Kılıçlı baba
Ümit Kayaçelebi
Çocukken bazen gezerken veya oradan geçerken yolumuz eski muhacir sokakta her tarafı açık bir mezara rastladığımız da bu kimdir diye sorduğumuzda Kılıçlı Babanın mezarıdır derlerdi. Eski Muhacir Sokak dediğimiz Maraş Caddesinde Elit Oteli’nden sonra sola döndüğünüz zaman güneye doğru yürüdüğünüz sokaktır. Sokağın hemen başında ise Kılıçlı Baba denen şehit zata ait kabir bulunmaktadır.
Çocukluk ve gençlik yıllarımızda bu zatın kim olduğunu ne yaptığını neden burada bulunduğunu pek de merak etmezdik. Ancak daha sonra sorup merak ettiğimizde işin aslını öğrenmiş olduk.
Bu sokağa neden “Muhacir” sokak demişler diye merak ettiyseniz arada malumat olarak arz edeyim; Yıllar evvel seferberlik dediğimiz 1915-1918 yılları arasında süren olay bittiğinde herkes gittikleri yerlerden geri dönmeye başladılar.
Bu arada batıya veya İran’a seferberlikte göçen küresinli dediğimiz insanların çok denilecek bir kısmı Van’ın kurtuluşundan sonra gelip bu sokağa yerleştiler. Çoğunluğunu küresinli insanlarımız teşkil ettiği sokağa da muhacir sokak diye isimlendirildi ve yıllarca öyle anıldı. Şu anda sokakta ne o eski evler kaldı ne de o eski insanlar var onların yerini lüks apartmanlar ve siteler almış durumda.
Konumuza dönersek Kılıçlı Baba dediğimiz zat Şehit bir asker. Malumunuzdur ki Van 1915 yılında Ruslar tarafından işgale uğradığı zaman Van şehir merkezinde Ruslar ve Ermenilere karşı şehirde göğüs göğüse çarpışmalar olmuş.
Ve Van bu kanlı çarpışmalarda çoğu yaşlı, kadın ve çocuklar başta olmak üzere on binlerce can vermişti. İşte o çarpışmalardan birinde de Kılıçlı Baba denen asker Muhacir sokak dediğimiz yerde şehit olup düşüyor. Kanlı elbiseleriyle şehit düştüğünde de kılıncı elinde toprağa düşmüştür. Ancak defnedilmek istendiği zaman da elindeki kılıncı o kadar sıkı tutmuştur ki ne kadar zorlanılmış ise de kılıcı elinde almak kabili mümkün olamamıştır. Ve kılıcı elinde olmak üzere defnedilmiştir. Kılıncı elinden alınmayan şehit askere de o günden sonra “Kılıçlı baba” denmiştir. Kılıçlı baba ismi de buradan gelmektedir. Ancak Kılıçlı baba dediğimiz şehit askerin ismini bilmiyoruz. Kılıçlı Baba dediğimiz zatın mezarı bir zaman sonra kaybolur.
1922 senesinde Muhacir sokak sakinlerinden Mahmut Çavuş ekip biçtiği tarlasına su getirmek için bir ark kazmaya başlar. İşte bu ark kazma işi devam ederken bir gece rüyasında ark kazdığı yerin bir yerinde elinde kılıcı ile yatan bir şehit görür. Rüyadır der ve gelir geçer pek ciddiye almaz benim tarlada şehit ne arar der ve es geçer. Ancak Mehmet Çavuş o geceden sonra diğer gecelerde de aynı kişiyi rüyasında görünce haliyle endişelenir ve gördüğü rüyayı muhacir sokaktaki komşularına anlatır. Komşularla beraber rüyasında gördüğü mahalle gittiklerinde aynen rüyasında gördüğü gibi bir şehidin elinde sıkı sıkıya tuttuğu kılıncı ile yattığını görürler ve aynen yattığı yerde bir mezar kazıp oraya defnederler. Ancak mezara indirirken ne yaparlarsa da elindeki kılıcı alamazlar ve şehidi kılıcı ile defnederler..
Daha sonra sokak sakinleri böyle bir kahramana böyle bir şehide böyle sade bir mezar az gelir derler dört tarafı kapalı bir türbe yapmak isterler ancak türbe inşaatının devam ettiği sırada sokak sakinlerinden birinin rüyasına girer kılıçlı baba.Beni böyle kapatıp hapsetmeyin etrafım açık olsun ve her gelen geçen beni görsün ve hayırla yad etsin der.
Bu rüyayı gören kişi sokak sakinlerine rüyasını anlattığında türbeden vazgeçilir ve şehidin mezarı da onun istediği şekilde yapılır.
Tabi bu mezar birkaç kere tadilattan sonra şimdiki halini aldı ve eski ismiyle muhacir sokakta yerini almıştır. İşte bu kahraman şehit askerimiz Kılıçlı Baba diye gelen geçen tarafından hayırla ve rahmetle bu günde yad edilmektedir.
İşte Kılıçlı babanın da öyküsü böyle…
