Uzlaşmak mı zorlama stratejileri mi?
Uz. Dr. Sevilay Zorlu
Eleştirmek, ses tonunu yükseltmek, suçlamak, taleplerde bulunmak tehdit etmek, cezalandırmak ve suçluluk duygusuyla manipülasyon, eşinizin istediğiniz bir şeyi yapması için onu zorlama girişimleridir. Bu zorlama stratejilerinde aslında kötü niyet yoktur. Belki siz istediğiniz sonucu elde edersiniz ama, bedeli çok ağır olabilir.
Bu stratejiler, karşılıklı saygıya dayanan bir iş birliği yerine, eşiniz kontrolünüz altında tutmanızı sağlar. Bunlar, olumsuz stratejilerdir ve tercihleriniz yerine, istemediğiniz şeylere odaklanmanıza yol açabilirler. Eşiniz düşünceli bir ekip arkadaşı olmak istese de, aranızda olumsuz duygular yeşermesine neden olurlar. Zorlama stratejileri, sınır ihlali konusunda da savunma mekanizmalarımızın gelişmesine olanak tanır. Zehirli mesajlarda ise, ilişkinizin iyiye değil, kötüye gitmesine yol açarlar. Daha da önemlisi, eşinizin kaygılarını bir yana atmanıza zemin hazırlarlar.
İŞ HAYATININ GEREKLERİNİN OLUMSUZ YANSIMALARI…
E (erkek) ve K (kadın ) birbirlerini çok seven, çok yetenekli ve meslek sahibi bir çift, ama zorlama stratejilerinin kurbanı olmuşlardı. İkisinin de anne babaları boşanmıştı ve anne babalarının evliliklerinde başarılı olmadıklarının farkına varıp, onların yaşadıkları bunalımlı evlilik kalıplarını kırabilmek istiyorlardı. Erkek çok öfkeliydi. Her akşam yemekte eşi kendisine öğlen yemeğini kiminle birlikte yediğini soruyordu. Erkek eşinin sorularını hep kendisini kontrol altında tutabilmek için sorduğunu düşünüyordu. Önceleri sabırlı davrandı, ama sonunda,''Benim polise gereksinimim yok! Beni ne zannediyor? " diye düşünmesine yol açtı. Eşinin iş yaşamını sorgulamaktan vazgeçmesi için bir takım zorlama stratejileri kullanmaya başladı:
" TALEPLER - 'Kiminle yemek yediğimi sormaktan vazgeç!'
" SUÇLAMA - 'Bana her gün bu sinir bozucu soruları sormakla sorun yaratıyorsun. Sana bu işten vazgeçmeni söylememe karşın bu davranışların ısrarla sürdürüyorsun.'
" ELEŞTİRİ-'Çok müdahalecisin!'
" TEHDİT- 'Bu soruyu sormaktan vazgeçmezsen, sonunda bir ilişkiye gireceğim.'
" CEZA - 'Yarın işten sonra içmeye gidiyorum. Bana böyle davranırsan sonunda olacak buydu!'
"BASKI- ' Konuşmayı kes! Bana bu soruyu sorma dedim sana!'
" SUÇLULUK DUYGUSUYLA MANİPÜLASYON- ' Ben sana böyle bir soru soruyor muyum? Bana güvenmek zorundasın. Her dakika beni kontrol edemezsin!'
Bu zorlama stratejilerinden her biri kadın boyun eğmesine neden olabilirdi, ama içermesinin ya da direnç göstermenin bedeli yüksek olabilirdi. Kadın öğle yemekleri konusunda soru sormaktan vazgeçebilirdi ve böylelikle erkek istediğini elde etmiş olurdu. Kadın kaygılarını göz önünde bulundurmadığı için ilişkilerindeki güvensizlik ortadan kalkmaz, ama sadece bastırırdı.
HASSAS KONULARDA İŞLERİ YOLUNA KOYMA SOHBETLERİ
Erkek sinirliydi, çünkü eşi her gece öyle yemeğini işyerindeki güzel kadınlardan biriyle yiyip yemediğini sorguluyordu. O da eleştirildiğimi düşünüp, sinirleniyor ve gecenin geri kalan kısmını gergin bir biçimde geçiriyorlardı. Şimdi bu tartışmalarını nasıl işleri yoluna koyma sohbetlerine çevirdiklerine ve buldukları ilginç çözüme:
Aşama 1 : duygularınıza kulak verin; ne hissediyorsunuz?
Kadının, eşinin çalıştığı mimarlık bürosundaki kadınlarla olan ilişkisi hakkındaki rahatsızlık duyguları son bulmamıştı.
Aşama 2 : ikilemi tanımlayın.
K:"Kadınca duygularım bana onun seni baştan çıkarmaya çalıştığını söylüyor. Bu yüzden de her gece öğle yemeğini kiminle yediğini soruyorum sana"
Aşama 3 :ricada bulunun
E:"Onunla yalnız yemeğe çıkmazsan sevinirim, ama bir grup yemeği elbette sorun değil. Buna hayır der misin?"
Aşama 4 :eşinizin kaygılarını anlamak için yanıtına kulak verin
E:"Tabi ki , aslında beni rahatsız eden , bana güven duymaman. Konrol etmen…Bu duygu hiç hoşuma gitmiyor
Aşama 5 :bulduğunuz çözümü uygulamaya koyun
E:"Birlikte çalışırken o kadar yoğunuz ki işyerinde ya da dışarıda alelacele yiyoruz, işyerindeki esas sorun oradaki havadan hoşlanmamam. Bazen farklı bir şirkete mi geçsem diye düşündüğüm oluyor, ama bu kadar iyi ekonomik şartlar sunan bir iş bulabilir miyim bilmiyorum"
K:"İş konusunda kararın ne olursa olsun, seni destekleyeceğimi unutma"
Freud işleri gerçek bir anlamda paylaşılmasının sağlıklı bir yaşam için çok gerekli olduğunu söylemiştir. Sağlıklı insanı, çalışabilen ve sevebilen insan olarak tanımlamıştır. Bu formülü, sağlıklı bir çift, üzerlerine düşen işleri yapabilen ve birbirlerini sevebilen bir çift olarak daha da genişletebiliriz.
Yasamak çok kısa değildir ve saygılı olmaya ayıracak zaman her an bulunabilir.
