MAVİ ŞEHRİN KALEMLERİ

Vansesi Gazetesi ile Van Yazarlar ve Şairler Derneği işbirliğiyle mavi şehrin kalemleri yazıyor.

PAYLAŞ

21.05.2020 21:47
Güncelleme: 21.05.2020 21:47

Fahrettin YiğitEditör

TAKİP ET

Akıl Ne Menemdir

Ramazan Yıldırımçakar

Girizgâholarak belirtmek gerekirse akıl mefhumu tarihin hiçbir döneminde modern/post modern zamanlarda olduğu kadar tahkir edilmemiş ve dışlanmamıştır. Her şeyin akışkan ve anlamsız hale geldiği/getirildiği bu zaman dilimi bir anlamda bizi aklın sefaleti ya da iflası diyebileceğimiz bir olguyla karşı karşıya bırakmaktadır. Burada aklın ne menem bir şey olduğunu açıklamak gerekirse irfan okulunun hocası Cafer es Sadık'ın önemli bir tespiti bizim için iyi bir yol işareti olabilir. Cafer es Sadığın düşüncesine göre; "Akıl insanın içindeki peygamber, peygamber ise insanın dışındaki akıldır." Bu bağlamda yol gösteren, hedefe vardıran bir işleve sahip olması bağlamında aklın önemli bir unsur olduğunu belirtmek gerekir.

Konunun daha iyi anlaşılması için etimolojik ve epistemolojik olarak ele aldığımızda akıl kavramı; Arapça a-k-l kökünden gelmektedir. Düşünce, anlama, kavrama yetisi, yol gösteren, nesneler, duygular ve düşünceler arasında bağ kurma işlevine yarayan yeti gibi farklı anlamlara haiz bir öneme sahiptir. Nitekim vahiy geleneğinin son halkası olarak indirilen Kur'an-ı kerimde ve Kur'an'ın indirildiği dile has ifadelerde, akıl ve işlevlerine dair farklı form ve kalıplarda birçok vurgu söz konusudur. Bu aynı zamanda kültürün taşıyıcısı olan dilinde konunun önemli bir bileşeni olduğunu gösterir. Kavram köken olarak Arap diline ait olduğu için bazı farklı türevlerini ele almak maksadımızı ifade etmekte faydalı olacaktır.

Arap dilinde;

Akıl: Engellemek,kaçındırmak,ahmaklığın karşıtı,bağlamak olarak kullanılmıştır. Örneğin; "Deveyi bağladım"(Akeltü'l-Bai'r) devenin ayakları bir araya bağlandığında kullanılır.

Akil:(akıllı kimse)kendini heva ve heveslerinden koruyan. Nefsine sahip çıkan kimse,

Nuha: nehiyenin çoğuludur çirkin işlerden uzaklaştıran (akıl)anlamına gelir.

Hica: hatalara karşı uyanık olma durumu

Fuad: yanma tutuşma anlamına gelen bu kelime vicdani duyumsamayı kapsar.

Fikir: temelde bir şey üzerinde kafa yormayı ifade eder.

Görüldüğü gibi bu kavramlar hem bir iş,oluş ve hareket bildirmekte hem de değerle ve iyi olanla irtibatlı ahlaki bir davranış biçimine işaret etmektedir. Belirtmek gerekir ki Kur'an'da akıl kavramı işlevsel ve fiil bildirir olarak kullanılmış. Pasif ve statik değil aktif ve dönüştürücü bir role sahip olarak yer almıştır.

Bizim için burada önem arz eden husus yunus süresinde vurgulanan;"Allah'ın, aklını kullanmayanları pisliğe mahkûm etmesi" durumudur. Buradaki vurgu zımnen: Aklını kullanmadan hareket edenlerin kokuşmuş ve çürümüş bir hayatı yaşamaya ve onur kırıcı iğrenç musibetlere maruz kalmasını ifade etmektedir. Aslında vahye göre aklını kullanmamak tüm sapma ve iğrenç iptilaların nedeni olarak ele alınmaktadır. Burada vahyin amacının aklı korumaya yönelik ve insanın kendi düşüncesizliği sonucu pisliğe ve onur kırıcı musibetlere mahkûm olmasını engellemeye yönelik bir girişim olduğunu görmekteyiz. Anlamın buharlaştığı, anlamsızlığın bir tür yaşam biçimine dönüştürüldüğü hazzın ve hızın dünyasında duygu ve güdülerin esiri olmamak, kalpten ve nefisten gürül gürül akan ve insanı felakete sürükleyen, gözüne karanlık perdeler indiren, kulağına yalancı notalar üfüren ve diline tahrip gücü yüksek kelimeler dokuyan her türlü saptırıcı gücün tahakkümünü kıran unsurun akıl olması bu bağlamda su götürmez bir gerçeklik (realite) ve hakikat (verité) olduğu aşikârdır.

