Psikolog, Uzman (Klinik) Psikolog

Ø4 YIL PSIKOLOJİ LİSANSI’ ndan ya da  EDEBIYAT FAKÜLTELERI’nden mezun olurlar. Hasta muayene etme, tanı koyma ve ilaç tedavisi önerme yetkileri yoktur.

ØPsikologlar UZMAN (KLİNİK) PSIKOLOG olmak isterlerse, yetkilendirilmiş bir Psikiyatri Kliniğinde psikiyatri uzmanları sorumluluğunda yüksek lisans yaparlar, 

ØPsikoterapi ve psikometrik test uygulama konusunda; özel eğitimler, kurslar ve çalışma gruplarında eğitim alıp çalışarak, belli testleri uygulayabilir ve/veya Psikiyatri Uzmanının sorumluluğunda psikoterapi yapabilirler.

ØKlinik psikologlar uzun yıllar süren bir eğitimden sonra Psikiyatri Uzmanının sorumluluğunda  psikoterapi uygulayabilirler. Muayene yapamazlar, tanı koyamazlar ve ilaç tedavisi öneremezler.

Sadece klinik psikoloji ruhsal sorunları olan kişilerle ilgilenmektedir. 4 yıllık psikoloji mezunları tıp fakültelerinden mezun pratisyen hekimler gibidir. Ne yazık ki toplumumuzda psikolog olarak duydukları herkesi halkımız “Klinik psikolog” sanmaktadır. Lütfen ruh sağlığı hizmeti almak için gittiğiniz kişilerin “klinik psikolog” olup olmadığını mutlaka sorunuz.

PEDAGOGLAR

ØRuhsal açıdan sağlıklı çocuk gelişimi için eğitici ve öğretici formasyon sahip olup, tanı ve tedaviyle uğraşamazlar.

ØTek başlarına "terapi" adı altında mesleklerini icra edemezler.

ÖZEL DANIŞMANLAR da yeni bir Batı kaynaklı moda rüzgarı: Eğitim danışmanı, aile danışmanı, cinsel sorunlar danışmanı vs. Böyle birisine müracaat etmeden önce mutlaka tıp veya psikoloji eğitiminin olup olmadığını sorgulayın deriz.

SOSYAL HİZMET UZMANLARI ise psikiyatri uzmanlarınca teşhisi ve tedavisi düzenlenmiş hastaların genel olarak hal ve gidişlerini takip eden, ihtiyaçlarını tesbit edip bir merkeze bildiren meslek elemanlarıdır.

PSİKİYATRİST, Klinik Psikologdan farklı olarak psikiyatrik olmayan hastalıklar ve psikiyatrik hastalıkların ayırımları konusunda eğitimlidir; gerekli durumlarda ilaç yazabilme hakkına sahiptir.

Her ikisi de eğer eğitim almış iseler psikoterapi yapabilirler.

RUHSAL SORUN VE HASTALIKLARINIZ İÇİN SADECE PSİKİYATRİ UZMANLARINA BAŞVURMALISINIZ

(TÜRKİYE PSİKİYATRİ DERNEĞİNDEN AÇIKLAMA)

Hekim olmayan kişilerin, ruhsal sorunları ya da rahatsızlıkları olan kişileri muayene ettikleri, tanı koydukları ve tedavi etmeye giriştiklerine dair haberler son zamanlarda giderek artmaktadır.

Bu kişiler “danışmanlık merkezleri”, “yaşam koçluğu”, “NLP”, “hipnoterapi”, “stresle başa çıkma” vb.  isimler altında ve çoğunlukla kurdukları limited şirketlerinde, depresyondan  panik bozukluğuna, fobilerden aile sorunlarına, cinsel işlev bozukluklarından şizofreniye  dek bir çok ruhsal sorun ya da rahatsızlığı kısa sürelerde düzelttiklerini öne sürmekte, gazetelerde, internet sitelerinde ve televizyon programlarında açıkca ya da dolaylı olarak reklamlarını yapmakta, yasal yetkileri olmadığı halde rahatsızlıkları nedeniyle zor durumda olan insanlarımızın zarar görmelerine ve yanlış tanı ve tedavi girişimleri ile  rahatsızlıklarının kronikleşmelerine neden olmaktadırlar.

Bu kişiler, “reytingi yüksek sansasyonel yayın” peşinde olan bir çok televizyon kanallarında, haber programlarında, kadın programlarında hatta sağlık programlarında yer alarak, telefonla hiç görmedikleri kişilerin hastalıkları ya da sorunları hakkında tanı koymakta ve bilimsel gerçeklere uygun olmayan çözüm yolları ya da tedaviler önermektedirler.

