DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu
Hiperaktivitesi olan çocuklar; 
"TAM DONANIMLI BİR ARABAYA BENZER, ANCAK BU ARABANIN FRENİ YOKTUR"
TANIM: Yaş ve gelişim düzeyine uygun olmayan; aşırı hareketlilik, istekleri erteleyememe, kalıcı ve sürekli dikkatsizlik belirtileriyle kendini gösteren nöro-psikiyatrik bir bozukluktur.
Bu çocuklarda hareketlilik istemdışıdır. Yaramazlık, haşarılık olarak adlandırılamaz. Doğum öncesi anne rahminde alışılmadık şekilde hareketli olduklarını gösteren raporlar vardır.
D.E.H.B. tanısı konmuş çocukta, belirtilerin tümünün olması gerekli değildir.
D.E.H.B. 3 farklı tipi vardır:
DİKKAT EKSİKLİĞİ: Dikkat eksikliği belirtileri ön plandadır. Aşırı hareketlilik ve dürtüsellik ya yoktur ya da tanı olacak kadar şiddetli değildir.
AŞIRI HAREKETLİLİK: Aşırı hareketlilik ve dürtüsellik belirgin olarak vardır. Dikkat eksikliği belirtileri vardır ancak tanı konacak kadar şiddetli değildir.
D.E.H.B. (BİRLEŞİK TİP ) : En sık olarak görülen tip. Hem dikkat eksikliği hem de aşırı hareketlilik, dürtüsellik belirtileri tanı olacak kadar şiddetlidir.
SIKLIK: D.E.H.B toplumda, çocukluk çağının en sık görülen psikiyatrik bozukluğudur.
İlköğretim çağındaki çocukların %5-7 'inde görülür. Yani her 10-20 çocuktan birinde bu sorun vardır. Erişkinlik döneminde görülme sıklığı % 3' tür
D.E.H.B. PSİKİYATRİK TANI KRİTERLERİ
Dikkatsizlik ve hiperaktivite-imulsivite bulgularından bazılarının varlığı ile tanı konulabilir.
DİKKATSİZLİK
 a)çoğu zaman dikkatini ayrıntılara veremez ya da okul ödevlerinde , işlerinde ya da diğer etkinliklerinde dikkatsizce hata yaparlar
 b)çoğu zaman üzerine alsığı görevlerde ya da oynadığı etkinliklerde dikkati dağılır
 c)doğrudan kendisine konuşulduğunda çoğu zaman dinlemiyormuş gibi görünür
 d)çoğu zaman yönergeleri izlemez ve okul ödevlerini ufak tefek işleri ya da işyerindeki görevleri tamamlayamaz
 e)çoğu zaman üzerine aldığı görevleri ve etkinlikleri düzenlemekte zorluk çeker
f)çoğu zaman sürekli mental çabayı gerektiren görevlerden kaçınır, bunları sevmez ya da bunlarda yer almaya karşı isteksizdir
g)çoğu zaman üzerine aldığı görevler ya da etkinlikler için gerekli olan şeyleri kaybeder(oyuncaklar, okul ödevleri, kalemler,kitaplar ya da ar4aç gereçler)
h) çoğu zaman dikkati dış uyaranlarla kolaylıkla dağılır
ı) günlük etkinliklerde çoğu zaman unutkandır
HİPERAKTİVİTE  
a) çoğu zaman  elleri, ayakları kıpır kıpırdır ya da oturduğu yerde kıpırdanır durur
b) çoğu zaman sınıfta ya da oturması beklenen diğer durumlarda oturduğu yerden kalkar
c) çoğu zaman uygunsuz olan durumlarda koşturup durur ya da tırmanır (ergenlerde ya da erişkinlerde öznelhuzursuzluk duyguları ile sınırlı olabilir
d) çoğu zaman sakin bir biçimde boş zamanları geçirme etkinliklerine katılma ya da oyun oynama zorluğu vardır
e) çoğu zaman hareket halindedir ya da bir motor tarafından sürülüyormuş gibi davranır
f)  çoğu zaman çok konuşur
İMPULSİVİTE( DÜRTÜSELLİK)
g) çoğu zaman sorulan soru tamamlanmadan önce cevabını yapıştırır
h) çoğu zaman sırasını bekleme güçlüğü vardır
i) çoğu zaman başkalarının sözünü keser ya da yaptıklarının arasına girer
 NEDENLER ve BULGULAR:
Beyindeki dikkat ve davranış kontrolüyle ilgili bölgelerin farklılığından kaynaklanmaktadır.Yapılan araştırmalarda bu bölgelerin yeterince etkin olmadığı,yeterince kanlanmadığı bulunmuştur.
Kalıtımsal  yatkınlık ,sorumlu olduğu düşünülen bazı genler söz konusudur.
E.E.G (Beyin Elektrosu) sonuçlarında normal bireylere oranla silik nörolojik bulguya rastlanmaktadır.
Erkek çocuklarda aşırı hareketlilik ve dürtüsellik belirtileri daha çok görülürken,kız çocuklarında dikkatsizlik daha çok görülmektedir.
%75' inde yaş ilerledikçe aktivitede azalma görülmekle birlikte dikkat eksikliği yaşam boyu sürer.
Bu çocuklarda sıklıkla ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ de görülür.
(Özel öğrenme güçlüğü; konuşma ve yazı dilinin temelinde ki sembolik faaliyetlerin geç ya da yetersiz gelişiminden, zaman ve mekanda yönelim güçlüklerinden, algı ve hareket bozukluklarından kaynaklanan bir güçlüktür. Bu tür çocuklarda, genellikle zekada bir problem yoktur.Okumayı geç sökme ya da sökememe durumu sık görülür. Okurken ya da yazarken harf,hece atlama ya da ekleme, kelime unutma, okuduğunu anlayamama ya da anlatamama söz konusudur.)
Bu çocuklarda ilaç tedavisi önemli sonuçlar vermektedir. Eğitim çağı bitene kadar ilaç tedavisinin devamı iyi olur.
Bu çocuklarda tedavi süresince;Doktor,aile ve öğretmen işbirliği çok önemlidir. Okulda ve ailede alınacak önlemler alınmadığında ,(sosyal ortamları da uygunsa )bu çocuklarda; alkole bağımlılık,bali koklama,antisosyal davranışlar (para çalma,yangın çıkarma,tahripkarlık vb.) görülebilir.
Genelde normal zeka dilimi içerisinde yer alırlar. Ancak bilişsel gelişimleri olduğundan düşük görülmektedir. Bunun nedeni, zihinsel gelişim için odaklama eksikliği ve zihin tembelliğidir.
Toplumda sanıldığının aksine; hiperaktif çocuk mutlaka üstün zekalı olmamakla birlikte,hiperaktif çocuklar arasında üstün zekalı çocuklara da rastlanmaktadır.