CUMADIR GİDAĞ ŞIĞ REŞİT EFENDİYİ DİNLİĞ

M.Reşit Güleşer Van halkı onu  yaşadığı yıllarda  Şeyh Reşit Efendi olarak tanıdı sevdi ve saydı. Bugün bile o yılları yaşayanlar nesilden kalan ve onu dinleyen insanlar ondan sitayişle bahsederler. Şeyh Reşit Efendinin senelerce Van Büyük Camii  kürsüsünden yaptığı sohbetler ve vaazlar, Van halkı tarafından keyifle ve huşu içerisinde dinlenmiştir..

Van  şehir merkezinde çarşının ortasında yer alan  Büyük caminin kürsüsünden yapılan vaazlar nice gönülleri fethetmiş, nice kalpleri feraha ulaştırmıştır. Bu sebeple Vanlıların  ve o güzel şehirde ikamet edenlerin nazarında farklı bir yer edinmiştir büyük cami.

Şu anda o eski Büyük Cami yok o camii iki katlı ve devrinin en kapasiteli camisi olması hasebiyle diğer camilere nezareten hep yıllar boyu Büyük cami olarak anılmıştır. Her zaman şehrin en çok tanınan bilinen hoca ve müezzinleri bu camiye tayin edilmişler ve her vakit namazında  ve Cuma günlerinde veya sayılı gecelerde halkın en çok ilgi ve alaka gösterdiği bir cami olma hususiyetini gösteren cami olmuştur. Büyük Cami.

Gerçi çok muhterem vaiz, hoca ve müezzinler bu camiden gelip geçmiş iseler de bu gün Hüseyin Hocanın o semada aksiseda gösteren ezanları hala kulaklarımızda çınlamaktadır. Hüseyin hocanın bir kolu özürlü olduğu için Van halkı onu çolak hoca diye tanır severdi. Yine rahmetli Ömer Hoca bu camide uzun süre imamlık yaptı ve uzun yıllar onun ardında saf tuttuk. Bahusus çocukluk yıllarımızda Ramazan ayında en çok teravih nazmına büyük camiye gelirdik. Nedense onun ardında teravih namazı kılmak bize büyük haz verirdi.

Ha keza Şeyh Reşit Efendi için şöyle diyorum: Bazı insanlar omzunuza dokunur, kalbinize dokunur, ruhunuza dokunur. Sadece insanlara değil yeri gelir bir şehrin, ruhuna dokunur.Asıl marifet “Bâki kalan bu kubbede bir hoş sada” imiş.Öylede oldu, kubbede bir hoş sada bıraktı.Hakkı, hakikati savundu.

Ömrü boyunca İslam’a hizmet aşkı ile yandı, ilme ve insanlara hizmet etti. Maddi hiçbir karşılık beklemeden, dünyevî bir makama talip olmadan, insanların elinde olanı asla mail etmeden Allah rızası için koşturdu, çalıştı, çabaladı.  Buda böyle olsun demedi.Hep koşturdu,hep mücadele etmeyi öğretti.Sadece insanların hayatlarına değil Van’ın  kalbine iz bıraktı. Emr-i hak vaki olduğunda ise sessizce kimseyi rahatsız etmeden bu dünyadan ahiret hayatına usulca gitti.

Bundan 24 yıl 24 eylül 1995 yılında. Van halkı  hocasını gönüllere hitap eden  Vaizini kaybetti. Şeyh Reşit Efendi Hoca İslam’a adanmış bir ömür. Büyük Camii'ndeki vaazlarla insanlara ışık tutan bir hayat.Sohbetleriyle,hatıralarıyla,yaşamlarıyla iz bırakıp gidenler vardır.

Hani;"tadı damağız da kaldı" dediğimiz insanlar vardır.Bizlerin hayatına,gönül dünyamıza etki eden, adeta "tadı damağımız da kalan" unutamadığımız ve hâlâ özlemle yâd ettiğimiz büyüklerimiz vardır. Tam 24  yıl önce böyle büyük bir şahsiyet gönül dünyamızın manevi dinamiği hayatımıza iz bırakıp bu dünyadan ahret hayatına sessizce gitti.

Şeyh Reşit Efendi1900 yılında Van’ın Yukarı Norşin Mahallesinde dünyaya gözlerini açmış Tahsilini Van’da yaptığı gibi aynı zamanda medrese tahsilini de Van’da ikmal etmiştir. Kendisinin Halid İbni Velid soyundan geldiği söylenir. Yine Van’da Yukarı Norşin Camisinde Bediüzzamanın sohbet ve derslerine de katılmıştır.

Bizler Şeyh Reşit efendiyi hoca ve vaiz olarak tanımakta isek de Hoca efendi Cami hizmetlerine 1943 yılında başlamıştır. Oysaki ondan evvel Şeyh Reşit Efendi çok farklı meslek ve vazifelerde bulunmuştur.

Şöyle ki; 1.Dünya harbi esnasında Diyarbakır’a  muhacir olarak giden Hoca Efendi  babasının vefatından sonra Van’a dönmüş ve bir müddet Fırın açarak fırıncılıkla iştigal etmiştir. Akabinde Bitlis’e giderek orada askerlik vazifesini ifa eyledikten sonra Van’a döndüğünde Van Adliyesinde  Zabıt katipliği ve Başkatiplik görevinde bulunmuştur.

Hakkari’nin  şehir olmasını müteakip bu kez Hakkari’de Cezaevi Müdürlüğü yapan hoca efendi tekrar Hakkari da Fırın işine başlamış, daha sonra müteahhitlik yapmıştır.

2.Dünya harbi esnasında mali durumunun elvermemesi sebebiyle terki ticaret ederek 1943 yılında Van’da Büyük Camide vaiz ve hoca olarak gördüğümüz rahmetli aslında hayatı çeşitli işlerle dolu dolu olarak geçmiştir.

Biz onu büyük camide tanıdık ve haseten Cuma günleri olanda büyük bir hasretle ve heyecanla Hoca Efendi ne diyecek? Ne konuşacak diye camiye erken giderek ona yakın olarak onu dinlemek için saatler evvel caminin yolunu tutardık.

O elinde kağıtla değil gönlüyle gelir ve süslemeden püslemeden halkın anlayacağı şekilde vazı nasihatte bulunurdu. Onun işten atılmak kovulmak diye bir derdi yoktu çünkü hayatı  düşe kalka geçtiği için doğruları ve hakikati anlatmaktan asla imtina etmedi.

Hayatı hep hak hakikati haykırmakla geçti o camide takip edildiğini bildiği halde yinede her şeyi aşikar olarak anlatırdı bu yüzden halkın gözdesiydi. Zaman zaman çok sıkıntılı günler yaşamasına rağmen hoca doğru bildiklerini her yerde her mahfilde dile getirdi.

Bir ömür Van halkına hak ve hakikati haykıran Şeyh Reşit Efendi bu gün aramızda olmasa bile Van halkının gönlünde taht kurmuş ve bu gün Van Halkının daima rahmetle yad ettiği bir hoca bir vaiz olarak anılmaktadır Şeyh Reşit Efendi.

Ruhun şad mekanın cennet olsun .