Aykırı Çiçek Nergis

İlkbahar gelince Edremit’in en işlek caddesi olan Menderes Bulvarı’nda kaldırımlara konmuş su dolu leğen ve  kovalarda demetler halinde nergis çiçeklerini satan kadınlara, çocuklara rastlarsınız. Kazdağları’nın eteklerinden toplanan bu nergisler ilkbaharın müjdecisidirler.  Aynı manzaraları Ayvalık ve İzmir sokaklarında da, İzmir’in hastanelerinin ve metro istasyonlarının önlerinde de sarıyı en canlı,  beyazı en parlak haliyle görebilirsiniz.

Van’ın Edremit ilçesinin meşhur bahçelerinde de açan adına da 'Zerin gadek' çiçeği denen Nergis çiçekleri, ilkbahara merhaba demenin mutluluğunu yaşatır Vanlılara. Edremit Belediyesi, yörede zerin gadek çiçeği olarak bilinen nergis çiçeğini Edremit’in simgesi yapmak için çalışmalar başlatmış.  Zerin gadek çiçeği Van’ın endemik bitkilerinden biridir. Vanlılara bembeyaz renkleriyle yemyeşil Edremit bahçelerinden görsel şölen sunar. Edremit Belediyesi Park ve Bahçeler Müdürlüğü, bu nadide çiçeği toplumun tüm kesimiyle buluşturmayı hedeflemiş hatta  uluslararası arenada Edremit’in bir simgesi olarak  tanıtma çalışmalarına başlamışlar bile.

Benim de naçizane önerim; Edremit Belediyesi’nin her yıl nisan ayında “Zerin Gadek Çiçeği Festivali” yapması.  Hele ki;  2 Nisan Van’ın kurtuluş haftasına denk gelmesi Van’ın kurtuluş anmalarına da ayrı bir heyecan, ayrı bir anlam katacaktır. Festivalde çeşitli etkinliklerin yanı sıra; şairlerin, yazarların bu nadide çiçeğe şiirler, öyküler yazmaları, ressamların tablolarında yer vermeleri, ziraat mühendislerin bu çiçeğin yetiştirilmesi için konferanslar düzenleyip bilgiler vermeleri  kutlamalara yakışacak çalışmalar olacaktır.  Bu anlamlı festival Nergisi Edremit’in simgesi yaparken yeni bir gelir kapısı da açacaktır Karaburun’da, Mordoğan’da olduğu gibi. Van’a da ayrı bir iklim, bir neşe, heyecan getirecektir.

Nergisleri ya da diğer adlarıyla Fulyaları, Zerin gadek çiçeklerini,  biz en çok sarı beyaz renkleri ile biliyor olsak da; beyazın ve sarının tüm tonlarına, nadir de olsa pembe, kırmızı, mor renklerine de rastlayabiliriz. Nergislerin çiçekleri mart, nisan ve mayıs aylarında toplanır. Vazolarda serin bir yerde  15 gün dayanabilen bu nadide çiçekler evlerimizde bulunduğu yerin havasını değiştirdiği gibi  insan ruhunda da hoşluk yaratır.

Ülkemizin iklimi, nergis yetiştirilmesine elverişli olduğundan  dolayı hemen her yerde yetişmektedir. Ama Karaburun dışındaki topraklarda yetişen nergislerin kokusu diğerlerinden daha keskindir.

Nergis; Karaburun ve Mordoğan gibi Ayvalık Çiçek Adası’nda da yetişmektedir. Çeşme’nin olduğu kadar Çiçek Adası’nın ve Ayvalık’ın da sembolü olan nergis çiçekleri  sıra dışı güzelliği, eşsiz  kokusu ve narin görünüşü ile adeta sizi kendine çeker. Muhteşem kokulu, zarif görünümlü akıllarda kalmayı başaran Nergis ya da diğer adlarıyla “Fulya” ya da “Zerin gadek çiçeği”  hasat mevsimi dışında  parfüm olarak tenimizde , buhurdanlık yağı olarak da odalarda kokmaya devam eder. 

Bu çiçek, varlığıyla akılda kalıcı etkiler yaratır. Nasıl yaratmasın ki? Nergis çiçeği saygı duyma anlamına geldiği gibi aşk çiçeği olarak da bilinir.

Nergis tarlalarıyla ünlü Karaburun ve  Mordoğan’da yetiştirilen nergisler “İzmir Nergizi” olarak bilinir. Karaburun Belediyesi, Nergis Çiçeğini dünyaya tanıtmak amacıyla her yıl Ocak ayında “Karaburun Nergis Festivali” düzenlemektedir.   

Kendi kendine yetebilen, kendini yapraklarından yenileyen bu çiçek sakinleştirici etkisiyle insanoğlunun ruhuna iyi geldiği kadar  vücuduna da faydalıdır.  Nergis koklamak; geniz tıkanıklığını açar, nezleyi keser, yaraları iyileştirir, baş ağrılarına iyi gelir.

Dünyada;  Avrupa, Kuzey Amerika, Kuzey Afrika ülkelerinde tarımı yapılan doğal olarak ta Akdeniz kıyılarında yetişen,  en saygın en popüler çiçektir.

  Nergis ismi hep kız çocuklarına verilir. Aslında Nergis’in cinsiyeti erkektir. Adını da yakışıklılığı dillere destan Narkissos’tan almıştır ve onun da diğer çiçekler gibi mitolojik bir hikayesi vardır.

“Efsaneye göre:  Bir ırmak tanrısının oğlu olan ve dünyanın en yakışıklı erkeği Narkissos, Karaburun’da yaşar. Bu çekici ve yakışıklı erkeğe civarda yaşayan tüm kızlar, hatta periler bile aşıktır. Ama Narkissos kimsenin aşkına karşılık vermez . Narkissos’tan yüz bulamayan perilerden biri Tanrı Zeus’a yalvararak Narkissos’un cezalandırılmasını ister. Tanrı perinin bu isteğini kabul eder ve “Başkalarını sevmeyen kendisini sevsin”der.

Erkek güzeli Narkissos bir gün su içmek için göle eğildiğinde suda kendini görür ve kendi kendine aşık olur; kendine bakma aşkına karşı koyamaz ve yine kendine bakarken bir gün düştüğü gölde boğulup ölür. Böylelikle Nergis erken ölümün de simgesi olmuştur.

Narkissos’a aşık periler sevdikleri yakışıklı adamı sudan çıkarıp gömmeyi düşünürlerken, sudan hiç bilmedikleri, görmedikleri bir çiçek çıkmaya başlar. Periler rengiyle, kokusuyla çok beğendikleri çiçeğe Narkissos adını verirler.” Nergis adı da buradan gelir.

 Ama Nergis, Narkisos gibi mağrur değildir; O, sevildikçe koku saçar etrafına. En zor şartlarda bile çiçeklerini açar. O narin görünümüyle soğuğa dayanıklıdır. Aslında sıcağı seven Nergis’e aykırı çiçek denmesinin sebebi de kış mevsiminde , 30-35 derecede dahi yetişen ve sert hava koşullarında yaşayan bir çiçek olmasındandır .

Daha çok evlerin, lokantaların masalarını renklendiren Nergis Ege’de aşkın, saygının sembolüdür.  Egeli delikanlılar ve kızlar duygularını birbirlerine Nergis vererek iletirler. Nergisi alan delikanlı sol göğsünün üzerine iliştirir ve gün boyu sol göğsünde taşır bu çiçeği. Bu,  duygusuna karşılık verdiğinin mesajıdır.   insanoğluna umut, sevgi ,şifa aşılarken , aşk sunar sevgililere.