Nedim İlikçi

Van Kent Araştırmaları

Nedim İlikçi

Değerli okurlar; İnsanlar genellikle yaşadıkları kentlerin tarih ve kültürüne ilgi duyarlar. Bu gün yaşadıkları ekonomik, sosyal, siyasal, kültürel vs. koşulların arka planını ve tarihi seyrini merak ederler. Son yıllarda İnsanların bu yöndeki meraklarını gidermek üzere "kentler özelinde araştırmalar" yoğunluk kazandı. Hemen her il kendine özel bu tarz çalışmalara ihtiyaç duyar oldu. Van'ımızın da "kent araştırmaları" ile ilgili ihtiyaçları araştırmacılarımızın gayretleri ile giderilmeye çalışılıyor. Biz okuyucular da bu tarz çalışmaları okumakla kentimizin dünü ve bu gününü kıyaslama şansı elde ediyoruz. Dünden bu güne neler yitirdiğimizi ve neler kazandığımızı muhasebe etme imkânı buluyoruz. Kentimizi tanıma ve kültür dünyamızı zenginleştirme şansını elde ediyoruz. 

Bu hafta tanıtmaya çalışacağım kitap, Van'ımızın zaman içindeki seyri ile ilgili yayınlanmış bir çalışmadır. Kitapta son derece titiz araştırmalar sonucunda çeşitli başlıklar altında hazırlanmış makaleler bulacaksınız. Okuyucuların bilgilerine sunulan bu araştırma yazılarını okumakla ilimiz hakkında çok şey öğreneceğinizden emin olabilirsiniz.

Kitapta Van'ımız ile ilgili yazıların konu başlıkları ve bu yazıları hazırlayan akademisyenlerin isimleri şöyledir:

1-Suat Parin ve Emin Yaşar Demirci, "Sosyo-Ekonomik Göstergelerle Van(1963-2013)"

 2- Âlim Arlı ve Suat Parin,"Van ve İlçelerinde İstihdam Yapıları(1985-2000)"

3- Serkan Kemancı ve Ebru Kamacı,"Van Kenti Makro-Form Gelişimi ve Konut Stokunda Değişim (1980-2012 Dönemi)"

4- Meryem Akdağ,"Van'da Aile Yapıları Üzerine Sosyolojik Bir Değerlendirme(1970-2013)"  

5- Mehmet Zeydin Yıldız."XIX. Yüzyılda Van'ın Demoğrafyası"

6- Birgül Koçak Oksev,"Tarihsel Gelişimi ve Güncel Sorunları Çerçevesinde Van'da Yerel Basın"  

7- Ergin Sarı,"Yerel Basında Van'ın Kentsel ve Ekonomik Yaşamı (1939-1943)" 

8- Suat Parin ve Emin Yaşar Demirci,"Kent Yaşamında Taziye Ritüeli: Van'da Taziye Seramonileri Üzerine Bir Değerlendirme"

9- Mehmet Zeydin Yıldız ve Faruk Alaaddinoğlu,"Göç ve Yoksulluk: Van Kenti Örneği"  

10- Faruk Alaaddinoğlu,"Turistik Bir Ürün Olarak Van Kenti" 

11- A.Menaf Turan, Emre Gülaç ve Suat Çakan,"Van Büyükşehir Belediyesi Örneğinde Yeni Büyükşehir Modeli" 

12- Suat Parin ve Sebahat Ölçer,"Van Kent Araştırmaları Literatürü"

Kitapta,"Yerel Basında Van'ın Kentsel ve Ekonomik Yaşamı (1939-1943)"başlığı ile Ergin Sarı'nın yazmış olduğu yazıdan ilginizi çekeceğini düşündüğüm bir bölümü siz okuyucularla paylaşmak istiyorum. Yazarımız 27 Eylül 1941 tarihinde Van Sesi Gazetesinde "Şehirde Lamba Şişesi Bulunmuyor" başlığı ile verilen bir haberden alıntı yapıyor. Bu alıntıyı dönemin ihtiyaç ve istekleri ile bu günü kıyaslamamız açısından önemli buluyorum. Haber şöyle:"Bir müddetten beri şehrimizde lamba şişesi bulunmamaktadır. Bu vaziyet karşısında halk büyük bir müşkülat içinde kalmakta ve geceleri lambalarını yakamamaktadır. Söylendiğine göre bazı dükkânlarda mevcut bulunan şişeler de çok fahiş fiyata satılmaktadır. 5 numaralı bir lamba şişesinin 80 kuruşa satıldığı duyulmaktadır. Zamandan istifade teminine çalışan bu gibi muhtekirlerin meydana çıkarılmasını halkımızdan ve alakadarlardan rica ederken lamba şişesi buhranının da ortadan kaldırılması için icap edilen tedbirlerin alınmasını ilgililerden temenni ederiz." Haberden anlaşılacağı gibi 80 yıl önce evlerimizde aydınlanmak için kullandığımız gaz lambalarının camlarının temininde sıkıntılar yaşanmakta ve bu durum önemine binaen Van Sesi Gazetesinde haber olmaktadır.

Yine kitapta "Sosyo Ekonomik Göstergelerle Van (1963-2013" başlığı ile Suat Parin ve Emin Yaşar Demirci'nin hazırlamış olduğu yazıda" 1970-80 arası dönemde Van'ın sanayileşme, finans, sağlık ve ulaştırma alanlarında önemli bir büyüme gösterdiği ve 37.sıraya yerleştiği görülmektedir. Yine bu dönem tarım göstergeleri Van'ı 44. sırada, imalat-sanayi göstergeleri ise 19. Sırada göstermektedir. Van'ın sosyo-ekonomik gelişme çizgisinin 1980 sonrasında güçlü bir şekilde irtifa kaybederek gerileme göstermesi önemli bir kırılma noktasını oluşturmaktadır. Bunun lokal ve mikro ölçekli nedeni olarak 1980'lerle birlikte bölgede başlayan terör, şiddet ve çatışma ortamının yarattığı türbülansın Van ekonomisinde yarattığı güvensizlik ve sermaye kaçışı ya da bundan kaynaklı olarak sermayenin kentte büyüme içine girememesi gösterilebilir." Denilmektedir.

 "Van Kent Araştırmaları" isimli kitap Suat Parin tarafından yayına hazırlanmış. Kitabın birinci baskısı 2016 yılında Bağlam Yayıncılık tarafından İstanbul'da yapılmış ve 368 sayfadan ibarettir.  Yukarıda konu başlıklarını ve yazarlarını verdiğim makalelerin içerikleri hakkında bilgi edinmek isteyen her kesin okuması gereken bir kitap olduğunu tavsiye ediyorum.

Kalın sağlıcakla…

Yazarın Diğer Yazıları