Mehmet Bedri Gültekin

Van Ticaret ve Sanayi Odası'nın gözünden sorunlar ve çözümler

Mehmet Bedri Gültekin

Van, Türkiye'nin coğrafi olarak 6. nüfus olarak ise 19. büyük ili. Ama ekonomik büyüklük açısından ise daha gerilerde… 33. sırada bulunuyor. Kişi başına düşen gelir açısından durum daha da vahim. 74. sırada…

 

Hafta içinde Van Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı sayın Necdet Takva'yı ziyaret ettik. Genel olarak Bölgenin, özel olarak Van'ın ekonomik durumu üzerine son derece yararlı bir sohbetimiz oldu. Önce herhangi bir yorumda bulunmadan Takva'nın görüşlerini aktaralım:

 

"Öncelikle şunu belirtelim: Bu ülkede hemen her dönem, farklı farklı toplumsal grupların, kesimlerin sisteme hakim olduğu bir gerçektir. Günümüzde siyasetçiler "ben her şeyim" diyor.

 

"Bugün en itibarsız olan ve devletin itibar etmediği kesim ise bu ülkenin sanayicileri, esnafı ve tüccarlarıdır. Üretenlerin, ülke ekonomisine katkıda bulunanların hiçbir değeri yok. Bu ülkenin sağcıları bizi iktidarın destekçisi, solcuları ise burjuva ve emperyalizmin işbirlikçisi olarak gördüler. Yani biz ne sağa ne de sola yaranabildik.

 

"Türkiye'nin coğrafi olarak 6. Büyük iliyiz. Hayvancılık açısından ilimizde her şey var ama ilimizdeki küçük baş hayvan sayısı 6 milyon 700 binden 2.6 milyona düştü. Dağlarımızın ve yaylalarımızın güvenlik nedeniyle hayvancılık için değerlendirilememesi bu duruma yol açtı.

 

Bölgeler arası dengesizlik

"Devlet bütün yatırımlarını Batı'ya yapıyor. Oysa Türkiye'de en büyük sorunlardan biri bölgeler arası dengesizliktir. Bu dengesizlik ancak devlet eliyle giderilebilir.

 

"Van gibi şehirlerde özel sektör eliyle bir kalkınma yakalamak mümkün değil. Devlet yol göstererek, yatırımlar yaparak, teşvik vererek özel sektöre yardım etmeli. Kalkınma ancak bu şekilde gerçekleştirilebilir.

 

"Genç nüfus açısından Türkiye'de en önde olan iller arasındayız. Bu genç nüfus, üretimde değerlendirildiği zaman çok büyük bir potansiyel değerlendirilmiş olacaktır.

 

Deprem yaralarının onarılması

"Büyük ve yıkıcı bir deprem yaşadık. Deprem konutları inşa edildi ve yılda sekiz bin liradan 18 yıllık ödeme karşılığında vatandaşa teslim edildi.  Öte yandan esnafın vergi borcu iki yıllık bir ertelemenin ardından şimdi tahsil ediliyor. Oysa benzer bir deprem yaşayan Kocaeli'de esnafın vergi borcu silindi.

 

"Oysa Kocaeli'de kişi başına düşen gelir 24 000 dolar, Van'da ise 3 000 dolar. Kocaeli'de neden silindi demiyoruz ama aynı uygulamanın bizde de olması lazım.

 

Komşularla işbirliği

"Son 8 ay içinde 400 bin İranlı ilimizdeki sınır kapısından giriş yaptı. Tabi bunların hepsi Van'da kalmadı. Bir kısmı Batı'ya gitti. Van'a gelen İranlılar daha çok bavul ticareti yapıyorlar.

"Yakında ikinci bir sınır kapısı da hizmete girecek. Bu da İran'la olan ticari ilişkilerimizi daha da geliştirecektir.

 

Yalanlar, gerçekler

"Güneydoğu'da kaçak elektrik kullanıldığı söyleniyor. İstanbul'da bir fabrikanın kaçak olarak kullandığı elektrik miktarı, bütün Güneydoğu'nun kaçak elektriğinden daha fazladır.

 

"İstanbul'a gelen bir tanker kaçak mazot, kamyon depolarında bir yıl boyunca Güneydoğu'ya gelen mazottan daha fazladır.

 

Kaliteli kadrolar

"Bölgenin sorunları kaliteli kadrolarla çözülür. Çünkü burası ülkenin en sorunlu bölgesidir. Oysa devlet buraya genellikle en sıradan veya sorunlu kadrolarını gönderiyor. Doğru olan tam tersini yapmaktır."

 

Çözüm üzerine birkaç söz

Sayın Takva'nın söylediklerini dinledik ve bazı konularda biz de kısaca görüşlerimizi açıkladık:

 

"Sanayici ve tüccarın, kısacası üreticinin önemsenmediği doğrudur. Çünkü Türkiye üretim ekonomisini terk etti ve borçlanma ekonomisine yöneldi. Dışarıdan alınan borçla ekonominin çarkını döndürenler açısından üreticilerin gerçekten bir öneminin olmaması doğaldır..

 

"Özelleştirme ile milli ekonomi, üretim ekonomisi tasfiye edildi. Bölgedeki bütün kamu fabrikaları kapatıldı. Bölgeler arası dengesizlik özelleştirme politikaları ile de daha da derinleştirildi. Çözüm, kamunun bir ekonomik aktör olarak devreye girmesidir. Kamu ekonomisi ve özel ekonomi el ele vererek sorunu çözeceklerdir. Devlet stratejik sektörlere yapacağı yatırımlarla ekonomiyi yönlendirecek ve özel sektörün de ayağa kalkmasını sağlayacaktır.

 

"Van, coğrafi olarak çok önemli bir yerde bulunuyor. Bölge ülkeleri birleşmeye doğru gidiyor. Batı Asya Birliği tarih sahnesine çıkıyor. Komşularımızla ekonomik alanda yapılacak işbirliği Van gibi şehirlerimizi gelişmenin motoru haline getirecektir. O zaman ticaret, bavul ticareti olmaktan çıkacak, Van; büyük çaplı ithalat ve ihracatın ve ortak yatırımların gerçekleştiği merkez olacaktır.

Yorumlar 1
Erol Sesver.. 21 Aralık 2021 21:02

Sadece Varoool...

Yazarın Diğer Yazıları