Görenlerin Gözü ile Van'da Ermeni Mezalimi
Değerli okurlar İlimizde 1915 yılında Rus işgali ve işgal öncesi yaşanan Ermeni olaylarını bizzat yaşamış olan hemşehrilerimiz bu gün hayatta değiller. Ancak hayatta oldukları dönemde o menfur olayları yaşayanlarla yapılan çok az sayıda çalışma elimizde bulunmaktadır.
Değerli okurlar; İlimizde 1915 yılında Rus işgali ve işgal öncesi yaşanan Ermeni olaylarını bizzat yaşamış olan hemşehrilerimiz bu gün hayatta değiller. Ancak hayatta oldukları dönemde o menfur olayları yaşayanlarla yapılan çok az sayıda çalışma elimizde bulunmaktadır. Yapılan bu çalışmalardan bir tanesi de Doç. Dr. Hüseyin Çelik tarafından yapılmıştır. 1981-1983 yıllarında hayatta bulunan, Ermeni ve seferberlik olaylarına bizzat şahit olmuş olan Vanlılar ile röportajlar yapılmış, fotoğrafları çekilmiş. Yapılan söyleşiler "Görenlerin Gözü İle Van'da Ermeni Mezalimi" adı ile kitaplaştırılmıştır.
Doç. Dr. Hüseyin Çelik kitabının önsözünde böyle bir eseri hazırlayıp yayınlamalarının amacının eski yaraları deşmek olmadığını belirtir. Bu çalışmanın geçmişte yaşanmış olanları ve acı tecrübeleri bu günün ve yarının nesillerine doğru biçimde aktarmak ve ibret almalarını sağlamak amacıyla yapılmış olduğunu belirtmektedir.
Kitap sadece görgü tanıklarının anlatımlarından oluşmamaktadır. Kitabın birinci bölümünde "Ermeni Meselesinin Doğuşu ve Seyri" başlığı altında Ermenilerin tarihinden bahsedilmiş ve Ermenileri bu tarihi sürecinin sonunda isyana götüren olaylar sebep ve sonuçları ile işlenmiştir. Yüzlerce yıl beraber yaşamış halkların hangi oyunlar ve kışkırtmalarla birbirine düşebildiğine, hangi hataların bu onulmaz olayların yaşanmasına sebep olduğuna dikkat çekilmiştir.
Kitabın ikinci bölümünde Ermeni mezalimini görmüş ve yaşamış olanların anlatımlarına yer verilmiş. Bu gün hiçbiri hayatta bulunmayan, Nafia Çabuker, Ahmet Çinkılıç, Zahide Coşkun, İbrahim Sargın, İsmail Perihanoğlu, Şadiye Talay, Celal Şener, Bekir Yörük, Akif Yurtbay, Hacı Ömer Selçuk, Hacı Şevket Çaldağ, Mehmet Delibaş, Hamit Ekinci, Hamit Camuşçu, Cemal Talay, İsmail Başıbüyük, Refik Özkanlı, Müştak Boysan, Salih Taşçı, Osman Gemicioğlu ile yapılan söyleşiler paylaşılmış. Bu anlatımlar okununca o dönemde insaf ve merhametin rafa kaldırıldığı, haksızlığın, hadsizliğin ve zulmün geçer akçe olduğunu bir kez daha hatırlıyor ve o günler bir daha yaşanmasın diye dua etmeden geçemiyoruz.
