Serbest Vezin Şiir(mi?)
Yunus Türkoğlu
Eskiden beridir âlim ve edebiyat tenkitçileri şiirin içerdiği unsurları “lafız, mana, vezin ve kafiye” olarak sıralamışlardır. “ Vezin ve kafiyeye bağlanmış sözler” şiirdir demişlerdir. Şiir, hayale dayalıdır ve duygulara hitap eder. Şiir, vezin ve kafiye ile şifrelenmelidir! “Şiir” Arapça “şifre” kelimesinden dilimize uyarlanmıştır! Şiirde lafız ile mana uyumlu olmalıdır, kalbe akmalı, kelimelerin telaffuzu kulağa hoş gelmeli, tema bütünlüğü gözetilmeli, üslup akıcı olmalı ve en önemlisi anlatım sürükleyici olmalıdır...
Şiirde hüner, uygun kelimelerin seçilmesi ve isabetli şekilde dizilmesiyle mümkün olacaktır. Buradaki maksat veya başarı; sözün yerinde yani belagatli kullanılmasıdır…
Her şeyin değiştiği çağımızda şiirde bu değişimden payını almıştır. Arapçada “hür şiir” Türkçemizde “serbest şiir” olarak nitelenen vezin ve kafiye kurallarına uymayan veya bağlı olmayan bir tarz ortaya çıkmıştır…
“Şiirde kadim ölçüler muhafaza edilmeli, nesre şiir denmemelidir!” anlayışına tabi olanların fikrine katılıyorum. Şiir hakkındaki anlayış ve tavrım budur.
İlahiyatçı-yazar fıkıhçı Orhan Çeker hocanın sosyal medyadaki paylaşımını sizlere aktarmak istiyorum:
“Serbest vezin şiir;
Şiir malumdur ki “vezin (ölçü) + kafiye”dir. Mana derinliği bundan sonra gelir. Mana ne kadar derin olursa olsun, vezin ve kafiye yoksa o, şiir değil, nesir olur. Gerek halk gerek divan edebiyatında şiirin ne muazzam örnekleri vardır. HECE ve ARUZ vezniyle yazılmış örnekler… Şapka çıkarın ve Arap veya Fars edebiyatına da bir bakın. Vezin ve kafiye yoksa bu, şiir değil duygusal bir çeşit nesirdir. Cenap Şahabettin’in KARLAR şiirinde bile, mısra farklılığı serbest vezni hatırlatsa da, şiir asaletini görmek mümkündür.
Peki, serbest vezin şiir ne demek oluyor? Net söyleyeyim:
Aruz veya hece vezniyle şiir yazamayanların “şair” sayılması için ortaya konmuş iyi nesir parçalarıdır. “Şair” olanlar şiirlerini lütfen ya hece ya aruz vezniyle yazsınlar. Güzel nesir yazanlara da teşekkürler. Güzel nesir yazmakta ayrı bir kabiliyettir. Allah yolunda kullanılan şiire de nesire de selam!..”
Selam ve dua ile…
