DEPRESYON BELİRTİLERİ
Uz. Dr. Sevilay Zorlu
Yaşlılarda depresif duygudurum sık olmakla birlikte duygusal ifadelerde azalma daha sık izlenir.
Apati, yorgunluk, yoğun bir bunaltı hissi ve uyku sorunları sık olarak ifade edilirken çökkünlük pek ifade edilmez. Bedensel belirtilerin yaşlılarda tıbbi durumlara bağlı olma olasılığını da unutmamak gerekir.
DEPRESYON OLGULARINDA INTIHAR OLASILIĞI NE KADARDIR?
Intihar oranı ülkemizde her ne kadar Batı Ülkeleri ile kıyaslandığında daha düşük görünse de son 20 yılda% 85 artış göstermiştir.
İstatistiklere baktığımızda intiharın gençler ve genç erişkin nüfusta artış gösterdiğini görmekteyiz.
Türkiye'de her 8 saatte bir 29 yaş altında bir genç ya da ergen intihar sonucu hayatını kaybetmektedir ve. Bütün bu rakamlar intiharın ne kadar önemli bir sağlık sorunu olduğunu göstermektedir
Duygudurum bozukluğu gösterenlerde intihar düşünce ve eylemleri % 20-40 kadardır. İntiharları gerçekleştirenlerin geçmişlerinde de intihar girişimleri bulunmaktadır.
İntihar riski belirtilerin şiddeti ile her zaman bağlantılı değildir.
Yaşlılarda intihar olasılığı gençlere göre iki kat daha fazladır.
İntiharla ilgili konuşanlarda olasılığın daha az olduğu düşüncesi yanlıştır.
Hastanede yatan olgularda intihar girişimi oranı % 15 kadardır.
Depresyon olgularının % 15'i intiharla ölmektedir.
Tüm intiharların % 70'i depresyon olgularıdır.
DEPRESYON OLGULARININ HASTANEYE
YATMASI ZORUNLU MUDUR?
Depresyon tedavisinde hastaların yatırılması genellikle gerekmez. Aşağıdaki özellikleri taşıyan hastaların yatması gerekebilir.
" Ciddi intihar düşünceleri gösterenler
" İntihar planları yapanlar
" Kendine ve çevreye zarar verme eğilimi olanlar
" Gıda reddi olanlar
" Ayaktan tedaviyi sürdürme güçlükleri
" Psikotik özellik gösterenler
" Ciddi intihar girişimi olanlar
DEPRESYON GENETIK BIR HASTALIK MIDIR?
Hem depresyon hem de bipolar bozukluk (iki uçlu hastalık) ailesel yatkınlık gösterir. Yakın akrabalarda bu iki hastalığın görülme sıklığı genel topluma göre 2-5 kat daha fazladır. İkiz çalışmaları da genetiği desteklemektedir. Ancak genetik etkiler yatkınlık düzeyindedir. Depresyon hastalığı çevresel stres etkenlerindeden önemli ölçüde etkilenir.
DEPRESYON TEDAVI EDILEBILIR
BIR HASTALIK MIDIR?
Depresyonda tedavide işbirliği yapan hastalarda tedavinin başarısı hemen hemen kural gibidir. Olgular tedaviye yüksek oranda yanıt verir.
İYILEŞTIKTEN SONRA ILAÇ KESILMELI MIDIR?
Depresyonu süreğenlik kazanmasında ve yinelemesinde en önemli nedenlerden birisi eksik tedavidir.
İlk kez tedaviye alınanlarda tedavi süresi yaklaşık 6 ay-1 yıldır.
Bu süre sonunda kalıntı belirtiler varsa süre uzatılır.
Yineleyen olgularda da tedavi süresi uzamaktadır.
ANTIDEPRESAN ILAÇLAR MUTLULUK ILACI MIDIRLAR? BAĞIMLILIK
YAPARLAR MI?
Antidepresan ilaçlar depresyon olgularında duygudurumda yükselmeye neden olmakta, depresyonu tedavi etmekte, ancak normal duygudurumu değiştirmemektedir.
Öfori(aşırı neşe hali) yapmazlar.
Fiziksel bağımlılığa neden olmazlar.
ANTIDEPRESAN ILAÇLAR DIĞER ILAÇLARLA ETKILEŞIR MI?
Tamamının olmasa bile bazılarının ciddi etkileşmeleri olabilir.
Bu konuda en doğru yaklaşım tedavi eden hekimden bilgi almaktır.
YENIDEN HASTALANMAMAK IÇIN
NE YAPILMALIDIR?
Bu konuda en uygun yol doktorunuzun önerilerine uymaktır.
Yineleyen depresyonlarda en önemli neden gerek ilacın dozu gerekse tedavi süresi açısından yetersiz tedavidir.
Doz ve tedavi süresine uymak depresyondan yüksek oranda korunmayı sağlar.
Çevresel nedenlerin belirgin olduğu durumlarda stres etkenlerini azaltacak veya kontrol edecek önlemler depresyonun yinelemesini azaltabilir.
Örneğin aile içi iletişim sorunlarının belirgin olduğu durumlarda aile veya bireysel psikoterapi yarar sağlayabilir.
İLAÇLARIN CIDDI YAN ETKILERI VAR MIDIR?
Antidepresan ilaçlar uzun süre kullanım güvenliği kanıtlanmış ilaçlardır. Doktor denetiminde kullanılması halinde kalıcı ve ciddi yan etkilere neden olmazlar.
Ancak her ilaca karşı aşırı duyarlılıkların olabileceği, fiziksel sorunların ilaçların yan etkilerini arttırabilecekleri unutulmamalıdır.
Sık görülebilen yan etkiler;
" Ağız kuruluğu
" Görme bulanıklığı
" Kabızlık
" Bulantı, kusma
" Terleme
" Uyuşukluk
" Uyku sorunları
" Kilo alma
