarlanan taşma sahneleri boşanmaya yol açar.
Eşlerden en azından birinin ötekiyle uğraşırken şiddetli bir duygusal gerginlik hmesi, taştığını hmenin fiziksel duyumları; kalp hızındaki artış, terleme, verimli sorun çözücü bir tartışmayı neredeyse olanaksız hale getirir.
8. BAŞARISIZ ONARMA GİRİŞİMLERİ
Onarma girişimleri sadece eşler arasındaki gerilimi azalttığı için değil stres düzeyini düşürerek kalp atışının hızlanmasını e taşma hissini engellediği için de evlilikleri korur.
Eşler birbirlerini aşağılayıp kendilerini savundukça, taşma daha da sıklaşır ve onarma girişimini işitip karşılık vermek iyice zorlaşır. Duygusal zekanın hakim olduğu evliliklerde onarma başarısı yüksek. Örneğin tartışma sırasında çiftlerden biri diğerine dil çıkarıyor, bazıları gülüyor, bazıları özür diliyor…
9. KÖTÜ ANILAR
Evlilik iyi gitmiyorsa geçmiş yeniden ve en kötü biçimiyle yazılır.
Kadın, kocasının nikah törenine geciktiğini veya doğumdan sonra ona yeterince destek olmadığını hatırlar.
Mutlu bir evlilikte erkek karısının giysisini kuru temizlemeciden almayı unutmuşsa, kadın muhtemelen, "Kocam son zamanlarda büyük stres altında, o yüzden unutuyor"'diye düşünür.
Mutsuz bir evlilikte ise,"Benden ne istiyor " 'şeklinde algılamalar olabilir. Bütün bu kriterler bir araya gelmişse boşanma kaçınılmaz olur. Ama beklide henüz her şey bitmiş değildir. Evliliğinize 2.bir şans tanıyabilirsiniz.
