Van için 100.Yıla İki Kala

Yüz yıl yaşanılan çağ, kabul edilen zaman dilimdir. Tarihte yaşanan en önemli olaylar, değişimler, gelişmeler, buluşlar, savaşlar, barışlar yüz yıllık zaman dilimleri içinde değerlendirilir. Örnek olarak, On dört ve on beşinci yüzyıllarda İngiltere ve Fransa krallıkları arasında belirli aralıklarla devam eden yüz yıl savaşları, Einstein’ın 100 yıl sonra kanıtlanan Yerçekimsel Dalgaların Varlığı Teorisi  Çanakkale Zaferi'nin 100. yıl dönümü, Atatürk’ün doğumunun 100. yılı, Macar Ulusal Meclisi tarafından İslam'ın resmi din olarak kabul edilmesinin 100. Yılı gibi.

100. yıla denk gelen olaylar, başarılar her ülkede her toplumda bir şekilde kutlanır anılır. Dünyanın neresinde olursa olsun, bütün Vanlılar için Van’ın Kurtuluşu’nun 100. Yılı çok özel anlam ifade ettiğini belirtmek isterim. Vanlılar da bu düşünceyle 2 yıl sonra, 2018’de Van’ın Kurtuluşu’nun 100. Yılı’nı tarihe ve atalarına duydukları sorumluluk, saygı anlayışıyla kutlayacaklar.

100. yılda Van’ın hafızası canlanacak, belgeler ışığında bilemeyenlere, unutulanlara, unutturulanlara tarihi yolculuk gerçekleştireceğiz.

2018 yılının Nisan ayının ilk haftasında ‘Kurtuluş Haftası’nda Van’ın Kurtuluşu’nun 100. Yılı şehir merkezi ve ilçeleri kapsayacak içerikte katlanacak.

Van gibi yıkımlara, hüzünlere, derin acılara,  kayıplara maruz kalmış kadim bir kentin sahipleri olarak 100. yılda geçmişimize, özümüze yüzümüzü döneceğiz. Van 1915’de yitirdiği toplumsal belleğine 100. yılda güç katacaktır.

Van’ın ve Vanlıların yaşadıklarını doğru anlamak, doğru anlatmak gerekiyor.

Birinci Dünya Savaşı’nın en zorlu günlerinde 1915’te Osmanlı ordusunu arkadan hançerleyerek isyan eden, masum Türk, Kürt Ermeni halklarının ortak yaşama iklimini mahveden, onbinlerce Vanlıyı katleden, Van’ın Ruslar tarafından işgalinde işbirliği yapan Taşnak, Hınçak, Ramgavar, Karhaç gibi isyancı Ermeni çetelerinin yakıp yıktığı aziz topraklar ve ahalisi için 2018 yılı çok özel anlam ifade eden bir yıl olacak.

Anadolu’da Van kadar yakılıp yıkılarak tahrip edilen başka bir kent, Vanlılar kadar acı ve çile çeken bir ahali yoktur.  Bu anlamda Van’ı önem kazandıran doğal güzellikleri, kadim geçmişi kadar 1915’te yaşadıklarıdır.  

Kurtuluşunun 100. yılında Van’ın tarihe kayıt düşeceğine inanıyorum. Van, 100. yılda tarihine sahip çıkarak, saygı duyarak içte ve dışta farkındalık yaratacaktır,

Van’ın resmi özel bütün kurum ve kuruluşları güç birliği yaparak Van’ın Kurtuluşu’nun 100. Yılı için bugünden hazırlanmalıdır. Van 100. Yılı anlamına yakışan görkemle  yaşamalıdır.

Vanlılar, Van’ın Kurtuluşu’nun 100. Yılı etkinlikleri için kenti yöneten, kent adına sorumluluk alan, kaynakları kullanma ve yönlendirme yetkisine sahip olan kurum, kuruluş ve ilgililerin etkinlikler için en başarılı programı hazırlayacaklarına inanıyor.

***

 “Kuruluştan Kurtuluşa 100. Yılında Van” kutlama etkinlikleriyle Van ilimiz Türkiye ve Dünya gündemine taşınabilir, kendisini doğru ifade edebilir, tarih turizmine ev sahipliği yapabilir.

100. Yıl kutlamaları için çok farklı etkinlik düşünülebilir.

Bizim  önerilerimiz ise şunlardır:

BİR: Öncelikle Kültür Bakanlığı, Valilik, Büyükşehir Belediyesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Milli Eğitim Müdürlüğü, İl Kültür Müdürlüğü, Kaymakamlıkların, Belediyelerin, ilgili kurum ve kuruluşların yer aldığı “Van’ın Kurtuluşu’nun 100. Yılı’nı Kutlama Kurulu” oluşturulmalı. Kurula bağlı sekretarya, alt birimler, sorumlular tespit edilmeli. Bütçe oluşturularak taslak proğram çıkarılmalı, 100. Yıl logosu hazırlatılmalıdır.

