Vanlı şair yazar Zelal Kıran ile yazarlık üzerine söyleşi
1979 yılında Van'da dünyaya gelen Zelal Kıran, edebiyat yolculuğuna lise yıllarında şiir yazarak başlamış. 2018'de annesini kaybettikten sonra kendisini tamamen yazıp okumaya veren Kıran, 2020'de ilk kitabı Uzak Yolların Hasreti ile okuyucularla buluştu. Bu eser, annesine duyduğu derin özlemi dile getirirken, 2022'de yayımlanan ikinci kitabı Şiirim Sensin sosyal konulara ışık tutuyor.
Kıran, şiirin toplumda çoğu zaman hayalperestlik olarak görüldüğünü, ancak aristokrat kesimin şiirin estetik yönüne ilgi duyduğunu belirtiyor.
Günümüzde sosyal medya sayesinde şiirin daha fazla insana ulaştığını, fakat çoğu kişinin yalnızca karşısına çıkan şiirlerle yetindiğini ifade eden Kıran, şiirin kitaplardan okunmasının çarpıcı önemine değiniyor. Şiir yazma sürecinin kendisine bir doğum süreci gibi geldiğini, yeni projeleriyle ilgili heyecanını da gizlemeden paylaşıyor. Yakın zamanda üçüncü şiir kitabını okuyucularla buluşturmayı planlayan Kıran, edebiyatın dinamik yapısının ve duyguların ifadesinin önemini bir kez daha hatırlatıyor.
Şairlerin toplumda hayalci olarak algılandığını belirten Kıran, eğitimli kesimlerin ise şiirin estetik yönüne ilgi duyduğunu aktarıyor. Şiir yazmanın duygusal zorlukları ve yazma isteğinin doğallığı üzerine düşüncelerini paylaşıyor. Kıran, yeni projeleri olduğunu ve "Şiirim Sensin" kitabının ikinci baskısı üzerinde çalıştığını belirtiyor. Üçüncü şiir kitabı için de hazırlıklarını sürdürüyor.
Kendinizden Bahseder misiniz?
1979 yılında Van’da doğdum. İlk ve orta öğrenimimi burada tamamladım. Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Adalet Yüksekokulu mezunuyum. Babam devlet memuruydu, annem ise ev hanımıydı. Annem, "Gazîn" müstear ismiyle dengbêjlik yapıyordu. Ne yazık ki onu 2018 yılında kaybettim. Evliyim, iki kızım ve bir oğlum var.
Yazarlık Serüveniniz Nasıl Başladı?
Lise yıllarımda küçük küçük şiirler yazmaya başlamıştım. Arkadaşlarımın hatıra defterlerine de şiirler karaladığım olurdu. 2018’de annemi kaybettikten sonra yokluğuna alışmakta çok zorlandım. Kendimi okumaya ve yazmaya verdim. Bir süre sonra fark ettim ki kitap çıkaracak kadar şiirim birikmiş. Tanıdığım bir editöre şiirlerimi okuttum ve beğenmesi üzerine kitap basmaya karar verdim. 2020 yılı Aralık ayında ilk kitabım Uzak Yolların Hasreti yayımlandı. İlk baskısı tükendi ve 2024 yılının Mart ayında ikinci baskısı çıktı.
2022 yılının Ekim ayında ikinci şiir kitabım Şiirim Sensin okuyucuyla buluştu. Bu kitabın da ilk baskısı tükenmek üzere. 2025 yılının Şubat ayında her iki kitabımın Kürtçe çevirileri de yayınlandı.
Kitaplarınızdan Bahseder misiniz?
İlk kitabım Uzak Yolların Hasreti, anneme duyduğum özlemi ve ona karşı hissettiklerimi anlatıyor. Yoğun bir özlem teması var.
İkinci kitabım Şiirim Sensin, sosyal konulara daha çok yer verdiğim bir eser oldu. Kitaba ismini veren Şiirim Sensin adlı şiirim, birçok şairin şiirlerinin yarıştığı 650 şiirin katıldığı, uluslararası düzeyde Van’da düzenlenen şiir yarışmasında mansiyon ödülü aldı.
Günümüz Şiir Okurları Hakkında Ne Düşünüyorsunuz?
Türkiye’de genel olarak okuma alışkanlığı, Avrupa ve diğer Batı ülkelerine kıyasla daha düşük. Şiir ise, daha çok meraklıları tarafından takip edilen ve aranan bir edebi tür. Şiir okumayı sevenler, genellikle dinlenme amacı güden, kelime dağarcığını geliştirmek isteyen ve sözcüklerin farklı kullanım biçimlerini keşfetmek isteyen kişiler oluyor.
Sosyal medyanın etkisiyle şiir, günümüzde daha fazla insana ulaşabiliyor. Ancak çoğu kişi, kitap satın almadan yalnızca karşısına çıkan şiirleri okumayla yetiniyor. Oysa şiirin, bir kitaptan okunması ve zaman zaman aynı dizelerin tekrar edilmesi, onun bellekte kalıcılığını artırıyor.
Genel Olarak Toplumun Şaire Bakış Açısı Hakkında Ne Düşünüyorsunuz?
Günümüzde maddi değerler, manevi değerlerin önüne geçmiş durumda. Geçim sıkıntısının yaygınlaşmasıyla birlikte sanatın her dalında olduğu gibi, şiire olan ilgi de azaldı. Toplumun büyük bir kesimi, şairleri hayalci ve gerçeklikten kopuk olarak görüyor. Ancak eğitimli kesimler, şiirin estetik yönünü, duyulara hitap eden anlatımını ve sözcüklerin güçlü kullanımını ilgiyle takip ediyor.
Bazen bir şairin tek bir dizesi bile yüzyıllarca dilden dile dolaşabiliyor. Her şeye rağmen şiir, her sanat dalı gibi canlı ve dinamik bir yapıya sahip. Bir dörtlük, bazen duygularımıza, bazen de toplumsal sorunlara farklı bir bakış açısı kazandırabiliyor.
Şiir yazarken kendinizi nasıl hissediyorsunuz?
Örneğin, dramatik şiir yazarken ve neşeli şiir yazarken kendinizi nasıl hissediyorsunuz?
Şiir yazmak özel bir durumdur yazılması da özellik güzellik esinlenmek ister, hüzün ister-keder ister.. ve her şeyden ötesi emek ister.. Çokça okuma ve yazmanın tezahürüdür şiir. Konuşma isteğimi kaybederim. Yolda, arabada, dağda, ovada, denizde, kırda, gece uykuda, nerede, nasıl esenleneceğimi bilemem şiir yazma isteği içimdeki patlamaya hazır volkan gibidir. Masa başına geçip dur şunu yazayım, bir şiire başlayayım dediğim hemen hemen hiç olmamıştır, yazamam da zaten. Edebiyatçılar buna, bir annenin doğurması gibi derler...
Yeni Kitap Çalışmanız Var mı?
Evet, var. Bir yandan Şiirim Sensin kitabımın Türkçe ikinci baskısı için çalışıyorum. Diğer yandan üçüncü şiir kitabım için yeterli sayıda şiir biriktirdim. Yakın bir zamanda bu kitabımı da okuyucularla buluşturmak için hazırlıklarımı sürdürüyorum.
