Van'ın renkleri
İkram Kali
Renkler, eski çağlardan günümüze kadar farklı anlam ve durumlarda toplum ilişkilerini düzenleyen bir unsur olarak kullanılmış. Toplumsal hayatı düzenleyen öğeler (psikolojik, sosyal, kültürel vb.) rengin görsel etkileme gücü ile birleşerek iletişimde insanlara yeni anlatı yolları sağlamış. İnsanlarda zaman zaman iç dünyalarını ve duygularını renklerle anlatırlar. Dünyamızı, çevremizi, düşüncelerimizi zenginleştiren ve özellik kandıran renklerdir.
Renklerdir yaşama mutluluk, heyecan katan. Renkleridir farklılıkları yansıtan. O nedenle dünyanın siyah beyaz, çiçek tarlasının tek çiçekli, her şeyin birbirinin aynısı olduğunu düşünmek bile ürkütücüdür.
Şehrimiz Van'ı yaşamaya değer, güzel, çekici ve farklı kılarak zenginleştiren doğa ve insan renklerdir. Sporda siyah kırmızı, doğada mavi beyaz, gün batımında kırmızı, sarı renklerin cümbüşüdür bizi Vanlı yapan.
Gökyüzünü, denizi ve geniş ufukları, sınırsızlığı ve uzak bakışlılığı huzur ve dinginliği, bilgeliği, güveni, verimliliği ve sadakati simgeleyen, performansı, kalıcılığı, toleransı, hoşgörüyü, huzuru, barışı hatırlatan mavinin...
Doğa, ahenk, huzur, uyum ve anlayış ile güveni temsil eden rahatlatıcı yeşilin…
Canlılığı, dinamizmi, azmi, kararlılığı mutluluğu, kışkırtan heyecanı aşkı ve arzuyu hızlandıran, mücadeleyi, zaferi temsil eden kırmızının…
Nihayetinde sarının, pembenin, kahvenin, morun ve diğer tüm renklerin bin bir tonunu ile saflığın, temizliğin, bozulmamış, değerini kaybetmemiş ve kutsal sayılan kavramları simgeleyen, soğukkanlılığı, masumiyeti, istikrarı, devamlılığı, asaleti ve zarafeti temsil ededen beyazın şehri Van'ın doğası gibi toplum yapısı da renklidir.
7 bin yıllık geçmişe sahip bu topraklar, doğasındaki renkler gibi üzerinde farklı inançlara, farklı kültürlere, farklı yaşam biçimlerine yer vermiştir. Savaşlar göçler, doğa felaketleri sonucu toplumlar arasında kırılmalar yaşanmış olabilir. Lakin bu topraklar üzerinde kardeşliğin, barışın, birlikte yaşamanın, paylaşmanın güzel örnekleri yaşanmış ve yaşanmaya devam etmektedir. O nedenle Van çok renklidir ancak görebilene…
Çiçek bahçesini görkemli kılan farklı çiçekler gibi toplumu renklendiren de farklı insanlardır. Bizlerden her anlamda farklı olan diğerleri ortak yaşam alanımızda olmazsa bizim tek başımıza ne değerimiz var ki. Siyah olmazsa beyaz, mavi olmazsa kırmızı fark edilmez ki.
Doğanın her yerinde ve her anında farklı renkler kendiliğinden her gün yeniden ortaya çıkarken toplumda çok renklikten rahatsız olmak, farklılıklara karşı ötekileştirici düşünce saplantısına girerek düşmanca ayrıştırıcı dil kullanmak ırkçılıktır.
Dün huzur içinde yaşadığımız bahçeli evlerimize, unutamadığımız eski komşularımıza, sokak dostumuz olan delilere, görüşüp konuşmadığımız insanlara ve nihayetinde şirin kentimize bugün duyduğumuz derin özlemin özünde farklılıklı renklerin, farklı seslerin arayış vardır.
1915'te ham hayaller uğruna isyan ederek kendi gelecekleri gibi bizim geleceğimizde mahveden Ermeni çetelerine renklerimizi yitirmemize sebep oldukları için kızıyor, tepki gösteriyorum. Türk, Kürt, Çerkez, Ermeni, Yahudi ve diğer kimliklere sahip insanlarımız barış içinde komşuluk yaparak yaşamaya devam etmiş olsaydılar kötümü olurdu. Renklerimiz yaşasaydı gönül bahçemiz daha güzel olmaz mıydı?