İKİ: Van’ın Kurtuluşu’nun 100. Yılı, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi ismiyle 2018’de bütünleşerek zihinlerde unutulmaz bir iz bırakacaktır. YYÜ ismine tarihsel bir değer daha katacaktır. O nedenle kutlamaların ana odağı YYÜ olmalıdır. Programda Van’ın tarihsel hikayesine ve 100. yıla vurgu yapacak sempozyum, panel, konferans, fotoğraf sergisi,  gezi,  gösteri, konser gibi etkinliklere yer verilebilir.

ÜÇ: Van’ın hafızasına katkı sunmak üzere tarihçilerin, sosyologların, edebiyatçıların Van’a özgü özel makalelerden oluşan “Kuruluştan Kurtuluşa 100. Yılında Van” prestij kitabı farklı dillerde hazırlanarak yıl dönümde ücretsiz dağıtılabilir.

DÖRT: Van’ın yakın tarihi üzerine çalışan, dünyanın dört bir tarafında Van’ın 1915’te yakılıp yıkılmasını, Vanlıların çektiği trajik acıları belgelerle dile getiren, TBMM’de konferans veren Amerikalı Profesör, Justın McCarthy Van’ın Kurtuluşu’nun 100. Yılı’nda konferans vermek üzere Van’a davet edilebilir.

BEŞ: Van’ın Kurtuluşu’nun 100. Yılı’nda Van dışında yaşayan Vanlıların aileleriyle birlikte Van’da buluşmaları dayanışmaları bu vesileyle sağlanabilir.

ALTI: İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Bursa gibi Vanlıların yoğun olarak  yaşadıkları illerde 100. Yıl anısına panel, konferans, sergi gibi etkinlikler düzenlenebilir.

YEDİ: Van’ın Kurtuluşu’nun 100. Yılı için hatıra eşyalar hazırlanabilir.

SEKİZ: Zeve Şehitliği veya eski Van Şehri gibi uygun bir yere Van’ın Kurtuluşu’nun 100. Yılı anısına sembolik anıt dikilebilir. Bu kapsamda eski Van şehri ile Zeve Şehitliğine ziyaretler gerçekleştirilebilir.

DOKUZ:  “ Türkülerde Van”  konseri düzenlenebilir.Halk oyunları gösterileri sokaklara taşabilir.

ON: Kurtuluşun 100. Yılı anısına sportif yarışmalar düzenlenebilir.

ONBİR: TRT ve özel televizyon kanallarıyla görüşülerek “100. Yılı’nda Van”  konulu programlar düzenlenebilir.

ONİKİ: Milli Eğitim Müdürlüğü kanalı ile tüm okullarda Kurtuluş Haftası boyunca Van’ın Kurtuluşu’nun 100. Yılı anısına etkinlikler yapılabilir.

ONÜÇ: 1915’te Van’ın yakılıp yıkılması, Rus işgali üzerine Vanlıların muhacir (göç) etmek zorunda kaldığı, Diyarbakır, Şanlıurfa, Elazığ, Kahramanmaraş, Adana, Kerkük, Konya, Karaman gibi illerden konuklar Van’a davet edilebilir.

ONDÖRT: Van konulu kitapların, Van üzerine kitap yazan yazarların ve Vanlı yazarların yer alacağı, Van kitaplarının bulunacağı  “100. Yıl Van Kitap Fuarı”  gerçekleştirilebilir.

***

“Van’ın Kurtuluşu’nun 100. Yılı”  yakınlarını kaybetmiş, geçmişle bağları kopmuş yitik bir kentin insanı olan Vanlılar için çok büyük önem taşımaktadır. Van’ın ilk gazetesi 79 yıllık özgür, tarafsız sesi Vansesi olarak “Van’ın Kurtuluşu’nun 100. Yılı”  etkinliklerinin Van’a yakışırı biçimde gerçekleştirilmesinde üzerimize düşen sorumluluğumuzun gereğini de yerine getireceğiz.

1915’in öznesi de, özeti de, mağduru da Van’dır.

 Van Kurtuluşunun 100. Yılı’nı zengin etkinliklerle kutlamalıdır.

 Van’ın, Vanlıların yaşadıklarını unutma gibi bir hakkı yoktur, olmaz.

Bütün Vanlılar, “Van’ın Kurtuluşu’nun 100’üncü yıldönümünü unutmadık, unutmuyoruz, anıyor, anlıyor, anlatıyoruz ilkesi içinde 2018 Nisan’ında büyük bir coşku içinde yaşamaya hazırlanmaktadır. 

Van için 100.Yıla iki yıl var.

Vanlıların gözü, gönlü şimdiden 2018’e odaklanmıştır.