VAN'DA TARİHİ GÜN

Vansesi Haber Merkezi

Van’ın tarihi ve kültürü konusunda önemli çalışmalar gerçekleştiren Van Büyükşehir Belediyesi ve Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Tarihi Erkek Sanat Endüstri binasının Van Kent Müzesi olarak hayata geçirilmesi çalışmaları kapsamında çalıştay düzenledi. Elite World Van Otelinde düzenlenen çalıştaya Van Valisi ve Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Murat Zorluoğlu, Van Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Necdet Takva, Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Halil İbrahim Güray, Van Kültür ve Turizm İl Müdürü Muzaffer Aktuğ, Meslek Odaları, Sivil Toplum Kuruluşları, Kurum Amirleri, okul mezunları ve çok sayıda vatandaş katıldı. 

İLK MEZUN ÇALIŞTAYA KATILDI

Çalıştayın açılış konuşmasını 1950 yılında okulun ilk mezunlarından olan 90 yaşındaki Şefik Kaptaner yaptı. Kaptaner, konuşmasında Van’ın tarihine, kültürüne, şehirleşmesine vurguda bulunarak, okul yıllarını okulun kurucu ilk müdürü merhum Vasfi Levendoğlu ve öğrencilik yıllarından söz etti. Kaptaner, Vali Zorluoğlu’na Van’a yaptığı hizmetlere ve kültüre yaptığı katkılardan dolayı teşekkür ederek, okul anılarını anlattı. 

“VAN KENT MÜZESİ BU ŞEHRİN HAFIZASINI VE KİMLİĞİNİ OLUŞTURACAK”

Kültürel mirası binlerce yıl öncesine dayanan, Urartulardan ülkemize kadar çok sayıda medeniyete mihmandarlık yapan, tarihsel süreçte üçyüz yüzyıla yakın payitahlık deneyimi olan kadim bir şehir kimliğine sahip Van için gecikmiş bir eserin, Van Kent Müzesi'nin fikri temellerini konuşmak için burada toplandığını söyleyen Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Suat Parin, Van Kent Müzesi’nin gecikmiş bir eser olduğunu vurgulayarak, Van Kent Müzesi’nin önemine değindi. Şehirler birer canlı olduğunu vurgulayan Parin,”Şehirde yaşayan insanın yaşadığı yere karşı vefasını gösterdiği mekanların başında kent müzeleri gelmektedir.Kent müzeleri bir şehrin otobiyografisinden, özgeçmişinden kesitler sunan, genç kuşaklara nasıl bir şehirde yaşadıkları bilincini aşılayan, şehrin tarihsel rengini ve kokusunu bir film şeridi üzerinden aktaran eşsiz bir deneyim alanı ve hafıza mekânlarıdır. Kent müzeleri bir kentin yaşam serüvenini, tarihsel ve kültürel birikimini her yaş grubundan insanla paylaşan, yeni kuşaklara kentin toplumsal tarihini öğreten bir okuldur. Kent müzelerinin kahramanlarını o kentte yaşamış aşçılar, terziler, anneler, babalar, öğretmenler, davulcular, çırpaçlar, şoratacancılar oluşturur. Kent müzeleri bu yönüyle yerel, sivil ve birleştirici bir tarihin taşıyıcılarıdır. Başka bir ifade ile çağdaş anlamda kent müzelerinin sadece kentin önde gelenlerine ait eşyalarının sergilendiği, etkileşimsiz, depo sergilerle dolu kent galerileri olmadığı söylenebilir. Çünkü belleğini yitirmiş, hafızasını kaybetmiş bir şehirde yaşıyoruz. 19. Yüzyılda sosyo-ekonomik ve kültürel açıdan çok gelişmiş bir şehir kimliğine sahip Van, 1918’e gelindiğinde yaşanan Ermeni olayları sonucunda yakılıp yıkılmış bir şehir olarak karşımıza çıkmaktadır. Sonrasında yerleşkesini değiştirmek zorunda kalan Van yaşadığı depremler ve göçlerle sürekli olarak türbülanslar ve travmalar yaşamak durumunda kalmıştır. Bellek yitimi insanlarda olduğu gibi kentlerde de vahim sonuçlara yol açmaktadır. Hafızasını kaybetmiş bir birey kim olduğunu nereden geldiğini, nerede yaşadığını hatırlayamadığında sağlıklı ilişkiler kuramaz, çalışamaz, üretemez tabiri caizse yol alamaz. Van maalesef bu kimlikte bir şehir olarak karşımızda duruyor. Van Kent Müzesi bunun için önemlidir. Çünkü Van Kent Müzesi bu şehrin hafızasını ve kimliğini oluşturma noktasında tarihi öneme sahip vefa içeren bir çaba özelliği göstermektedir” dedi.

