Bisiklet Rüyası

Diyarbakırlı şairimiz Cahit Sıtkı Tarancı bir şiirinde "Memleket isterim / Gök mavi / Dal yeşil/ Tarla sarı olsun," diyor çok sevilen bir şiirinde.

Ben de memleket isterim huzur olsun, sağlık olsun, mutluluk olsun diyorum. İnsanlara bunları sağlayan bir altyapıya sahip olsun.

Memleket isterim sokaklarının tamamında olamasa bile tamamına yakınında bisiklet yolu olsun, bisikletlerle gezen her yaştan insan olsun.

Memleket isterim bisiklet kültürü, bisiklet sevinci, bisiklet özgürlüğü ve bütün bunlardan süzülerek yine bisikletle gelen insan sağlığı olsun. Kimi hareketsiz yurttaşlarımızın hastane kapılarına birikmelerini bisiklet sporu önlesin; hekimlerimizin ve sağlık personelimizin soluk alacak zamanları olsun.

Cadde sokak kenarlarında yayalara ayrılmış yerlerde yürüyen insanların da, bisiklet kullanarak kaldırımdan ilerlemeye çalışan sürücülerin de karşılarına sık sık en az on beş santim yüksekliğinde sözde giriş yerlerine konan bordür taşlarından inip çıkmak olmasın. Bisikletler bir yana, insanlar da bu eziyete maruz kalmasın.

Yerel yönetimlerce, ömrü çok uzun olmayan malzemelerle sık sık kaldırım yenilemeleri ve onarımları yapılmasın. Yapılacak kaldırım çalışmalarından birileri iyi paralar kazansın ama o işler esnasında bisiklet tutkusu olanların talepleri de dikkate alınsın. Gelişmiş ülkelerdeki gibi iyi malzemelerle ve bisiklet sürücülerinin beklentileri de göz önünde tutularak uzun ömürlü, indi çıktısı olmayan kaldırımlar yapılsın. Hatta daha iyisi ayrı bisiklet yolları yapılsın.

Görüyoruz ki ekonomik sorunlardan ciddi anlamda yakınan bir toplum olduğumuz halde cadde ve sokaklarımız boş değil. Van'ımızda araç sayısı her geçen yıl daha da artıyor. Şehir merkezinde trafik sık sık tıkanma noktasına geliyor. Bu zenginlik alameti ve güzel bir şey.  Ancak unutulmaması gereken bir şey var ki, hali vakti yerinde olanların da, olmayanın da spora, bisiklet sürmeye, bisikletle gelen hafifliğe gereksinimleri var.

Gönül istiyor ki, Van'ımızda da, başka kentlerimizde de 21. Yüzyılın beşte birini tamamlamak üzere olduğumuz bu günlerde bisikletin tamamen göz ardı edilmiş olduğu şehir planları olmasın. Bisiklet kullananlar canlarını hiçe sayarak duruma göre bilgisiz ve bilinçsiz sürücülerin de zaman zaman boy gösterdiği taşıt yollarını kullanmak zorunda bırakılmasın.

Ülkemizin bütün diğer şehirlerinde de, güzel şehrimiz Van'da da olabildiğince çok bisiklet yolumuz, olabildiğince çok bisiklet kullanıcımız olsun.

Bizde de çocukların hiç olmazsa bir kısmı sabah okullarına servis araçlarıyla paket olarak gideceklerine temiz havayı soluyarak, biraz da hareket ederek ve aynı zamanda kendi sorumluluklarını alarak, her pedalda biraz daha özgüven kazanarak gitme fırsatı bulsun.

Çocuklarımız demişken; onların tamamı akıllı telefon isterler ama bana sorarsanız bisiklet altyapısı olan bir şehirde her akıllı çocuğun telefondan önceki tercihi bisiklet olur. Kendisini hareketsiz kılıp gözlerini ve aklını bir mıknatıs gibi kendine çeken ve meşgul eden bir ekrandan önce onu harekete geçirip farklı sokaklardan, yollardan, farklı manzaraların olduğu yerlerden gitmesine, hareket etmesine olanak sağlayacak bisikleti cep telefonuna tercih eder.

