Bedensel Yetersizliği ve Süreğen Hastalığı Olan Çocuklar
Uz. Dr. Sevilay Zorlu
"Yaşam sürekli bir çabadır ve çabanın olmadığı yerde yaşam yoktur; yalnız kayıplar vardır."
Bedensel yetersizlik; kas, iskelet ve eklemlerin işlevlerini yerine getirememesi durumudur.
Bedensel yetersizlik ve süreğen hastalıklar, tıbbi açıdan; kas-iskelet ve eklemlerde ortaya çıkan yetersizlikleri, hastalıklar ve kazalar sonucu sinir sisteminin zedelenmesini ve kronik sağlık problemlerini kapsamaktadır.
Bedensel yetersizliği ve süreğen hastalığı olan çocuklar; bedensel sınırlılıklarından ya da sağlık sorunlarından dolayı okula devamları aksayan ya da öğrenebilmeleri için özel hizmet, öğretim ve donatım gereken çocuklardır.
Bu çocukların sınırlılıkları daha çok devinimle ilgili olduğundan, eğitimleri evde, hastane okullarında ya da özel eğitim okullarında olabilir. Bunun yanı sıra normal okullarda da eğitim görebilmektedirler.
Normal okulda eğitim görüyor olmak, engelli öğrenciye; sınırlılıklarını kabul etmeyi, erken yaşlardan itibaren yaşam sorunlarıyla baş etmeyi, çözüm yolları üretmeyi ve yetersizliği olmayanlarla yaşamayı öğretir. Diğer öğrencilere ise; bedensel engelin, çocuğun kişiliğinin sadece bir bölümü olduğunu, bunun yanında bedensel engelli arkadaşlarının daha pek çok olumlu özellikleri olabileceğini ve farklı bireylerle bir arada yaşamayı öğretir.
Böyle bir deneyim hem engelli birey hem diğer öğrenciler ve öğretmenler için insancıl ve ödüllendirici bir yaşantı olacaktır.
TÜRLERİ
Merkezi sinir sisteminin zedelenmesi sonucu ortaya çıkan engeller (Merkezi sinir sisteminin-beyin ve omuriliğinin zedelenmesi).Beyinsel İnme (Cerebral palsy-Kasıntılı beyin felci ),Epileptik nöbetler, Bel Kemiği Bozukluğu Felci (Spina bifida),Polio (Çocuk felci),Çoklu Sklerosis
Kas-iskelet sisteminin hastalıktan etkilenmesi sonucu ortaya çıkan yetersizlikler (Adale erimesi, düz tabanlık gibi.)
Doğuştan oluşan bedensel yetersizlikler (Kalça çıkığı, kalp bozukluğu, doğuştan anne karnında gelişememe, uzuvlardan birinin olmaması gibi.)
Kazalar ve diğer hastalıklar sonucunda ortaya çıkan bedensel yetersizlikler (düşme, yanma, zehirlenme ve trafik kazası gibi.)
Değişik pek çok süreğen hastalık ( Kanser, tüberküloz, ateşli romatizma ve şeker gibi.)
ÖZELLİKLERİ
Bedensel yetersizliği ve süreğen hastalığı olan çocuklara yönelik özel eğitim sürecinde; doktor, öğretmen ve aile işbirliği gerekir.
Bedensel yetersizliği olan çocuklar aynı zamanda öğrenme güçlüğü, konuşma bozukluğu ve uyum sorunları da gösterebilirler.
Çoğunlukla normal zeka düzeyindedirler.
Sıklıkla doktor takibi nedeniyle hastaneye gitmeleri gerektiği için okula devamsızlık sorunu yaşarlar. Bu ise okul başarısını olumsuz yönde etkileyebilir.
Bedensel yetersizliklerine yönelik ailenin ve çevrenin olumsuz tutumlarından dolayı öz güvenleri düşük olabilir.
Yine aynı nedenlerle sosyal etkileşim ve kişisel uyum sorunu yaşayabilirler.
Süreğen hastalığı olan çocuklarda gelecek kaygısı olabilir.
ÖĞRETMENLERE ÖNERİLER
Tedaviyi sürdüren doktor ve aile ile işbirliği yapılması önemlidir.
Kendine güven ve uyum sorunları olabileceğinden arkadaş edinmeleri desteklenmelidir.
Çocuğun kendini olduğu gibi kabul edebilmesi için özelliklerine uygun, sosyal ve sportif aktivitelere yönlendirilmelidir.
Sürekli kullanması gereken bir ilaç varsa bunun takibi konusunda dikkatli olunmalıdır.
Çocuğun yetersizlik ya da hastalığından kaynaklanan sıkıntı ve kaygısı varsa bir uzmanla (çocuk psikiyatrisi, psikolog, psikolojik danışman gibi) işbirliği yapılmalıdır.
Bina ile ilgili fiziksel şartlar düzenlenmelidir.( Tekerlekli sandalye için yol düzenlemesinin yapılması, sınıfın binanın giriş katında ve tuvalete yakın bir yerde olması, sınıf tahtasında ve tuvaletlerde tutunma yerleri olması, kaygan zeminlerde önlem için lastik döşeme yapılması vb. gibi.)
Çocuğun fizyolojik ihtiyaçları ile ilgili bir yakınının sınıfa yakın bir yerde beklemesi sağlanabilir.
Çocuğun özelliklerine göre öğretim ve değerlendirme yöntemleri belirlenmelidir. Örneğin; ellerini kullanmakta zorlanıyor ise çoktan seçmeli test ve sözlü sınav yapılabilir.
Çocuğun özelliklerinin olduğu gibi kabul edilmesi ve acıyarak yaklaşılmaması önemlidir.
