İŞİNİN ERBABI Veysel ÇAKAN(Saracoğlu Petrol)

“ Şehirleşmenin yaşayan simgesi ”

İlk modern benzin istasyonu Standart Oil tarafından, 1907 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin Washington eyaletinde bulunan Seaatle kentinde hizmete girmiş. Yolcuların da “zorunlu” ihtiyaçlarına yanıt verebilecek ilk istasyonlar ise  (tuvaletli ve büfeli) 1912 yılından sonra yaygınlaşmaya başlamış. Van’da istasyon-benzinlikler kurulmadan önce elektrik olmadığı dönemlerde aydınlatmada kullanılan gazyağı ihtiyacı Rusya ve İran’dan deve sırtında getirilen gazla karşılanmış.  Daha sonraki yıllarda belediye ve Ziya Altaylı gibi Vanlı tüccarlar tarafından tenekelerde gazyağı satılmış. Edindiğimiz bilgilere göre Van’da ilk petrol istasyonu 1940’larda kurulmuş. Van’ın modernleşme ve şehirleşme tarihine yer alan akaryakıt işletmelerden Saracoğlu petrol bayii kuruluş ruhu ve disipliniyle hizmet vermeye devam ediyor.

Kendiniz tanıtır mısınız?

1946 Van’da doğdum. 4 çocuk sahibiyim. Saracoğlu ailesine ait bu petrol kurulduğu günden bugüne kadar aile şirketini temsilen ben işletiyorum.

Benzin istasyonu nedir?

Benzin istasyonu taşıtlar için  petrol ve petrol ürünlerinin satıldığı depolama işletmelerine verilen isimdir. Günümüzde market, lokanta, yıkama, tuvalet gibi donatılarla modern hale dönüşen petrol istasyonları aynı zamanda yolcular ve taşıtlar için gece gündüz sosyal hizmet veren yerlerdir.

Saracoğlu Petrol İstasyonu ne zaman kuruldu?

Van’ın köklü tüccar ailelerinden Muzaffer, Burhan ve Enver Tali Saracoğlu kardeşler tarafından İskele Caddesi Karayolları kavşağında Türk Petrol akaryakıt bayii olarak 1955 yılında kurularak hizmet vermeye başlamıştır. Aynı yıl Batman Rafinerisi işletmeye açılmıştı. İskele caddesinde 10 yıl hizmet verdik. Daha sonra Petrol Ofisi bayiliğini alarak Kazım Karabekir Caddesi Kurtuluş Parkı karşısında bulunan bugünkü yerimize taşındık. 40 yıl süreyle Petrol Ofisi bayiliğini yaptık. Daha sonra Total bayiliğini aldık. Yaklaşık 60 yıldır petrol istasyonu çalıştırıyoruz.

Saracoğlu ailesinden kimse var mı?

Rahmetli Enver Tali Saracoğlu’nun oğlu Fuat Saracoğlu petrolün işletilmesinde bizlere destek ve yardımcı olmaktadır.

Petrolünüzün işletme ilkesi var mı?

Muzaffer Saraçoğlu, 1993 yılında Van’dan İstanbul’a gittiğinde bana şunu söyledi: Malımıza, ticaretimize haram, hile sakın karıştırmayın. İş yerimiz bundan dolayı zarar ediyorsa varsın etsin. Kaliteye, dürüstlüğe hakka hukuka, helal-harama lütfen azmi dikkat edin. Saracoğlu isimi akaryakıtta güvenilir, tercih edilen  marka haline gelmişse nedeni budur.

Van’ın ilk petrolcüleri kimlerdir?

Yörük Petrol’ün sahibi rahmetli Cevdet Yörük,  Shell Petrol sahibi rahmetli Rüşen Altalylı,  Saracoğlu Petrol sahipleri Muzaffer, Burhan ve Enver Tali Saracoğlu kardeşler,  Kurdoğlu petrol sahibi rahmetli Ali Kurtoğlu ve rahmetli gazcı Osman Tekin, daha sonra da rahmetli Zekai Karabulut petrol istasyonu açtı. Eski petrolcülerden bugün sadece Kurdoğlu ve Saracoğlu petrolleri hizmete vermeye devam etmektedirler.

Bugün kaç petrol istasyonu var?

Eskiden petrol istasyonu olan bir kimse kamuoyunda zengin olarak adlandırılırdı.  O dönemler Van’da 3-5 adet petrol istasyonu vardı. Van’da bugün 80’ne yakın petrol var.

Akaryakıt Van’a nerden geliyor?