Halkımızın acı ve sıkıntılarını sömüren bu kişilerin çoğunluğu tıbbı, psikiyatriyi ve psikiyatristleri kötülemekte ve etkinliği yüzlerce bilimsel araştırmalarla kanıtlanmış tıbbi tedavileri küçümsemekte ya da zararlıymış gibi göstermekteyken; bir bölümü ise hekim olmadıkları halde kendilerine başvuran insanlara ilaç önerebilmektedirler. Resmi ya da özel hastanelerin psikiyatri polikliniklerine ve muayenehanelere bu yasadışı uygulamalardan zarar görmüş sayısız vatandaşımız başvurmaktadır.

Ülkemizde rahatsızlıkları muayene etme ve tedavi yapma yetkisi yasalarla sadece hekimlere tanınmıştır. Bu nedenle yukarıda örneklerini verdiğimiz uygulamalar yasa dışıdır ve suçtur. Buna rağmen gerek Sağlık Bakanlığı gerekse il ve ilçeler düzeyinde Sağlık Müdürlüklerinin yetersiz denetimi nedeniyle bu tür şirketler çalışmalarını sürdürebilmekte, metro, belediye otobüsü gibi yerlerde ve web sitelerinde açıkça reklamlarını yapabilmektedirler.

Yukarıda açıkladığımız nedenlerle: Ruhsal sorun ve rahatsızlığı olan vatandaşlarımızın hekim olmayan kişilere başvurmaktan kaçınmaları,

Yazılı ve görsel basının, taşıdıkları sorumlulukların bilincinde olarak, ruhsal sorunların çözümünde  hekim olmayan kişilere programlarında yer vermekten ve dolaylı reklamlarını yapmaktan  kaçınmaları,

Sağlık Bakanlığının ve diğer yetkili kurumların yasa dışı ve yetkisiz olarak çalışan bu tür kişilerin çalışmalarını önlemeleri, çalışanları tespit ederek gerekli yaptırımları uygulamaları gereği kamuoyuna ve basınımıza duyurulur.

TÜRKİYE PSİKİYATRİ DERNEĞİ (22.06.2002 Türkiye Psikiyatri Derneği Olağanüstü Genel Kurulu tarafindan kabul edilmiştir)

PSİKİYATRİ MESLEK ETİĞİ KURALLARI

      Psikiyatri tıp biliminin bir dalıdır ve her psikiyatrist tıbbın evrensel etik ilkelerine uymak zorundadır. Tıptaki genel etik ilkelerden sapmamak koşulu ile psikiyatrinin kendine özgü etik ilkeleri ve uygulamaları vardır. Kültürel, toplumsal ve ulusal farklılıklar olabileceği için etik ilkeleri ve kuralları sürekli gözden geçirmek  gerekebilir.

       Psikiyatri, toplumun ruh sağlığının korunması ve ruh hastalıklarının önlenmesi, ruhsal bozukluğu olanların tanısı, sağaltımı, rehabilitasyonu ve ruh sağlığının geliştirilmesiyle ilgili hekimlik dalıdır.  Ruh hekimleri, çağdaş  bilimsel ve etik ilkelerle uyumlu en iyi sağaltımı sunarak hastalara ve yakınlarına  hizmet vermelidir. Bu hizmet verilirken gerektiğinde tıbbın öbür dallarında ya da  psikiyatrinin yan dallarında uzmanlaşmış olan meslektaşlarına danışabilmeli ya da onlardan konsültasyon istemelidir.  

      Ruh hekimleri, psikiyatri alanındaki bilimsel gelişmeleri yakından izlemeli, bunları uygulamalarına yansıtmalı ve yeni bilgileri meslektaşlarıyla paylaşmaktan kaçınmamalıdır. Araştırmalarının amacı psikiyatrinin bilimsel sınırlarını geliştirmek olmalıdır.

ETİK İLKELER

ØHekimin Yansızlığı

ØSır Saklama Yükümlülüğü

ØKitle İletişim Araçları ve Sır Saklama Yükümlülüğü

ØToplumu Bilgilendirme İlkeleri

ØTanıtım İlkeleri

ØHekimlik Dışı Uygulamalar ve Yöntemler

ØMuayenesiz Tedavi Uygulamama

ØAracılık Etme veya Aracıdan Yararlanmama

ØEndüstri ile Çıkara Dayalı İlişki Kurmama