TEKEL BİNASINA SAHİP ÇIKIN

Merkez İpekyolu ilçesi, Cumhuriyet Caddesi üzerinde kaderine terk edilen tarihi Tekel binasının sahipsiz bırakılması Vanlıların tepkisini çekiyor. Vatandaşlar, Van Valisi ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Mehmet Emin Bilmez ve İktidar Partisi Van Milletvekillerine çağrıda bulunarak tarihi binaya sahip çıkarak değerlendirilmesini istediler.

Evren Doğruer

 

Cumhuriyet Caddesi üzerinde 1940'lı yıllarda yapılan eski Tekel Müdürlüğü hizmet binası olarak kullanılan, ayakta kalan Cumhuriyet dönemi sivil yapılarından eski Tekel binasıyla ilgili bu güne kadar değerlendirme amacıyla her hangi bir proje üretilmeyerek, sahip çıkılmaması vatandaşların tepkisine neden oluyor. Van Valisi ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Mehmet Emin Bilmez ve İktidar Partisi Van Milletvekillerine çağrıda bulunan vatandaşlar, Van'ın simgelerinden olan eski Tekel binasının kültürel amaçlı değerlendirilmesi için girişimlerde bulunmalarını istediler.

Van'ın en işlek caddesi üzerinde bulunan, mülkiyeti Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'na ait olan sahipsizlik ve ilgisizlik nedeniyle yıkılmaya yüz tutan eski Tekel binasının kaderine terk edilmesi akıllarda soru işaretleri yaratıyor.

"İLGİSİZLİĞE, SAHİPSİZLİĞE ANLAM VEREMİYORUZ"

Mimari özelliği ile dikkat çeken eski Tekel binasının şehrin kültürüne kazandırılmasını isteyen vatandaşlar, "Tescillenen tarihi Tekel binası restore edilerek 'Van Kent Kütüphanesi' veya farklı kültürel amaçla değerlendirilerek hizmete açılması beklenirken bugüne kadar hiçbir çalışma yapılmayarak kaderine terk edilmesi üzüntü vericidir. Tarihi binayı ketimizin kültürüne, turizmine kazandırmak çok mu zordur? Bu ilgisizliğe, sahipsizliğe anlam veremiyoruz. Van'a ve değerlerine yazık oluyor" dediler.

"ESKİ TEKEL BİNASINA SAHİP ÇIKILMASI GEREKİYOR"

Van Valiliği, Van Büyükşehir Belediyesi, İktidar Partisi ve Van Milletvekillerine Tekel binası gibi kentin değerlerine sahip çıkmalarını isteyen vatandaşlar, eski Tekel binasının turizm ve kültürel amaçlı değerlendirilmesi gerektiğini belirterek şunları söylediler:  "Cumhuriyet dönemi sivil yapılardan olan Tekel binası sahipsiz durumda. Van Valisi ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Mehmet Emin Bilmez ve iktidar partisi Van milletvekillerimizin binada inceleme yapmalarını istiyoruz. Van'ın en prestijli caddesi Cumhuriyet Caddesi üzerinde yer alan işgal altındaki Tekel binasının yıkık, dökük ve çöplüğe dönen hali içler acısı durumdadır. Bina için Van'ı yöneten ve temsil edenler girişim başlatmalı. Valilik ve Büyükşehir Belediyesi'nin bu konuda çalışma başlatması gerekmektedir. Kentimizde tarihi binalar maalesef yıkılarak yok edildi. Van'ın elinde kalan bir iki binadan biri eski Tekel binasıdır. Yetkililerin eski Tekel binasına sahip çıkmasını istiyoruz" dediler.

"TEKEL BİNASI VAN'IN SAHİPSİZLİĞİNİN SOMUT SİMGESİDİR"

Birçok şehirde bu tür tarihi binaların kültür ve sanat amaçlı değerlendirildiğini belirten vatandaşlar, "Tekel binasının yerinin mülkiyeti hazineye aittir. Bu yer 1930'lu yıllarda askeri atların bağlandığı ahır olarak kullanıldı. Buraya 1940'lı yıllarda Van taşından Tekel, eski adıyla İnhisar Müdürlüğü binası yapıldı. Özelleştirme sonrası satışa çıkarıldı ama satılmadı. Tarihi bina şimdi kapanın elinde kalmış, ilgilenen sahip çıkan yok maalesef. Birçok şehirde bu tür tarihi binalar kültür ve sanat amaçlı değerlendiriliyor. Bizde yıkılması yerine beton dikilmesi isteniyor. Ne acıdır ki eski Tekel binası Van'ın sahipsizliğinin simgesi olmuştur. Gerçek anlamda Van'ın derdini dert edinen bir sahibi, yetkilisi olmuş olsaydı bu güzel bina çoktan Van'a kazandırılırdı. Hiçbir şey yapılmaması üzüntü vericidir. Tarihi bir binaya sahip çıkılmaması kamuoyunda haklı tepki ve eleştirilere neden olmaktadır. Umarız çağrımız duyularak eski Tekel binası bir an evvel sahiplenilerek hak ettiği değere kavuşur" ifadelerini kullandılar.

1940'LI YILLARDA YAPILDI

Eski Tekel binası 1940'lı yıllarda yapılarak 1952 yılında hizmete açıldı. Bina Van Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından 2006 yılında tescili yapıldı. Tescil ile birlikte kurul izini olmadan eski Tekel binasında her hangi bir tadilat yapılamıyor. Bina yanında depo, 6 adet mesken (Tekel Lojmanları) mevcut iken 1989 yılında yapıların büyük bir bölümü yıkıldı. Van Belediye Meclisinin onaylanan 1/1000 ölçekli İmar Planında; Resmi Kurum Alanı olarak işlenen Tekel binasının depo alanı Büyükşehir Belediyesi tarafından geçici peynirciler çarşısı olarak kullanıldı.

MİMARİSİ DEĞİŞTİRİLEMEZ

Eski Tekel binasında mimari değişikliğe, onarıma gidilemeyeceğini belirten Van Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü yetkilileri, "Kurul tarafından tescili yapılarak koruma altına alınan iki katlı, kesme taş Tekel binasını satın alan şirket binanın mimarisini değiştiremez. Aynı zamanda kurulun izni olmadan binanın iç ve dış kısımda hiçbir tadilat yapamaz" açıklamasında bulundu.

TARİHÇESİ

Tekel binası 1918 sonrası Bağlar mevki denilen bugünkü şehir merkezinin bulunduğu alanda şekillenmeye başlayan yeni Van'ın erken Cumhuriyet dönemi sivil mimari yapılarındandır. 1940'lı yıllarda yapılan 1952 yılında hizmete açılan bina İnhisar, daha sonra Tekel olarak uzun yıllar işlevini sürdürdü. Van taşı ile yapılan Tekel binasının yapımında Artvinli taş ustaları çalışmış.

Bakmadan Geçme