Nedim İlikçi

VAN İL YILLIĞI-1967

Nedim İlikçi

Değerli okurlar; İllerin geçmiş yıllarını ve süreç içinde hangi gelişmelerin yaşandığını il yıllıklarından öğreniriz. Birçok il valiliği bu amaçla il yıllıkları hazırlar. İlimizin de cumhuriyet öncesi ve sonrasına ait yıllıkları bulunmaktadır. Bu yıllıklardan bir tanesi de “Van İl Yıllığı-1967” adı ile yayınlanmış olan yıllıktır.

Bu yıllıkta “Resmi Bölüm” başlığı altında;  Cumhuriyetin kuruluşundan 1967’ye kadar geçen sürede milletvekilliği, senatörlük, valilik ve belediye başkanlığı yapmış olanların isimleri ve görev yılları verilmiş. 1967’de Van’da görev yapan tüm resmi kurum amirlerinin isimleri ve kısa biyografileri verilmiş. Bucak müdürleri, mahalle ve köy muhtarlarının, sendikalar ve kamu yararına derneklerin ve idarecilerinin isimleri verilmiş.

 “İdari Bölüm” başlığı altında; Van’ın idari tarihçesi, 1965 nüfus sayımı esas alınarak il, ilçe, bucak ve köylerin nüfusları verilmiş.

 “Nüfus Bölümü” başlığı altında; Cumhuriyet sonrası yapılan nüfus sayım sonuçları, okuma-yazma oranları verilmiş.

“Coğrafya Bölümü” başlığı altında; İlimizin coğrafi yapısı, gölleri, bitki örtüsü, hava durumu ve yıllar içinde tutulan meteorolojik veriler paylaşılmış.

“Tarih Bölümü” başlığı altında; İlimizin bilinen en eski tarihinden başlayarak, Hurriler, Urartular, Selçuklular, Osmanlılar ve Cumhuriyet devri tarihleri hakkında bilgiler paylaşılmış.

 “Sosyal Bölüm” başlığı altında; İlimiz, ilçe ve köylerimizde sosyal hayat, gelenek ve görenekler, belirli günler, yatırlar, nazarlıklar, kış eğlenceleri, yemekler, mahalli oyunlar, 1967 yılında vatandaşa sunulan elektrik, su, PTT hizmetleri, sağlık ve sosyal yardım, güvenlik hizmetleri, ilgili kurumlardan alınan raporlarla okuyucuların bilgilerine sunulmuş.

 “Kültür Bölümü” başlığı altında; İlimizde genel kültür durumu, Van’dan yetişen kültür insanlarının biyografileri, ilimizde bulunan ilk, orta ve lise okulları, öğrenci ve öğretmen sayıları, kütüphaneler, gazeteler, Van radyosu, Van folkloru, Van’da spor kulüpleri okuyucuların bilgilerine sunulmuş.

 “Turizm Bölümü” başlığı altında; Van’ın tarihi ve turistik yerleri tanıtılmış, ılıcalar, içmeceler, turistik oteller tanıtılmış.    

 “Ekonomik Bölüm” başlığı altında; 1967 itibariyle ilimizin ticari hayatı konusunda genel bir değerlendirme yapılmış, ilimizde faaliyette bulunan bankalar, şirketler, kooperatifler, ilimizin tarım ve hayvancılık hayatı, zirai donatım hizmetleri, madencilik faaliyetleri anlatılmış.       

“Ulaştırma Bölümü” başlığı altında; Van ili şehirlerarası, ilçe ve köy kara yolları hakkında genel bilgiler verilmiş, demiryolu, hava yolu, deniz yolu, ulaşım şirketleri, nakliye şirketleri hakkında bilgiler sunulmuş.

 “Mahalli İdareler Bölümü” başlığı altında; Özel idaremizin hizmetleri, Van Belediyesi hizmetleri, ilçe belediyeler ve hizmetleri hakkında bilgiler verilmiş.

 “Van İl Yıllığı-1967” isimli kitapta dikkatimi çeken birkaç bilgiyi siz okuyucularla paylaşmak istiyorum:” …..1967 yılında Van ilinde trafiğe kayıtlı toplam 1243 motorlu araç varmış…İlimizde bulunan köylerin %75’in de yol çalışmasına başlanmamış…Van-İskele arasında 7 km. Van- Gevaş arasında 32 km. asfalt varmış, diğer yolların tümü ya stabilize ya da toprakmış….Kayak sporu için federasyona müracaat edilmiş, beş çift kayak takımı alınmış ancak on kayak takımı da 1968 yılında verilecekmiş….Van Sağlık Müdürlüğü  kadrosunda 54 mütehassıs, 41 pratisyen doktor kadrosu varmış ancak ilimizde 5 mütehassıs, 17 pratisyen hekim varmış….Van merkez, ilçe, bucak ve köylerinde toplam 9186 radyo varmış…. 1965 yılı sayımına göre Van merkezde ve Van merkeze bağlı 99 köyde toplam 9219 hane varmış, merkeze bağlı köylerle beraber toplam nüfus 66.104 imiş.…. Van’ın merkez nüfusu 31.431 kişiymiş….1966-67 Eğitim-Öğretim yılında Van merkezdeki ilkokullarda 1897 kız,2649 erkek olmak üzere toplam 4719 öğrenci eğitim-öğretim görüyormuş…..vb “ Kitabın yukarıda konu başlıklarını verdiğim bölümlerde çok önemli bilgiler içerdiğini söylemek isterim.

 “Van İl Yıllığı-1967” isimli kitap, dönemin Van Valisi Naci Babacan’ın başkanlığında oluşturulan ekip tarafından hazırlanmış. Kitabı hazırlayan ekipte dönemin Van Halk Eğitim Müdürü Sabahattin Özgür, İnönü İlkokulu Müdürü Ferit Taş, Milli Eğitim Müdürü İsmail Bozoğlu, Van Belediye Başkanı Mustafa Altay, Özel İdare Müdür Vekili V. Lütfü Doğan ve Öğretici Film Başkanı Fevzi Levendoğlu yer almış. Bu heyette yer almış ve bugün ahrete göç etmiş büyüklerimi rahmetle anıyorum. Kitap 1968 yılında Ankara San Matbaasında basılmış ve 208 sayfadan oluşmaktadır. Kitabın yayın dönemine ait önemli fotoğraflar içerdiğini de belirtmek isterim. Kitabı, Van’ımızın elli yıl önceki durumunu çoğunlukla istatistikî bilgiler eşliğinde öğrenmek isteyen herkesin okumasını tavsiye ediyorum. Sağlıcakla Kalın.

Yazarın Diğer Yazıları