Van'da kış hazırlıkları
Nuran Demirhan
Güzel memleketimizin güzel insanları, Ağustos ayı demek, Van'da kış hazırlıklarının başlaması demektir. Van'ın yaz mevsimi çabuk geçer kış hazırlıkları bu ayda başlar. Yazın bereketli mahsulleri kışa hazırlanır havası suyu gurbet ellerdeki Vanlıları memlekete çeker. Yaz mevsimi demek, misafir demektir, yaz aylarında gurbet ellerden gelenler dolu,dolu yaşar memleket hasretini,yaz boyunca Van Denizi kucaklar herkesi, sahiller piknik alanları dolup taşar.
Kışlık erzaklarını temin etmeye başlar gelenler, erişte, peynir, reçeller yapılarak tatil dönüşüne hazırlanır. Batısı doğusu birlik olur yaz aylarında, hasret vardır, özlem vardır.
Van bahçelerinden, alınan hasatlar, sırasıyla doldurur kilerleri, mutfakları, Vişne reçeli, Dut reçeli, Erik reçeli vs.
Ağustos ayı hasat ayıdır, Eriklerin toplanıp kurutulma zamanıdır.
Erikler olgunlaşıp dökülmeye başlayınca, toplayıp kurutmak, pestil ve reçel yapmak zamanıdır. Kışın sofraların lezzeti olur erik kızartması.
Komşular haber salar birbirlerine yarın erişte kesme sırası bende diye. Hamur tahtası kindirek, oklava, bıçak hazırlanır, sabah namazında eriştenin hamuru yoğurularak açılmaya hazır olur.
Semaver çayı ile yapılan kahvaltının ardından hamurlar açılmaya konulur, yufkalar serilir öte yandan bir miktar kuruyan yufkalar tek, tek kesilmeye başlanır.
Hasat mevsimi tamamlanınca ekinler biçilmiş, harman tamamlanmıştır.
Kazanlar kurulur, buğday kaynatılır, bulgur yapımına başlanır köy yerinde. Bayanların el birliğiyle bulgur kazanlarda kaynatıldıktan sonra evlerin damında veya avlularda kurutulur. Değirmende öğütülerek ince bulgur, kalın bulgur olarak ayrılır.
Geçen yıl Alaköye davet edilmiştik. Evin annesi yıllardır kendi bulgurumuzu kendimiz yaparız diye anlatmıştı. Bu bir gelenek mi diye sorduğumuzda, hem gelenek, hem lezzet, hem zevkle yaptığımız kış hazırlığı diye cevap vermişti.
Mayıs ayından itibaren başlar, yayla göçü, yaylalar hayvanlarını alıp götüren köylü vatandaşlar ile doğaya yayılır.
Yaylalarda hayvanları besleyenler çalışmaya devam eder bu mevsimde, çadırlar kurulur doğa ile iç içedir köylülerimiz. Hayvanların eti, sütü, yünü daha bereketli olur. Peynirler yapılır, küplere konularak toprağa gömülür. Kışa hazırlanır.
Ne güzel olur yaz akşamları, Van denizi sahilleri, gün batımı güzellikleri.
"YAZIN BAŞI PİŞENİN, KIŞIN AŞI PİŞER" derdi atalarımız.
