İkram Kali

Gevaş ve Edremit ilçelerimizi yönetenlere öneriler

İkram Kali

Kara ve hava yoluyla Van'a gelenleri ve gidenleri Van Gölü'nün yanı başında zümrüt gerdanlık gibi duran yeşil Gevaş ve Edremit ilçelerimiz karşılar ve uğurlar.  İlk defa yolu Van'a düşenler iki ilçemizi gördüklerinde cennetten gibi bir kente geldiklerini mutluluğunu yaşarlar.

Geçmişi çok esiklere uzanan; doğası, coğrafi konumu,  tarihi eserleri, sıcakkanlı misafirperver insanları, kent merkezine yakınlıkları, sahilleri ile Gevaş ve Edremit ilçelerimiz, Vanlıların vazgeçilmez yaşam alanı, turizm ve dinlenme adresleridir.  Gece seyranlık, gündüz gerdanlık gibi duran Gevaş ve Edremit ilçelerimiz aynı zamanda organik sebze ve meyve üretim merkezleridir.

Gevaş ve Edremit ilçelerimizin birçok hizmete ve tesise ihtiyacı var.  Bunun yanı sıra valilik, büyükşehir belediyesi ve kaymakamlıkların destekleriyle ilçe belediyelerimizce hayata geçirilecek bazı proje ve dokunuşlarla iki ilçemizin daha cazip görünüme kavuşması mümkündür.

 Bu konuda Edremit ve Gevaş kaymakamları ile belediye başkanlarına önerilerim şunlardır:

* Öncelikle ve kesinlikle Gevaş ve Edremit'in doğal yapısı, Van Gölü ve sahilleri korunmalı, rant uğruna ilçelerin betonlaşmalarına asla izin verilmemeli.  Yeşil ağaçlarla bezeli mahalle yolları bozularak ranta kurban edilmemeli. Yeşil alanlar, parklar artırılarak coğrafi iklime ve çevreye uygun ağaç, bitki çeşidi zenginleştirilmeli. Yol kenarlarına ömrü uzun, gölgesi geniş, ürünü bol ceviz ağaçları dikilmeli.

* Gevaş ve Edremit'te geleneksel mimariyle yapımında Van taşı kullanılan tek katlı, iki katlı cumbalı Van evlerinin yapımı teşvik edilerek desteklenmeli.

* Edremit'in karadut, kaysı, armut, elma, ceviz çeşitlerinin üretimi teşvik edilerek üretilen taze, kurutulmuş ve dondurulmuş ürünler hijyenik ortamlarda albenisi olan kaplarda ambalajlanarak pazarlanabilir hale getirilmeli. Turşu, salça, konserve, üretimiyle katma değer sağlanmalı. Evlerde hazırlanan karadut, kayısı ve gül reçeli ilçe çarşısı, market ve internet ortamında satışa sunulmalı. 

* Tarihi eserlere özen gösterilerek Edremit'ten geçen Urartuların mimari şaheseri Şamran Kanalı bisiklet, yürüyüş ve gözlem mekânına dönüştürülmeli. Gevaş Selçuklu Mezarlığı'nı gölgeleyen beton yığını yurt binası yıkılarak göl altında kalan tarihi mezar taşları kurtarılmalı. 

* Edremit ve Gevaş'ta yöresel sebze, et yemekleri yapıldığı otantik lokantalar açılmalı.

* Gevaş ve Edremit'te süt sağımından tandırda ekmek pişirmeye, kümesten yumurta alımından tereyağı yapımına, yoğurt mayalanmasından kilim dokunmasına varıncaya kadar yerli ve yabancı turistlere hizmet veren turistik ekolojik köyler dönemi başlatılmalı. Karavan ve kamping yapan turistler için uygun alanlar oluşturulmalı.

* Fasulyesiyle ünlü Gevaş'ta fasulye üretimini teşvik eden yarışmaların yapıldığı, kuru fasulye yemeğinin Gevaş turşusu eşliğinde ikram edildiği,  her yıl geleneksel olarak "Gevaş Sebze Festivali", Edremit'te karadut, kayısı, elma ve armut gibi yerli meyve üretimini teşvik eden "Edremit Yerli Meyve Festivali" gibi tarımsal etkinlikler düzenlenmeli.