Önceleri Mersin’den daha sonra Batman ve İskenderun’dan akaryakıt gelmeye başladı. Şimdi kaçak benzin-mazot çok daha fazla geliyor.  

Akaryakıt nasıl nakledilirdi?

1930-40’lı yıllarda sadece teneke içinde gazyağı gelirdi. Van’a daha önce tankerlerle yakıt gelmezdi. Çünkü tanker yoktu o zamanlar. Kasalı kamyonlar vardı. Tapalı sac varillere 200-220 litre doldurulan benzin kamyonla Van’a getirilirdi. Akaryakıt varillerini kamyondan patlamadan indirmek için de kasaların yanına araç lastikleri bırakır, insan gücüyle varilleri lastiklerin üzerine indirirdik. Daha sonra benzini varillerden tanklara boşaltırdık. Çok zahmetli işti. Van’da 1960 tan sonra mazotlu araçlar yaygınlaşınca mazot gelmeye başladı.  

Petrolde neler satılıyordunuz?

1560’larda benzin, gaz ve mazot, yağ satıyorduk.  Köylüler gaz lambaları için gazyağı alırdı. Şehir merkezinin her yerinde de elektrik yoktu. Şehir merkezinde de gaz lambası kullanılıyordu. Van ulusal elektrik sistemine bağlanınca 1975 yılında elektrik köylerde yaygınlaşınca gazyağı satışımız kalktı. 2000 yılından itibaren de otogaz satmaya başladık.

Kaçak akaryakıt bayileri etkiledi mi?

Eskiden Van’da bu kadar çok araç yoktu. Bu nedenle akaryakıt satışımızda haliyle az olurdu. Ayda 20 bin litre akaryakıt satıyorduk. Bugün yasal akaryakıt satan bayilerin satışları kaçak benzin ve mazot nedeniyle çok düşmüştür. Çünkü mahallelerde, sokaklarda kalitesiz kaçak benzin ve mazot satılıyor. Araçlara ciddi zarar vermesine rağmen vatandaşlar da bu yakıtları alıyorlar.

İşletmeniz marka olmak nedir?

Marka olmak ve güvenilir olmak ayrı bir değerdir.  Marka güvenle, emekle,  titizlikle,  dürüstlükle, kaliteyle ve istikrarlı olmakla sağlanır.  İşi bilen araç sahipleri petrolün markasına, fiyatına değil, bayiinin güvenirliliğine dikkat ediyorlar.  Dolayısıyla bu tür araç sahipleri akaryakıt alırken seçici davranıyorlar.  Marka olmak uzun yıllar tercih edilmektir,  ticaret  ötesi dostluk kurabilmektir.

 

Akaryakıt neden pahalı?

Türkiye'de kurlardaki artış ve akaryakıt ürünlerinden alınan vergi nedeniyle benzin mazot fiyatları yüksektir. Türkiye'de 100 liralık benzinin 26 lirası petrole, 9 lirası rafineri ve dağıtıcılara, 65 lirası ise ÖTV ve KDV olarak devletin kasasına giriyor. O nedenle pahalıdır.

Kaç kişi çalışıyor?

Petrolde 7 gün 24 saat hizmet veriyoruz.  Pompacı, marketçi, yıkamacı, şoför olmak üzere 10 kişi çalışıyor Kışın sabah saat 10.00’a, öğleden sonra saat 19.00’a kadar yoğun oluyoruz. Yazın ise her saatte yoğunluk yaşıyoruz. Özellikle yaz aylarında hafta sonları daha yoğun oluyor.

Aksaklıklar oluyor mu?

Bazen müşterimiz yakıt alıyor. Kredi kartı limiti de bitmiş. Depoyu da boşalta şansımız yok. Mecburen veresiye vermek zorunda kalıyoruz. Bazı müşterilerimiz geri dönüyor bazıları da dönmeyebiliyor.

Unutamadığınız bir anınız

1970’te Süleyman Demirel Başbakan’dı. Bizde o zamanlar 5 tır vardı. Her biri 36 bin litre petrol alıyordu. 3 adette kamyon vardı. Kamyonlar da 12 bin litre alıyordu. Yinede akaryakıt yetiştiremiyorduk. Çok uzun kuyruklar oluyordu. Öyle olurdu ki sıra bekleyen vatandaşlarımız araçlarında yatarlardı. 1974 yılında Kıbrıs Barış Harekâtı ile birlikte ambargo nedeniyle petrol fiyatlarındaki yüksek artış yaşadık. Petrol fiyatları o zaman 4 katına çıkmıştı. Birde 2011 Van depremlerinde  çok yoğun olduk. 

Bakmadan Geçme