Bisiklet yolu olan bir şehirde bisiklet kültürüyle büyüyen bir çocuk sosyal medyaya da, bilgisayar oyunlarına da, uydurma çizgi filmlerle pek bir şey kazandırmayan dizi ve filmlere de daha az zaman ayırır.

***

Bu yazıyı okuyan herkesin eğer olanakları varsa bilgisayar ortamındaki youtube ve benzeri video kaynaklarındaki"Hollanda'da bisiklet" konulu videoları izlemelerini öneriyorum. Oradaki bisiklet kullanıcıları ile duygudaşlık kurmaya çalışmalarını rica ediyorum.

Bisiklet dünyanın çeşitli ülkelerinde yoğun olarak kullanılıyor. Taşıt trafiğinin yaşamı zorlaştırmış olduğu ülkeler de son yıllarda ciddi anlamda bisiklet kullanımına yönelmiş durumda.

Çin'in Hangzhoi kentinde 50.000 adet bisiklet bulunuyor. Bu ülkede bisiklet kullananlar için ayrıca trafik lambaları var.

Diğer gelişmiş ülkelerden Hollanda başta olmak üzere Danimarka, Almanya, Fransa, İsveç, İspanya ve İngiltere'de de son yıllarda daha da yoğun ve sistemli olmak üzere bisiklet kullanımında artış söz konusu. Bu ülkelerde çok sayıda bisiklet istasyonu halka hizmet vermektedir.

İnternet kaynaklarına göre 17 milyon nüfuslu Hollanda'da 23 milyon bisiklet vardır. Bu ülkede 35.000 kilometrelik bisiklet yolu bulunmaktadır ve kadınlar erkeklere göre 80 daha fazla bisiklet kullanmaktadır.

İsveç'in başkenti Stockholm'de günde ortalama 150.000 kişi bisiklet kullanmaktadır.

Öte yandan yoksul bir Afrika ülkesi olan ve 16 milyon nüfusu olan Burkina Faso'da bile 7 milyondan fazla bisiklet ve motosiklet vardır.

***

Ülkemizde de bisiklet bilinci her geçen gün artmaktadır. Sağlık Bakanlığımızın bir şekilde bu konuya el atmıştır. Kimi yerel yönetimler konunun öneminin bilincinde olduklarını çeşitli çalışmalarıyla, destekleriyle ortaya koymaktadırlar.

Van'ımızda da Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi bisiklet kullanımını teşvik etmekte; temin etmiş bulunduğu bisikletlerden bisiklet kullanımına elverişli duruma getirilmiş yerleşke alanında öğrencilerin, personelin ve ailelerinin yararlanmasına olanak sağlamaktadır.

Yine Üniversitemiz bu yıl "Van Gölü'nün kirliliğine dikkat çekilmesi ve farkındalık oluşturma" amacı ve "Van Denizi'ni pedallıyoruz" sloganıyla 130 bisiklet sporcusunun katıldığı bir etkinlik gerçekleştirmiştir.

***

Sonuç olarak diyebiliriz ki, ülkemizde ve ilimizde bisiklet bilinci de, bisiklet kullanım düzeyi de henüz dünyanın bir kısmının gerisindedir.

Ülkemizin pek çok yerleşim yeri gibi ilimizin de çağdaş ölçülere uygun yapılmış bisiklet yollarına gereksinimi var. Yetkili ve sorumlu kurum ve birimlerimizin bunun için zaman, zemin, kaynak ayırmaları icap etmektedir.

Bisikletler ve yolları henüz ufukta değilken onları hayal edebilmek kolay değildir. Ancak yollar açıldığında, birileri bisikletleriyle o yollara düştüğünde kısa sürede arkalarından büyük kalabalıklar gelecektir.

Bisiklet hareketsiz bedenleri ateşleyecek, kaslar, eklemler harekete geçecek, temiz havada bisiklete binen insanların mutluluk düzeyleri yükselecek; hastane kapılarına yığılmalar belli bir oranda azalacaktır.

Bisiklet altyapısı, araç sahiplerinin bisiklet kullanımına yönelmesiyle taşıt trafiğinin azalmasını, şehirlerin soluk almasını da sağlayacaktır.

Bisikletle büyüyecek olan gelecek kuşaklar bugünkülere göre çok daha sağlıklı, mutlu, verimli ve dayanıklı olacaklardır.