* Edremit ve Gevaş'a çevreyle uyumlu, taş, ağaç, kireç gibi doğal malzemelerle yapılan çarşı kazandırılmalı. Çarşılarda hediyelik eşya ve yöresel ürünler satılmalı.

* Edremit ve Gevaş'ta çevresine zararı olmayan, huzur bozacak davranışları bulunmayan toplum kurallarına uyan insanların özel hayatlarına ve sosyal yaşamlarına müdahale edilmemeli, algılar ve bahanelerle etkinlikler engellenmemeli, ruhsatlı mekânlar baskı altına alınmamalı.

* Edremit sırtlarında 5-10 bin kişilik amfi tiyatrosu olan açık hava tiyatro, konser, festival, şenlik ve törenler için kültür ve sanat alanı oluşturulmalı. İlçenin yetiştirdiği ünlü isimlerin büstleri yapılmalı.

*  Edremit ve Gevaş'ta voleybol, basketbol, futbol, atletizm, çim kayağı, tenis gibi spor dallarında kamp, antrenman yapılabilecek spor ve konaklama tesisleri yapılmalı.

* Edremit ve Gevaş'ta insanların özlemlerini giderebilecekleri hobi bahçeleri kurulmalı. Çocukların toprak ve çamurla buluşacakları doğal alanlar ile geleneksel çocuk oyun sahaları hazırlanmalı.

* 1 Temmuz Denizcilik ve Kabotaj Bayramı'nda Edremit ve Gevaş ilçelerimizde çeşitli yarışmalar ve çeşitli tekinlikler düzenlenerek ilçelerimizin deniz kenti olduğuna dikkat çekilmeli.

* Edremit ve Gevaş'ta İlkbahar- Sonbahar-Kış aylarında doğa etkinlikleri düzenlenmeli.

* Gevaş ve Edremit'te etnografik nitelikteki taşınır kültür ve tabiat varlıklarının sergilendiği, ilçelerimizin hafızasını oluşturacak, kent müzeleri kurularak bilim merkezi, kütüphaneler açılmalı.

* Ünlü yazar, senarist, şair,  bilim insanlarının alışmalarında yaralanacağı bahçeler arasında Van Gölü'ne nazır Düşünür ve Yazar Evi hayata geçirilmeli. Ünlü isimler ilçeye davet edilmeli.

*  Bilge insanlara, kadınlara, gençlere ve çocuklara değer verilmeli. İlçelerinin gelişmesi ve kalkınmasında görev ve sorumluluk almaları için çalışma başlatılmalı.

* Ekranda izlenme rekorları kıran dizilerin oyuncuları kadar çekildikleri semtler, ilçeler, sokaklar, evler, konaklar da merak konusu oluyor. Bu yerler diziler sayesinde turizmde cazibe merkezine dönüşebiliyorlar. Mesela Karagül Dizisi, Şanlıurfa'nın siyah gülleriyle ünlü Halfeti ilçesini, Asmalı Konak Nevşehir'in Ürgüp ilçesini, Anlat Karadeniz dizisi Trabzon'un Vakfıkebir, Sürmene ilçelerini, Aşk ve Mavi dizisi Nevşehir'in Kapadokya ve Ürgüp ilçelerini, Mucize Doktor Bilecik ili ve çevresini ilgi çekici hale getirdi.  Gevaş ve Edremit ilçelerimiz de sinema sektöründen payına düşeni alabilir. Dizi ve sinema sektörünün yapım ve yöneticileriyle görüşerek teknik ve mekânsal mimari için önerileri alınarak belediyelerce film ve dizi çekimlerine uygun geleneksel ev ve iş yerlerinin olduğu sokaklar hatta mahalle ortamları hazırlanarak sektörün ilgisi ilçelerimize çekilebilir.

Geçmişte çekimlerinin büyük bir bölümünün yapıldığı 120 filminin Edremit'e, Vizontele filminin Gevaş'a ekonomik ve sosyal katkılarını hatırlatmak isterim.   Bir iki dizi ve film çekimi sonrası Edremit, Gevaş, Erciş, Çatak Bahçesaray başta olmak üzere ilçelerimiz sinema sektörünün gözdesi olabilir.

Bunların ve daha fazlasının gerçekleşmesi için biraz vizyon, biraz cesaret, biraz çaba yeterlidir.

Yazarın Diğer Yazıları