Edremit'te betonlaşma alarmı: Kültürel ve doğal miras hızla yok oluyor
Van'ın Edremit ilçesinde son yıllarda artan kontrolsüz betonlaşma, hem doğal yaşamı hem de kültürel mirası tehdit eder hâle geldi.
Bu sorunlara dikkat çekmek amacıyla Vangölü Aktivistleri ile Doğu Kültür Sanat Merkezi Derneği’nin koordinasyonunda Edremit bahçelerinde kapsamlı bir gezi gerçekleştirildi. Çalışma, ilçenin giderek kaybolan yeşil dokusunu yerinde incelemek, yaşanan dönüşümün etkilerini kayıt altına almak ve kamuoyunda farkındalık oluşturmak amacı taşıyordu.
Gezi boyunca gözlemlenen manzara, bölge sakinlerinin ve çevre gönüllülerinin kaygılarını doğrular nitelikteydi. Bir zamanlar serin gölgeleri, kuş cıvıltıları ve yemyeşil bahçeleriyle bilinen Edremit, bugün dört bir yanında yükselen beton bloklarla çevrelenmiş durumda. Doğal yaşam alanlarının hızla daralması, yalnızca estetik bir kayıp değil; aynı zamanda ekosistemin bütünlüğünü tehdit eden ciddi bir çevresel sorun olarak değerlendiriliyor.
Vangölü Aktivistleri yaptığı açıklamada, Edremit’in son on yılda “nefes alamaz” bir kent görünümüne doğru sürüklendiğini vurguladı. Kentin yerleşim dokusunun plansız bir şekilde büyüdüğünü belirten aktivistler, özellikle sahil hattı ve geleneksel bahçe kültürüyle bilinen bölgelerde betonlaşmanın dramatik boyutlara ulaştığını ifade etti. Yaz aylarında doğal serinlik sağlayan ağaçların azalması, bölgeyi daha sıcak ve yaşam kalitesi düşük bir yer hâline getiriyor.
Geziyi düzenleyen ekip, Edremit’in kültürel kimliğinin de tehdit altında olduğunu dile getirdi. Yöre halkının kuşaklar boyu sürdürdüğü bahçecilik geleneğinin betonlaşma nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğuna dikkat çeken araştırmacılar, bu geleneğin yalnızca bir yaşam biçimi değil, aynı zamanda bölgenin kültürel hafızasının önemli bir parçası olduğunu hatırlattı. Tarihi dokunun kaybı, turistik ilginin azalmasına ve bölgenin ekonomik potansiyelinin zayıflamasına yol açabilir.
Turistik açıdan büyük öneme sahip olan Edremit, “Van’ın incisi” olarak bilinirken, gün geçtikçe yeşil kimliğinden uzaklaşıyor. Kentin sahip olduğu doğal güzelliklerin yerini gri duvarların alması, hem yerli hem de yabancı turistlerin bölgeye olan ilgisini olumsuz etkileyebilir. Uzmanlara göre, bu gidişat kontrol altına alınmazsa Edremit yakın gelecekte tamamen betonla kaplanmış bir kent görünümüne bürünecek.
Sivil toplum temsilcileri, yerel yönetimleri acil önlem almaya çağırıyor. Betonlaşmaya sınırlama getirilmesi, yeşil alanların korunması, yeni yapılaşmalarda ekolojik standartların zorunlu kılınması ve Edremit’in tarihsel-dokusal karakterine uygun planlama ilkelerinin hayata geçirilmesi gerektiği vurgulanıyor. Ayrıca, bölge halkının da sürece katılması, geleneksel bahçelerin korunması ve yeni nesillere aktarılması için ortak çalışmalar yapılması öneriliyor.
Vangölü Aktivistleri ve Doğu Kültür Sanat Merkezi Derneği, Edremit’in hem doğal hem de kültürel mirasının korunmasının bir çevre meselesi olmanın ötesinde, bir kimlik ve gelecek kuşaklara karşı sorumluluk meselesi olduğunu belirtiyor. “Yeşil Edremit”in kaybolmaması için tüm kesimlerin bir araya gelerek çözüm üretmesi gerektiği vurgulanıyor.
