Şamran Kanalı'nda biriken çöpler sağlığı tehdit ediyor
Van'ın 3 bin yıllık tarihi miraslarından Urartu Şamran Kanalı, son dönemlerde yeniden çevre kirliliği ile gündeme geldi. Defalarca temizlenmesine rağmen duyarsız vatandaşlar tarafından çöplüğe çevrilen kanaldaki kirlilik, hem çevre sağlığını hem de bölge halkının yaşam kalitesini olumsuz etkiliyor.
Devlet Su İşleri'ne (DSİ) ait Şamran Kanalı’na atılan çöpler halkın sağlığını tehdit ediyor. Kanalda biriken çöplerin görüntü kirliliği oluşturduğu ve çevreye kötü koku saçtığını belirten, vatandaşlar kanala çöp atılmaması gerektiğini belirtiyorlar.
Kanalın belli bölgelerinden pislik akıyor.
KÖTÜ KOKU GİDEREK YAYILIYOR
Mahalle sakinleri, bir süredir kanaldan yayılan kötü kokuların dayanılmaz bir hâl aldığını belirterek yetkililerden kalıcı çözüm talep ediyor. Şamran Kanalı’na atılan plastik, evsel atıklar, ambalaj çöpleri ve farklı türdeki katı atıklar, hem görüntüyü bozuyor hem de hastalık riski oluşturuyor.
Tarihi Şamran Kanalı, Urartu kralı Menua döneminde (MÖ 810–786) Van Ovası ve çevresindeki tarım arazilerinin, bağ ve bahçelerin sulanması amacıyla inşa edilmiş önemli bir mühendislik eseri olarak biliniyor.
Yüzyıllardır ayakta kalan ve bölgenin kültürel mirasının önemli bir parçası olan bu kanalın, sorumsuz kişiler tarafından çöplüğe dönüştürülmesi hem tarihçiler hem de çevreciler tarafından büyük üzüntüyle karşılanıyor.
KANALA ÇÖP ATILMASI TEPKİ TOPLUYOR
Kanalın geçtiği bölgelerde yaşayan birçok kişi, özellikle akşam saatlerinde bazı vatandaşların sessizce kanala çöp attığını gördüklerini ancak engel olmakta zorlandıklarını dile getiriyor.
Kanal kenarında yaşayan bir vatandaş, “Her yıl defalarca temizlik yapılıyor ama birkaç gün sonra yine aynı manzarayla karşılaşıyoruz. Kokudan oturamaz hâle geldik. Çocuklarımız kanala yakın yerlerde oynayamıyor. Hem sağlık açısından tehlikeli hem de tarihimize büyük saygısızlık” sözleriyle tepkisini dile getirdi.
Çevre sakinleri, yalnızca temizlik değil, daha kalıcı ve etkili önlemler alınmasını talep ediyor. Kamera sistemi kurulması, düzenli denetimler yapılması ve çöp atımının yasak olduğuna dair uyarı tabelalarının artırılması gerektiğini savunan vatandaşlar, ayrıca belediyeden ve DSİ’den ortak çalışma yürütülmesini istiyor. Kanalın çevresine uyarıcı levhalar asılması, aydınlatmanın artırılması ve çöp kutularının çoğaltılması gibi önlemler de sıkça dile getirilen çözüm önerileri arasında yer alıyor.
YETKİLİLERDEN DUYARLILIK ÇAĞRISI
Yetkililer ise vatandaşlara çağrıda bulunarak kanala çöp atılmasının hem çevre hem de sağlığın korunması açısından kabul edilemez olduğunu vurguluyor. DSİ ve ilgili belediye birimleri, kanalda temizlik çalışmalarının sürdüğünü ancak asıl sorumluluğun vatandaşlarda olduğunu belirterek duyarlılık çağrısını yineliyor.
Çevre sağlığı uzmanları da kanaldaki kirliliğin uzun vadede ciddi sorunlara yol açabileceğine dikkat çekiyor. Biriken çöplerin suyun akışını engelleyerek sivrisinek üremesine yol açtığı, bunun da bulaşıcı hastalıklara zemin hazırlayabileceği ifade ediliyor. Ayrıca kanal çevresinde oluşan kötü koku ve görüntü kirliliğinin, mahallede yaşam kalitesini düşürdüğü belirtiliyor.
Tarihi Şamran Kanalı’nın korunmasının yalnızca devlet kurumlarının değil, tüm toplumun sorumluluğu olduğunu belirten uzmanlar, bu tür kültürel ve doğal mirasların gelecek nesillere temiz ve korunmuş şekilde aktarılmasının önemine vurgu yapıyor.
ŞAMRAN (MENUA) KANALI
Anadolu ve dünya su mühendisliğinin bir harikası olan ve 51 km uzunluğundaki Şamran (Menua) Sulama kanalı, aynı zamanda 2800 yıllık ölümsüz bir aşk efsanesini de simgelemektedir. Kanal'ın çevresinde Kral Menua (mö 810 - 786) tarafından kızı Tariria için bugünkü Edremit’in güneybatısında. Kadembasti (Uğurlu Yer) mevkiinde yapay teraslar halinde yaptırılan asma bahçeleri.
Asur Kraliçesi Semiramis’in dünyanın yedi harikasından biri sayılan asma bahçeleriyle özdeşleştirilerek efsaneleştirilmiştir. Burası yaklaşık 3 km uzunluğunda ve 2 km genişliğindedir. Yarım aya benzeyen bu yapay teraslara Osmanlı döneminden bu yana halk “ Uğurlu Yer" demektedir. Van’ın 50 km güneyinde yer alan Gürpınar (Havasor) Ovası’ndan Urartu Krallığı' nn başkentinin bulunduğu Van Ovasına tatlı su taşıyan Menua Kanalı geçtiği yerlerde yapılan tarıma hayat vermekte ve kanal boyunca yaklaşık 5000 hektarlık araziyi sulamaktadır.
Kanalın en az %70'i Edremit'in içinden geçmektedir. Çağlar boyunca adını değiştirmeden varlığını sürdüren Şamram (Menua) Kanalı günümüzde sevilerek söylenen "Edremit Van’a bakar / içinden Şamram akar" dizeleriyle yaşamaya devam etmektedir.
Bakmadan Geçme