Cem Öksözoğlu

Ferit Melen 30 yıl önce aramızdan ayrıldı: Vanlıların kalbinde yaşıyor

Cem Öksözoğlu

Bugün Van'ın bağrından çıkan Türkiye ve Van siyasi tarihinin en önemli şahsiyetlerinden, örnek devlet adamı ve politikacı Ferit Melen'in vefatının 30. Sene-i devriyesidir. Van'ımızın yetiştirdiği bu önemli vatan evladını bugün unutmak tabii ki olmazdı. Bugünün anlam ve önemine uygun olarak Sayın Melen'in özet bilgilendirme yazısıyla anmaya çalıştık.

 

Van'ın taşında, toprağında, Vanlıların sofrasında, eğitiminde emekleri ve katkıları olan Ferit Melen 1906 tarihinde Van Saray'da dünyaya geldi. İlk ve Orta Okulu Van'da bitiren Ferit Melen 1915 Van'ın işgali ve yaşanan acılar üzerine ailesiyle birlikte Bursa'ya muhacir oldu. Lise eğitimi için öncelikle Erzurum daha sonra da Bursa'ya gitti.1928 tarihinde Bursa Erkek Lisesini bitirdi. Ardından Mekteb-i Mülkiye(bugün Siyasal bilgiler Fakültesi)sınavını kazandı. Mekteb-i Mülkiye'de idari şubesinden 1931 yılında mezun olmuştur.

İş hayatına atıldı. Bursa'da maiyet memurluğu (yüksek bir devlet görevlisinin yanında görev yapan resmi görevli)görevini üstlenmiştir. Bu dönemde Bursa Valiliği yapan daha sonra Demokrat Parti döneminin ünlü bakanlarından Fatin Rüştü Zorlu Bey ile birlikte başarılı çalışmalara imza attı. Orhangazi, Gemlik, Mudanya Kaymakamlığı görevinde bulundu. Bursa'da yolu olmayan, sıkıntılı köylerde yapılan çalışmalarda bizzat görev aldı. Bu dönemde yaptığı başarılı çalışmalar Bursa Valisi Fatin Rüştü Zorlu tarafından takdirle karşılanmış''çalışkan kaymakam''olarak adlandırılmıştır.

 

Bu görevinden sonra Maliye Müfettişliği imtihanlarını kazanarak çalışmalarını bu doğrultuda yürütmeye başlamıştır. Kasım 1932'de Maliye Teftiş Kurulu'nda göreve başlamıştır. Balıkesir Erdek ve Bolu'da görev yapmıştır. Alanında kendini geliştirmeye devam ediyordu Sayın Ferit Melen.

1936'da Maliye Müfettişliği stajı için Fransa'ya gönderildi. Bu görevlendirme alanında kendisini geliştirmesi açısından önemli bir dönüm noktasıdır. Fransız Maliye teşkilatı üzerine çalışmalar yaptı. Stajını yapıp Türkiye'ye dönen Sayın Ferit Melen,1938'de Müşavir olarak Hatay Devleti'ne gönderildi. Hatay'daki görevi buranın Anavatana katılmasına dek sürdü.

 

1939-1941 yılları arasında Askerlik görevini ifa etti.

 

1941 tarihinden itibaren Maliye Tetkik Heyeti'nde Maliye Müfettişi olarak görevini ifa etmeye başladı. Bu görevi esnasında ülkemizin önemli devlet kurumlarını denetleme görevini üstlenmiştir.

 

1943 yılında Vasıtalı Vergiler Genel Müdürlüğü görevine getirildi. Yaklaşık 2 yıl bu görevi yerine getirdi.

1946 yılında Gelirler Genel Müdürlüğü görevine atandı. Bu sırada Hesap Uzmanlığı Teşkilatı kuruldu. Sayın Ferit Melen bu kurumun ilk başkanlığı görevini yerine getirmiştir.

 

Maliye Bakanlığı'nda Gelirler Genel Müdürlüğü görevini yerine getirirken, Gelirler Vergisinin hazırlanmasında önemli rol oynadı. Gelirler ve Kurumlar Vergilerinin kabulüyle, modern vergicilik esaslarına uygun ileri bir vergi sisteminin kurulmasının yolunu açtı.

 

Gelirler Genel Müdürlüğü esnasında Milletvekilliği teklifi alan Sayın Ferit Melen, tercihini Cumhuriyet Halk Partisi'nden yana kullanarak 14 Mayıs 1950 tarihinde yapılan genel seçimlerde CHP Van Milletvekili olarak TBMM'ye girmiştir. Böylelikle siyasi hayatı da başlamıştır.

1954 seçimlerinde Parlamentoya girememiş Serbest Mali Müşavirlik görevini yerine getirmiştir. Siyasi hayatına kısa bir ara vermiştir.

