ÖZGÖKÇE: ÇİFTÇİ ÜRETİMDEN UZAKLAŞIYOR

Hüseyin Geylani Akdaş-Evren Doğruer

Yaşanan kuraklık mera ve yaylalarla birlikte hayvancılığı da olumsuz yönde etkilemeye devam ediyor. Kuraklığın yanı sıra Başkale, Çaldıran, Muradiye, Gürpınar ve Özalp’ta yaşanan sel felaketleri çiftçilerin ve vatandaşların mağduriyetlerini artırdı. Ziraat Bankası, Tarım Kredi Kooperatifi ve diğer bankalardan kredi alarak üretim yapan çiftçiler yaklaşan kredi borçlarını yaşanan pandemi, kuraklık ve sel felaketinden dolayı ödeyememenin endişesini taşıyorlar. Vanlı çiftçilerin mağduriyetlerini gidermek için çalışmalar yürüten Tuşba Ziraat Odası Başkanı Hasan Özgökçe, gazetemize özel açıklamalarda bulundu. Kuraklığın ve sel felaketinin yaşandığı bölgelerde incelemelerde bulanan ve özel bir rapor hazırlayarak ilgili makamlara ileteceğini belirten Özgökçe, ülkemizde yaşanan kuraklığın Van’ı da olumsuz yönde etkilediğini söyledi. 

“Destek primlerinin hayata geçirilmesini bekliyoruz”

Yaşanan kuraklığın hem tarımsal üretimi hem de hayvancılığı etkilediğini ifade eden Özgökçe “Yayla ve mera alanlarımız çok kötü durumda. Sayın Genel Başkanımız Şemsi Bayraktar yaşanan kuraklık ve diğer doğal afetlerle ilgili çiftçilerin tüm sorunlarını devlet yetkilileri ve kamuoyuna detaylarıyla açıkladı. Tarımda kullanılan tüm girdi materyallerindeki fiyat artışları çiftçileri üretimden uzaklaştırıyor. Kuraklıktan etkilenen çiftçilerimizin sorunlarını Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına ilettik. Kuraklıktan etkilenen çiftçilerin Ziraat Bankası, Tarım Kredi Kooperatifi ve diğer özel bankalardan çekmiş oldukları kredi borçlarının ertelenmesini talep etmiştik. Fakat bununla ilgili olarak belirsizlik devam ediyor. Sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan kuraklıktan etkilenen çiftçilere dekar başına 100 TL’ye kadar destek verileceğini açıkladı. Ancak şimdiye kadar Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından desteklerin ne zaman hangi oranda ödeme yapılacağı konusunda net olarak açıklama yapılmadı. Ayrıca Ziraat Bankası Tarım Kredi Kooperatiflerine olan borçlarının ne kadar süreyle erteleneceği, faiz uygulanacak mı? uygulanmayacak mı? konuların da net bir açıklama yapılmadı. Ekim zamanın yaklaşmasıyla yapılacak olan destek miktarının belirlenmesi ve ödeme zamanın netleşmesi çiftçilerimizi rahatlatacaktır” dedi.

“Kullanılan materyallerin fiyatları çok yükseldi”

“Kuraklık nedeniyle yem ham maddelerindeki üretim kaybının yanı sıra bitki boylarının kısa kalması mera alanlarının erken kuruması, kaliteli yem bitkileri fiyatlarının artması hayvancılık sektörünü olumsuz yönde etkiliyor.  Dışa bağımlı girdilerin fiyat artışlarına çiftçilerimizin yetişmesi imkansızdır. Döviz kurlarındaki değişkenlik mazot, gübre, tohum ve yem hammaddeleri olmak üzere tarım girdi ürünlerinde fiyat artışlarına sebep olmaktadır. Döviz yükseldikçe çiftçinin girdi materyallerinin maliyetleri de artmaktadır. Kuraklığın yanı sıra 2020-2021 üretim sezonunda gübre, yem, elektrik ve tarımsal ilaç gibi girdi fiyatlarının artması üreticilerimizi sıkıntıya sokmuştur. Son bir yılda çiftçinin en çok kullandığı; ÜRE gübresi yüzde 95, DAP gübresi yüzde 141, bazı tarımsal ilaçlarında yüzde 87, besi yemi yüzde 62, Süt yemi yüzde 67, elektrik fiyatlarında ise yüzde 36 oranlarında artış yaşanmıştır. Bu maliyetler karşısında çiftçi üretim yapmakta zorlanmaktadır. Üretilen ürünler değerinde satılmadığından çiftçi kazanamamaktadır. Et ve süt ürünlerinde fiyatlar düşüktür. Zaman zaman ithal edilen canlı hayvan ve diğer tarımsal ürünler çiftçiyi üretimden uzaklaştırmaktadır. Önümüzdeki üretim sezonu için çiftçilere tarımsal desteklerin artırılarak verilmesini ve kuraklık desteklerinin üretim sezonundan önce verilmesini talep ediyoruz” dedi.

