Mart kapıdan baktırır, kazma, kürek yaktırır
Nuran Demirhan
Mart ayı şiddetli soğukların olduğu bir aydır. Zaman zaman güneş görünse ve havalar ısınıyor gibi olsa da soğuklar şiddetini azaltmaz. Çoğunlukla bugünlerde yakacak tükenir, insanlar zor durumda kalırlar, evde bulunan son kışlık yakacak ne varsa yakmak zorunda kalınırdı. Doğuda zordur kış uzun ve çetin geçer, Bahar aylarında başlar kış hazırlıkları. Henüz sobalar kaldırılmadan, Kömür odun alınırdı, çünkü bahar ve yaz kısa sürer.
Memleketimizin güzel insanları başlar kış hazırlığına, dağlarda kekikler toplanır, Reyhan, merze, Zeyturun, Nane Yarpuz kurutulur, bembeyaz bez torbalarda kışa hazır bekler. Otlu peynir zamanı, Sirmo, Mendi, Heliz, Kekik, Sirik Tere, Benzeri otlar toplanır. Salamura yada basma peynir için hazırlanır. İğdeler çiçek açtımı derlerdi büyüklerimiz peynir tutma zamanı geldi. Gömme yada basma şeklinde kışa hazırlanır, otlu peynirimiz. Mahallede toplanır becerikli kadınlar başlarlar erişte kesmeye zordur, zahmetli iştir tabii erişte kesmek sabah namazında hamuru hazırdır eriştenin bugün Fatma ezeye, yarın Behice teyzeye sıraya koyulurdu. Komşular birbirlerine seslenir. Balık tutma zamanı koyalım balıkları tuza basalım bidonlara. Temmuz, Ağustos ayları sebze kurutma zamanı, Gevaş fasulyesi kurutulur veya konserve yapılarak dizilirdi kilere. Turşu özellikle soğanı ve sarmısağı bol olmalı kırmızı püçülük rengini verdimi işte Van turşusu hazırdır.
Sonbaharda artık kavurma zamanı Kavurmanın yapılacağı gün yakın akrabalarda çağrılır. Kazanın yanında bir de semaver kaynatılır. Ahenkli bir şekilde kavurma yapılır. Ara sıra et yenilerek pişmesi kontrol edilir ve bu arada çay içilir. Daha sonra yağlı ekmek yenilir ve son olarak da cızlık ve kavurmanın tadına bakılır.
Kasım ayı geldi yedi dağa, bir bağa beklenir kar yağmaya uzun ve dondurucu soğuklar başlar. Şiddetli soğuklar ZEMHERİ Ocak ve Şubatta ardından, Mart Kapıdan baktırır, Kazma Kürek yaktırır. MEMLEKETİMİZİN GÜZEL İNSANLARI HAYIRLI BAHARLARA…