“KENT MÜZESİNİN DARISI TEKEL BİNASI’NIN BAŞINA DİYELİM”

Türkiye’deki kent müzelerine dikkat çeken Parin, “Bugün İstanbul’da 60’a yakın, Ankara’da 70’e yakın, Eskişehir’de 13, Bursa’da 15, Balıkesir’de 10, Konya’da 9, Gaziantep’te 5 müze bulunurken,kent tarihi 7.000 yıllık bir zengin geçmişe yaslanmasına, başkent deneyimi olmasına rağmen Van’ımızda modern ve çağdaş anlamda müze ya da müzelerin açılmamış olmasında hepimizin sorumlu olduğu kanaatini taşıyorum. Van Kent Müzesi bu tarihsizliği ve vefasızlığı ortadan kaldırdığı için çok önemlidir. Van'da yaşayan nüfusun kentlilik düzeyine ilişkin bu kaba veriler bir kent müzesinin Van için oksijen almak kadar elzem olduğunu ortaya koyuyor. Çünkü bir kentin geçmişini bilmeyenler gelecek inşasında sağlıklı kararlar alamaz. Van Kent Müzesi şehrin geçmişini kayıt altına aldığı gibi, gelecek ile de güçlü bir köprü kuracağı için önemlidir. Van Kent Müzesi projesi, şehrimizin son yüzyılda kurulduğu yerleşkede ayakta kalan iki önemli eserinden biri olan Sanat Okulu’na can simidi olduğu önem arz etmektedir. Darısı Tekel Binası’nın başına diyelim” ifadelerini kullandı.

“VALİ ZORLUOĞLU'NA VAN ADINA ÇOK ŞEY BORÇLUYUZ”

Van Kent Müzesi’nin yeni ufuklar açacağını söyleyen Parin, “Son yüzyıldaki tarihi içinde Van’a kazandırılan hizmetler arasında Van Kent Müzesi’nin çok özel bir yer tuttuğu rahatlıkla söylenebilir. Tarih bunu elbette yazacaktır. Van Kent Müzesi düşüncesinin hayat bulmasına imkan tanıyan, müze toplantıları için sadece makamını değil konutunu da açan çok değerli Van valimiz sayın Murat Zorluoğlu'na Van adına çok şey borçlu olduğumuzu belirtmek istiyorum. Sanat Okulunun Van Kent Müzesi’ne dönüştürülmesi fikrini ortaya atan, Van Kent Müzesi İcra Kurulu üyesi İkram Kali beyefendiye düşüncelerinden ve katkılarından dolayı çok teşekkür ederiz. İkram bey hiçbir şey imkansız değil sadece biraz zaman ister” şeklinde konuştu.

“ÖNEMLİ BİR PROJEYE İMZA ATIYORUZ”

Çalıştayda yaptığı konuşmada Kent Müzesiyle ilgili ayrıntılara değinen DAKA Genel Sekreteri Halil İbrahim Güray, Van’ın çok eski bir şehir olmasına rağmen halen bir kent müzesine sahip olmadığına dikkat çekerek, Büyükşehir Belediyesi ile birlikte Van tarihine sahip çıkarak önemli bir projeyi imza attıklarını söyledi.

Güray, “Biz Van’ın gelenek göreneklerine ve turizmine katkıda bulunmak adına Van Büyükşehir Belediyesi ile birlikte böyle bir projeye imza attık. Müze Van’ın en merkezi yerlerinden biri olan tarihi Endüstri Meslek Lisesi binasında hayata geçirilecek. Burada Van’ın 100 yıllık tarihi bal mumu eserlerle Evliya Çelebinin gözünden anlatılacak. Müzenin içinde yine Van’da kullanılan ürünler eserlerde yer alacak. Binanın etrafına ise çocuk oyun alanları ve parklarda bulunacak. Bugün burada bunun için toplandık. Burada ilimizin önde gelenleri okul mezunları ve sivil toplum kuruluşları da var onlarında önerilerini dinleyip müzemizin kurulumunu yapacağız” dedi. 

Daha sonra konuşan Van Valisi ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Murat Zorluoğlu, kentin gündeminin kısa bir süre içerisinde terörden sıyrılarak, kültür ve sanatla anılmaya başladığını söyledi. 

“BUGÜN ARTIK VAN’I MİMARİSİYLE KONUŞMAYA BAŞLADIK”

Kentte yapılan ve yapılması planlanan mega projeleri anlatan Vali Murat Zorluoğlu, şunları kaydetti:“Terör, kan, gözyaşı ve ölümler, sabah çocuğunu okula götüren annelerin endişeleri, evden çıkıp dükkanını açıp açamayacağı konusunda kuşkuları olan esnaf, terörün batağına çekilmiş gençlerimiz, çocuklarımız, evlatlarımız, kardeşlerimiz, bu şehrin gündemini çok kısa bir süre öncesine kadar ağırlıklı olarak meşgul ediyordu. Çok şükür şehir olarak sizlerle birlikte verdiğimiz mücadele neticesinde bugün Van’a artık turizmiyle, sanayisiyle, esnafıyla şehrin mimarisiyle, kültürüyle, sanatıyla ilgili konuşmaya ve bunları tartışmaya başladık. Ancak bu projemiz özel bir proje. Şehir için şehrin kimliği, tarihi, kültürü ve gelenekleri için çok değerlidir.”