 

1957 seçimlerinde hem Van'dan hem de Ankara'dan Milletvekili yeterliliğini elde etmesine rağmen tercihini Van Milletvekilliğinden yana kullanmıştır. Mayıs 1960 darbesine kadar Van Milletvekilliği yapmıştır.

 

1960 darbesi sonrasında kurulan Temsilciler Meclisi'nde Van üyesi olarak görev yapan Sayın Ferit Melen, kısa bir süre sonra yapılacak olan 1961 Anayasasının hazırlanmasında da önemli bir görev üstlenmiştir.

 

1960 darbesi sonrası kurulan Başbakan İsmet İnönü 2.ve 3. Koalisyon hükümetleri döneminde Maliye Bakanlığı görevini yaklaşık 2 yıl 8 ay ifa etmiştir.

7 Haziran 1964- 14 Ekim 1979 tarihleri arasında Cumhuriyet Senatosu Van üyeliği yapmıştır.

 

1968 tarihinde CHP'den istifa ederek Güven Partisinin kuruluş sürecinde yer almıştır.

 

1.ve 2.Nihat Erim Hükümetlerinde 26 Mart 1971'den 22 Mayıs 1972'ye kadar Milli Savunma Bakanlığı görevini yürütmüştür.

 

22 Mayıs 1972 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığı görevini yürütmeye başlamış yaklaşık 1 yıl bu görevi ifa etmiştir.

 

31 Mart 1975'te kurulan 4.Süleyman Demirel hükümetinde tekrar Milli Savunma Bakanlığı görevini ifa etmiştir.

12 Temmuz 1980'de Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk tarafından Cumhuriyet Senatosu üyeliğine seçilmiştir. Bu görevi 12 Eylül 1980 darbesi ile sona erdi.

 

1980 darbesi sonrası yapılan ilk genel seçimler olan 1983 seçimlerinde Van Milletvekili seçilmiştir.

 

Sayın Ferit Melen 3 Eylül 1988 tarihinde Ankara'da vefat etti. Cebeci Asri Mezarlığında toprağa verildi.

 

Yukarıda kronolojik olarak bilgi vermeye çalıştığım Sayın Ferit Melen bugün bile Vanlıların rahmetle yad ettiği bir kişilik olarak bilinir. Bir insanın bu konuma gelmesi öyle kendiliğinden gelişen bir şey değildir.

Sayın Ferit Melen'in Van şehrimize sayısız hizmetleri olduğunu hem okudum hem de Vanlı büyüklerimizden duydum. Van'daki bölge müdürlüklerini kurduğunu, eğitim kurumları açtığını, fabrikalar kurulmasına katkı sağladığını ve binlerce Vanlı genci iş sahibi yaptığını bütün Vanlılar yakınan bilmektedir.

 

Günümüzde Ferit Melen gibi önemli, etkili ve saygın bir siyasi lider kişiliğin Van'daki eksikliğini ne kadar htiğimizi bilmeyen Vanlı yoktur.

 

Peki biz Sayın Ferit Melen'i her haliyle bugün Van'da temsil edebiliyor muyuz?

 

Bence hayır.

 

Peki niçin hayır?

 

Bugün Van Beşyol Meydanı olarak bilinen  kavşağın resmi adı Ferit Melen Meydanıdır.

Bunu kaç tane Vanlı bilir?

 

Peki bununla ilgili bir tabela veya benzeri bilgilendirici bir yazı var mı?

 

Peki Sayın Ferit Melen'in şahsına yakışır bir meydan haline getirebilmiş miyiz?

 

Van Kalesine giderken Eski Emniyetten itibaren olan Caddenin adı Ferit Melen Caddesi. Allah aşkına böyle değerli bir şahsiyetin adına yakışır bir cadde yapısı görebiliyor musunuz?

 

Yine fiziki olarak Türkiye'nin en kötü Hava limanlarından birinin adının Ferit Melen olduğunun utancını yaşıyor muyuz? Ve havalimanında Ferit Melen ile ilgili köşe var mı?

 

Sevgili Vanlı hemşehrilerim Dünyaca önemli kentler tarihi hafızaları ile bugüne gelmişlerdir. Yaklaşık 7000 yıllık bir tarihe sahip olan Dünyanın en eski 10 şehrinden biri olan Van geçmişine ne kadar sahip çıkıyor?

 

Bugün Sayın Ferit Melen'in vefatının 30.sene-i devriyesinde bu soruları bir daha kendimize sorarak bu değerlerimizin kıymetini bilerek gelecek nesillere aktarılmasını sağlamaya çalışmalıyız.

 

Yoksa yarın çok geç olabilir.

 

Vanlıların her daim minnet ve şükranla andıkları ve anacakları Ferit Melen'i saygıyla tekrar anıyorum. Mekânı Cennet olsun.

 

İyi okumalar. Kalınız sağlıcakla!

Yazarın Diğer Yazıları