Cinsellik ile İlgili Çocuklar Ne Bilmeli ?
Uz. Dr. Sevilay Zorlu
CİNSELLİKLE İLGİLİ ÇOCUKLAR NE BİLMELİ
5 YAŞ
Üreme organları dahil bütün cinsel organların doğru terimlerle adlandırma
“KADINLIK” ve “ERKEKLIK” kavramlarını anlama ve ayırt etme
Vücutlarının kendilerine ait olduğunu bilme ve uygunsuz dokunmalara “HAYIR” diyebilme
Bir kadının istemediği sürece bir çocuğu sahip olmak zorunda olmadığı kavramını bilmek
Bebeklerin nereden geldiğini, oraya nasıl girdiğini ve çıktığını bilmek
Vücut parçaları hakkında rahatlıkla konuşmak
Güvendiği erişkinlere cinsellikle ilgili soru sorabilme
Cinsellikle ilgili konuşmaların evde, özel bir biçimde konuşulması gerektiğini bilme
6-9 YAŞ (İLKOKUL ÇOCUKLARI)
Hayvan ve bitkilerin büyümesi ve üremesini öğrenmeye başlama
Bütün canlıların ürediğinin farkında olma
Dede ve nineler de dahil olmak üzere bütün insanlarda yaşam döngüsü ve yaşlanmanın farkında olma
Kendi cinsinin ve öbür cinsin vücut parçaları hakkında uygun sözcükleri kullanarak konuşmak
Cinselliğin cinsel yönelim boyutunu anlamak (eşcinsel, biseksüel, heteroseksüel)
Aile üyelerinin rol ve sorumluluklarını kavrayabilmek
Kalıp yargısız olarak cinsiyet rollerini anlayıp ona uygun davranabilmek
Sağlık sistemini anlamak, hastalanınca sağlık kurumlarına başvurmanın korkutucu olmayan ve onların lehine bir gereklilik olduğunu kavramak
AIDS hakkında temel bilgilere sahip olmak
Kendi vücudunun sağlık ve güvenliği için aktif rol üstlenmek
Arkadaşlık başlatma ve sürdürmede kendini geliştirme.
9-13 YAŞ
ÜREMEYLE İLGİLİ
İnsan cinselliğinin yaşamın doğal bir parçası olduğu
Cinsel duyguların normal ve meşru olduğu
Cinsellik haz vericidir ama aynı zamanda bebek yapma yöntemidir. Cinsel eyleminin üreme eyleminden ayrılabileceğini fark etme.
Korunmasız cinsel ilişkinin gebelikle sonuçlanabileceği ve üreme döngüsünün biyolojik yönü
Düşük/kürtajın ne olduğu
Kadın ve erkek nasıl büyüdüğü ve farklılaştığı
DOĞUM KONTROLÜYLE İLGİLİ
Kimse ebeveyn olmak zorunda değildir
Çocuk sahibi olmanın zamanı planlanabilir
Çocuk sahibi olmak uzun süreli bir sorumluluktur ve her çocuğun olgun sorumlu ve sevgi dolu ebeveynlere sahip olma hakkı vardır.
Doğum kontrol yöntemleri mevcuttur (nelerdir, nasıl edinilir)
ERGENLİK ÖNCESİ VÜCUT DEĞİŞİKLİKLERİ İLE İLGİLİ
Kız ve erkek çocukta olacak değişiklikler ve zamanı
Vücut büyümesinin evreleri
Adet ve ıslak rüya
Bu dönemde olabilecek duygusal dalgalanmalar
HANGİ DAVRANIŞLARIN CİNSEL OLDUĞUNU AYIRT EDEBİLME
·İlişkilerde zarar görme olasılığını fark etme
·Cinsel istismar, taciz durumlarını tanıma ve korunma
·Kadın ve erkek fahişeliğinin varlığı ve olumsuz sonuçlarını bilme
·Nasıl arkadaşlık kurulur ve bir arkadaşlık kızgınlık duymadan nasıl bitirilir
·Flörtün amaç ve sınırlarını bilme
CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLARLA İLGİLİ
Nasıl bulaşır
Nasıl önlenir
Nasıl tedavi edilir
Aile yapısını kavrama, aile bireyleri arasındaki ilişkinin nasıl olduğu ve toplum yapısına nasıl uyum sağladığını bilme.
14-18 YAS
İNSAN CİNSELLİĞİ İLE İLĞİLİ
Medyada sunulan cinselliğin etkisini anlama.
Heteroseksüellik, eşcinsellik, evlilik, bakir kalma gibi cinsel davranışlar arasındaki farkı anlama.
Cinsel davranışı da içeren kişiler arası ilişkilerde bir değerler sistemi oluşturma.
Alternatif doğum kontrol yöntemlerini bilme.
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların nedenleri ve tedavisi.
SOSYAL BASKILARLA İLGİLİ,
Cinsel ilişkinin potansiyel zararlı sonuçlarının farkında olmak.
Cinsel ilişkiye girmeme hakkı olduğunu bilmek.
KİŞİSEL İLİŞKİLERLE İLGİLİ
Arkadaşlık kurma ve sürdürme yeteneği.
Evliliğin emosyonel destek, hayat arkadaşlığı, çocuk büyütme gibi yönlerini ayırt etme yeteneği.
Ailelerde zamanla değişen ilişkiler konusunda bilgilenme.
Yaşlarına uygun bağımsızlık ve sorumluluğun farkında olma.
EBEVEYNLİKLE İLGİLİ EĞİTİM
Gebeliğin evreleri hakkında bilgilenme.
Çocuk gelişimi, bakımı, çocukta cinsel gelişim hakkında bilgilenme.
Ebeveyn sorumlulukları hakkında bilgilenme.
Çocukların nasıl yetiştirileceği konusunda düşüncelerini tartışabilme yeteneği.