Ebedi Destan

Ali Yürük

Bir haber geldi köye, düşman kapıya dayanmış

Eli silah tutan herkes cepheye varacakmış

Mehmed bunu duyar duymaz koştu anasına

Dedi ki: Ana, düşman gözünü dikmiş vatanımıza

Bu vatan ki emanettir dededen toruna

Anası i: Sen de git oğul, vatanı sahipsiz bırakma

Yanağından yaş süzüldü, son kez baktı yavrusuna

Düşmana geçit verme dedi bu vatan toprağında

Üzülme ana dedi Mehmed, ya gazi olurum ya şehit

Düşman giremez yurduma tek bir an tek bir vakit

Al bayrağımız ebedi dalgalanacak semada

Yurduma el uzatan boğulacak kanında

Aylarca sürdü savaş, düşman geldi üstüne

Mehmed'im de korkmadı, yürüdü düşman üstüne

Zalim bir kurşun geldi tam kalbinin üstüne

Vatan sağolsun dedi, düştü toprak üstüne

Daha nice Mehmet'ler fidan gibi eğildi

Çanakkale'yi destan yapan şehit sayısı değildi

Tek başına kaldıran iki yüz yetmiş kilogram mermiyi

Seyit Onbaşıların imanı, Nene Hatunların yüreğiydi

Unutur mu bu millet Çanakkale'de şehit edilenleri

Dedelerimiz bir destan yazdı unutmadı bizler

Bir gün yine destan yazmak icap ederse eğer

Bunu unutmasın vatanımıza uzanacak cüretkâr eller

Dedelerimizin destanından torunlara pay kaldı

Destanlar yazmak bize dededen miras kaldı

Kalplerin sırrı

Bahar Bozdoğan

Kırmızı kalp aşk'ın rengidir... Aynı zamanda ateşin de rengidir. İnsanın damarlarından akan kandır.

Hakk insanda aşk ile tecelli eder... Ateş dediğin hareket hali değil midir? Aşk sende hareketlilik, dinginlik, cezbe yaratır ve bu çok uç noktada oldu mu kişide biraz tehlike zuhur eder... Kişi o cezbe haliyle bazen kendini kontrol edemez... Birçok gerçek Hakk dostları bu cezbenin kontrolünü yapamadığı için kendindeki sırrı ifşa etmişler... Bunun bedeli de canları ile olmuştur... İşte o kırmızı kalp bunun içindir...

Mavi kalp ise gönlün sükût halidir... Aynı zamanda okyanusun rengidir. Kişi gönül ehli ise bütün evren koca okyanustan ibarettir... Koca okyanusu deryayı evreni ve daha birçoğunu gönlünde taşır... Senin damarlarında gezen aşkı, okyanus sudan ibarettir biliyorsun...

İnsan vücudunun yüzde yetmişi de sudur... Bir tarafın alev alev kavruldukça, diğer tarafın o ateşine su olur sükûnet buldurur... Şifa olur derman olur. Seni sen ile şifalandırır. Şu aynı zamanda ilimdir... Ona Ab-ı Hayat şarabı da denir. Kendi ateşinde kendi şarabınla demlenirsin.

İnsanın bazen bazı kavramları anlamlandırmaya lisan yettirmeyebiliyor. Anlatmaya lisanı yetmiyor... Çok aciz kalabiliyor böyle durumlarda.

Ama asıl gerçeklik şu ki bir kelime gizemiyle sende çok manidar duruyor, ey âdemoğlu. O senin gönlündedir, istediği anlamı verebilirsin.

Van'da Eski Bayramlar

Ümit Kayaçelebi

O günleri anlatmak zor olsa da