Nuran Demirhan

Hıdrellez

Nuran Demirhan

Yıl, Hızır ve Kasım olarak ikiye ayrılır. Mayıs ayının altısında Hızır ile yaz başlar. Kur’an-ı Kerim’de Kehf suresi 65. ayette: “Kullarımdan biri”ismi ile geçen Hızır’ın (Hıdır) kurak bir yerde oturması ile o yerin yeşerip dalgalanmaya başladığı, hadis-i şerifte (Hz. Muhammed’in haber verdiği) bildirilmiştir. Bu sebeple yaz başlangıcında doğanın yeşermeye başladığı güne yeşil manasına gelen Hıdır günü, yine bu günde Hıdır ile İlyas’ın buluştukları varsayıldğı için Hıdırellez (Hıdır+İlyas) denilmiştir.


Kur’an-ı Kerim’de Kehf Suresi’nde Musa ve bir gencin kıssası anlatılmaktadır. Kehf Suresi de dahil olmak üzere hiçbir yerde Hızır ismi geçmemektedir ancak çeşitli hadislerde bu şekilde anılmaktadır. Olayın yaşandığı yer için “iki denizin birleştiği yer” denilmektedir. Uzun bir yolculuk yapan Musa ile yanındaki gencin beraberlerinde, yemek için getirdikleri balığın kaçması ile başlayan olay sonrasında, 65. ayette; ‘Derken kullarımızdan bir kul buldular ki, biz ona katımızdan bir rahmet vermiş, kendisine tarafımızdan bir ilim öğretmiştik.’ denilerek Hızır olarak atfedilenden bahsedilir.
Hızır; hayat suyu (ab-ı hayat) içerek ölümsüzlüğe ulaşmış; özellikle de baharda insanlar arasında dolaşarak onlara yardım eden, bolluk, bereket ve sağlık dağıtan, Allah katında bir elçidir. Hızır’ın kimliği, yaşadığı yer ve zaman belli değildir.


Hıdrellez’de Van’da Neler Yapılır
Van’da Hıdırellez kutlamalarının  geçmişi asrılar öncesine dayanır. 5 Mayıs gecesi gül ağacının altına bozuk para konur.Sabah erken o para alınarak cüzdanın bir köşesinde 1 yıl saklanır.O yıl cüzdandan para eksik olmaz.Yine geceden,dilekler tutulur,Yumurta gül ağacının altına konulur.Sabah eğer o yumurta boyanmış ise o kişinin dileği olmuştur.
Sabah namazında hiç konuşmadan konu, komşu toplanarak akan suyun kenarına giderler.Kağıtlara yazılan yazılar dilekler suya atılır.Dere kenarında ev isteyenler,araba isteyenler,çocuk isteyenler,evlenmek isteyenler,hastalara şifa,kimin ne dileği varsa orda temsilen yaparlar.Taşlar dizilerek benzetme halinde dilekler yapılır.
Sabah namazında hiç açılmamış yumak alınır.Evden çıkınca açılarak dere kenarına kadar aça aça yürünülür.Dere kenarında namaz kılınır, Dualar  edilir.İp açmak,evlenmemiş kişiler için kader açmak niyeti için yapılır.Yine akşamdan kırmızı kordele niyet tutularak gül ağacına bağlanır,sabah namazında açılır.


Van il Turzm ve Kültür Müdürlüğü ile Van Yemekleri Dostluk Grubu olarak  Hıdrellez etkinliği için çalışmalarını tamamladık. Van grubu mavi fularlılar, Van'da Hıdrellez geleneklerini yaşatmak için,Van Yemekleri Dostluk grubunun sayfa yöneticisi Sayın Dr.Mine Kılavuz Ongün ile hazırlıklarını tamamlayarak,Van sevdalılarını bir araya getirecek.
Hıdrellez yine geldi bahar yaz. Herkesi  Hıdırellez'de 5 Mayıs gecesi gün doğmadan  herkesi  Değirmenbaşı'na bekliyoruz 

Yazarın Diğer Yazıları