Bugün de Van'da bir arada yaşayan Kürtler, Türkler, Çerkezler, Lazlar, Azeri Türkleri, Kırgız Türkleri ve kendisini farklı tanımlayan renklerimiz var. Sayılarına, ekonomik ve siyasal güçlerine bakmadan tüm renkleri özenle yaşatılmalıdır.
Topumda çoğunluğun aksine içimizden biri 'ben farklı inanıyorum, farklı etnik kimliğe sahibim, sizin gibi düşünmüyorum, sizin gibi yaşamıyorum ama toplum kurallarına saygılıyım' diyorsa o bu toplumun rengidir. Renkleri yaşatmak tahammül edebilmektir. Renkleri çoğaltmak çoğunluğun azınlığa saygısı duymasıyla mümkündür.
Dün yitirdiğimiz ama bugün aradığımız siyah beyaz fotoğraflar ve anılarla avunduğumuz Yahudi Moşe, Deli Arif gibi kaybettiğimiz renklerimizden dersler çıkararak renklerimize sıkıca sarılarak kardeşçe, dostça sahip çıkmalıyız.
Renkleri soldurmak kendimize, kentimizin kimliğine yapabileceğimiz en büyük kötülüktür. Renkleri soldurmak yalnızlaşmaktır. Renkleri kaybetmek toplumun ve doğanın dengesini bozmaktır.
Doğanın, hayvanların mucizevî renklerini hayranlıkla izlerken kendi çevremizde tek renkliliğe izin vermemek gerekir. Renkli olmaktan, renkli düşünmekten, renkli sesler duymaktan, renkli insanların olduğu şehirde, mahallede, sokakta yaşamaktan korkmamak gerekir.
Gerçekte yalnızlaştığımız ve öldüğümüz gün renklerimizi yitirdiğimiz gündür.
Bizde neden olmasın
Dostumuz Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi öğretim görevlisi Doç. Dr. Eray Çelik geçenlerde görevi gereği Antalya, Eskişehir, Ankara'da bulundu Eray Hoca bulunduğu illerdeki gözlemenlerini Van dönüşünde paylaştı.
İlgi çeken, " Van neden böyle olmasın" dediğimiz o gözlemleri:
1. Bütün illerin çevreyolu sorunu neredeyse çözülmüş,
2. Modern birer stadyuma sahipler,
3. Kent içi yaşam alanlarına, parklara sahipler,
4. Yerleşim yerleri yeşille donatılmış,
5. Ağaçları var,
6. İnsanlar daha mutlu,
7. İnsanlar daha tahammülü,
8. İşlerin girişlerinde ki reklam raketleri çalışkan ve üretken olduklarının simgesi,
9. Kentine sevdalı adamların izleri var,
10. Daha temiz ve düzenli kentler,
11.Değişimin hızlı etkileri gözlemleniyor,
12. Kaldırımlar engelli dostu;
13. Ve en önemlisi hizmet-hizmet kalitesi.
Van'ı yöneten yetkililere, etki sahibi siyasilere soruyoruz: Van'da bunlar neden olmuyor?
Gardaşlar
Her yörenin kendine özgü kültür değerleri var. Bunlar dilde, şiirde, türküde günlük yaşamda hissedilir. Van Valiliği görevine atanan Elazığ Valisi Murat Zorluoğlu sosyal medyada hesabından paylaştığı bayram mesajında "Gakkoşlar diyarından Gardaşlar diyarına" ifadesiyle Van'a selam göndermesi Vanlılar arasında sempati ve hoş bir duygu yarattı.
Gakkoş'un da Gardaş'ın da sözlük anlamı kökeni kardeştir yani aynıdır. Gardaş tanımı Diyarbakır'dan Van'a, Malatya'dan Adana'ya yurdumuzun birçok yöresinde kullanılmaktadır Kentimizdeki Gardaşlar adıyla hizmet veren kasap, kahve, market gibi işyerleri kardeşliği çağrıştırmaktadır.
Gardaşlığımız daim olsun.
