Doğalgazda yeni süreç başlıyor...

Rusya, Azerbaycan ve İran'la yapılan birçok uzun vadeli gaz alım anlaşması 3-4 yıl içinde bitiyor. Bu süreçte kendi gazına kavuşacak Türkiye'nin eli güçlenecek. Muhtemel ithalat anlaşmalarında süre ve fiyat avantajı yakalanacak.

Amasra-1 kuyusundan gelen 135 milyar metreküplük müjdeyle rezervi 540 milyara yükselen Türkiye, enerjide küresel güç olma yolunda ilerliyor. Karadeniz gazının karaya çıkarılmasının ardından dışa bağımlılığını önemli ölçüde azaltacak olan Türkiye, uzun vadeli sözleşmeler nedeniyle bir süre daha doğalgaz ithal edecek.

Ancak sözleşmelerin de tek tek bitmesinin ardından, bu prangalardan kurtulacak. Türkiye, üç ülkeden uzun süreli sözleşmelerle doğalgaz ithal ediyor. Petrol ve Doğal Gaz Platformu Derneğinin (PETFORM) verilerine göre; İran’dan yıllık 10 milyar metreküp doğalgaz alımı için 25 yıllık sözleşme imzalandı. 2001'de başlayan bu sözleşme 2026'da sona erecek. Azerbaycan ile yıllık 6,6 milyar metreküp doğalgaz alımı için imzalanan 15 yıllık sözleşme de, 2022’de bitecek. Rusya ile de beş farklı uzun vadeli sözleşme bulunuyor. Bunlardan ilki Mavi Akım üzerinden, yıllık 16 milyar metreküp alımı kapsıyor. Bu anlaşmanın süresi 2028'de sona erecek. Diğer dört anlaşma ise "Balkan Rotası" üzerinden gelen gazı kapsıyor. Bunlardan ikisinin süresi bu yıl bitiyor. Yıllık 1 milyar metreküp anlaşma 2036’da, 5 milyar metreküp anlaşma ise 2043’te sona eriyor. Ayrıca Türkiye’nin, Cezayir ve Nijerya ile yaptığı sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) sözleşmelerinin de süresi bu yıl doluyor.

Alım anlaşmaların çoğunun bittiği tarihler, yerli gaza kavuşacağımız döneme denk geliyor. Türkiye, kendi ihtiyacının önemli kısmını Karadeniz'den karşılayacağı için, muhtemel bir dış alım ihtiyacı gerektiğinde, yeni anlaşmalar için eli kuvvetli şekilde masaya oturacak. Hem süre hem fiyat anlamında daha makul şartlarda anlaşmalara imza atabilecek. Karadeniz gazının devreye girmesinin ardından Türkiye, yurt dışı alım fiyatlarında ortalama yüzde 30'luk bir iskonto da elde edebilecek.

DEPOLAMA DA ARTIYOR

Türkiye arz güvenliği için de çalışmalar yürütüyor. Tuz Gölü’nde şu anda yaklaşık 700 milyon metreküp olan depolama kapasitesi, 5,4 milyar metreküpe yükselecek. Silivri’de ise 3,14 milyar metreküp olan kapasite, 4,16 milyar metreküpe ulaşacak. Öte yandan üçüncü LNG gemisi Ertuğrul Gazi’nin de göreve başlamasıyla, denizdeki depolama kapasitesi de arttı. Türkiye, bu çalışmalarla ilk etapta elindeki doğalgazın yüzde 20’sini depolayabilecek. Bu oran, gelecek yeni müjdelere göre daha da artırılacak.

Türkiye

Bakmadan Geçme