“Afet bölgesi ilan edilmeli”

Van’da kuraklıkla birlikte sel felaketlerinin yaşanması sıkıntıda olan çiftçileri olumsuz yönde etkilediğini ifade eden Özgökçe, çiftçilerin mağduriyetlerinin giderilmesi için Başkale ve Özalp ilçelerinin afet bölgesi kapsamına alınması çağrısında bulundu.

Özgökçe, ”Yer kürenin ısınmasıyla iklim değişiklikleri medyana geldi. Ülkemiz, bölgemiz ve aynı zamanda ilimizde yaptığımız çalışmalarda kuru tarım ve sulu tarım var. Kuru tarım da yüzde 80-90 oranında bir verim düşüklüğü yaşanıyor. Kuru tarımla uğraşan çiftçilerimiz kuraklıktan etkilendi. Çünkü Mart ayından Haziran ayına kadar ürünlere faydalı olacak bir yağış olmadı. Meteoroloji 14. Bölge Müdürlüğü yetkilileri ile yaptığımız görüşmelerde ilimiz de şiddetli kuraklık olduğunu ilettiler. Yüzde 80 kuru tarım ekimi yapan çiftçilerimiz sağlıklı bir ürün alamadı. Yağışlar olmayınca tarlada ürün ekilirken traktörde kullanılan mazot, tarlaya atılan tohumların hepsi boşa gitti. Yaşanan kuraklık sebebiyle ürün alınamayınca önümüzdeki yıl yeni ekim için maddi olarak çok zor bir döneme girdiler. Çünkü ellerindeki sermayeleri tükendi. Sulu tarımla uğraşan çiftçilerimizde aynı durumda. Kışın kar yağışının az olması ilkbahar aylarında yağmurların istenilen seviyede yağmaması sebebiyle barajlardaki doluluk oranı çok düşük seviyelerde kaldı. Doluluk oranı düşük kalınca yeterli sulama yapamadılar sulama yapamayınca sulu tarım bile yarı kurak alana dönüştü. Çiftçilerimizin elinde şuanda ekilecek yeterince tohum yok” ifadelerini kullandı.

“Sel felaketinde mağdur olan çiftçilerimize yardımcı olunmalı”

Yaşanan kuraklığın ardından bazı ilçelerde yaşanan sel felaketiyle zor durumda olan çiftçilerin daha da mağdur olduğunu kaydeden Özgökçe, “Biz ziraat odası olarak aynı zaman da Van Ekonomi Konseyinin üyesiyiz. Geçtiğimiz günlerde  Ekonomik Konsey Üyeleriyle birlikte sel felaketinin yaşandığı Başkale’de incelemelerde bulunduk. Köylerimiz daha öncede sel felaketlerine maruz kalmıştı. Selden dolayı şuan 6 ev yıkılmış, 32 ev de kullanılamaz haldedir. Gedikbaşı köyümüz 32 viraj dediğimiz yer Başkale’ye varmadan orada sel felaketi yaşandı. Karayolları tarafından yapılan yol çalışmalarında daha önce var olan dere kapatılmış. Aşırı yağışlar sonucu yükselen sular direk olarak karayoluna gidiyor. Geçtiğimiz günlerde aşırı yağmur sonucu su seviyesi yükselmiş. O bölgeden geçmekte olan 860 koyundan 760’ını sel götürmüş. Sel felaketinin ardından Başkale Tarım İlçe Müdürlüğü ekipleri gelerek bölgede tespit yapıyorlar. Yapılan tespitte koyunların küpelerini getirmeleri isteniyor. Çiftçimiz ise koyun sayısını kendilerine iletiyor.  ‘860 koyundan sadece 100 koyun kalmış diğerlerini de sel götürdü’. Görevliler çiftçimize” Tarım Sigortaları Havuzu (Tarsim) sigortasını getireceksin yada koyunların küpesini getireceksin” diyorlar. Çiftçimiz de onlara “Sel tüm koyunları götürdü. Ben küpesini nereden getireyim” Görevliler bu kez “Koyunların ölüsünü getir” ölüsünü de sel alıp götürmüş. Ziraat Odası olarak Tarım İl Müdürlüğü yetkilileriyle görüştük onlar da “Mevzuata göre hareket etmek zorundayız” diyorlar. Bu tür doğal afetlerde küpe aranmaması ve çiftçilerimizin mağduriyetlerinin giderilmesi gerekir” diye konuştu.