“KENT MEYDANI İLE BU ŞEHİR BAMBAŞKA BİR HAVAYA BÜRÜNECEK”

Büyükşehir Belediyesi olarak 2018 yılında çok önemli vizyon projelerinin olduğunu vurgulayan Zorluoğlu, “2018 yılında belediyemiz, şehrin uzun yıllardır beklediği büyük yerel hizmetleri, mahalli projeleri uygulamaya koyuyor. Geçtiğimiz günlerde bu kentin çok önemli bir değeri olan Van denizini kurtaracak çok önemli bir projeyi başlattık. Atık Su Arıtma tesisi ihalesini gerçekleştirdik. Birkaç gün içerisinde de inşallah sözleşmesini yapıyoruz. Bu projemiz 2 yıl içerisinde tamamlandığında şuanda yüzde 80’ni hiç arıtılmadan doğrudan Van Gölüne deşarj edilen kanalizasyonun tamamı tam biyolojik arıtma ile arıtılarak Van Denizine deşarj edilecek. Yine bugün ihalesi yapılan bir diğer önemli çevre projemiz de katı atık tesisi projemizdir. Bu projemizle de Özalp Yolu üzerinde vahşi bir şekilde atılan çöplerin önüne geçecek çok hayati bir projedir. Bu projede belediyemizin kasasında bir kuruş çıkmayacağı gibi elde edilecek enerjinin bir bölümümden de inşallah belediyemiz gelir elde edecektir. Bu projeyi de inşallah bu sene başlayıp önümüzdeki yıl tamamlamayı planlıyoruz. 2018 yılı vizyon projelerinden beni de çok heyecanlandıran projemiz Kent Meydanı Projemizdir. Geçtiğimiz hafta yıkım çalışmalarına başladık. Eski müze binamızı yıktık. Belediyemize ait binayı da yıkıyoruz. Orada 25 dönümlük arsada mükemmel bir kent meydanı planlamamız var. Bunula ilgili bakanlar kurulu kararı yayınlandı. Sayın Cumhurbaşkanımızın da ilimize teşriflerinde övgü ile bahsettiği kendi talimatları çerçevesinde yaptığımız bir çalışmadır. Tamamlandığında altında bin araçlık otoparkı üstünden çok farklı çevrelerin çok farklı etkinlikler yapabileceği 25 dönümlük meydanıyla bu şehir merkezi bambaşka bir havaya bürünecek. Hedefimiz 2019 sonu gelmeden oranın tamamıyla hizmete sunulmasıdır” diye konuştu. 

“SİZLERİN FİKİRLERİ İLE MÜKEMMEL BİR VAN KENT MÜZEMİZ ORTAYA ÇIKACAK”

Kent müzesini yılsonu itibarıyla tamamlamak istediklerini ifade eden Zorluoğlu, sözlerini şu şekilde tamamladı:“Kent Müzesi Projemiz de inşallah bu sene içerisinde başlayıp, yılsonu itibarıyla sizlerin hizmetine sunmak istediğimiz bir çalışmamızdır. Bu çalışmada İkram Bey’den başka çok değerli paydaşlarımız var. Biz Valilik ve Büyükşehir olarak bütün çalışmalarımızda konunun taraftarlarıyla mutlaka istişare etmeyi tercih ediyoruz. Bu bize çok şey kazandırıyor. Bugüne kadar yapılan çalışmalarda tabi ki Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı’mızın çok ciddi bir payı var. Zaten bu projenin maliyetinin de hatırı sayılır bir kısmı buradan karşılanacak. Ben bu vesile ile Kalkınma Ajansımıza, Genel Sekreteri Halil İbrahim Bey’e ve Kalkınma Bakanlığımıza da teşekkür etmek istiyorum. Yine Valilimizin yatırım izleme koordinasyonu da bu projenin ortaklarından biridir. Kültür müdürlüğümüz doğası gereği bu işin içindedir. Ticaret ve Sanayi Odamız birçok projemizden doğrudan ya da dolaylı bir şekilde pay sahibidir. İnşallah siz değerli katılımcılarda projemize önemli katkılar yapacaktır. Sizin fikirleriniz bu projeye şekil verecek. Biz çerçeveyi çizdik. İnşallah burada sizlerin fikirleri çok daha mükemmel bir Van kent müzemiz ortaya çıkacak ben şimdiden kent müzemizin ilimiz ve ülkemize hayırlı olmasını temenni ediyorum. Yapacağınız destekler için sizlere teşekkür ediyorum.”