Vaner

Yeni dünyaya gelen bebeklere verilen isimlerin anlamları önemlidir. Çocukların aldıkları isimler yaşları ilerledikçe karakterlerini, ruhsal yapılarını hatta toplumdaki yerini geleceklerini etkileyebiliyor. İsminden dolayı sorun yaşayan birçok insan bu nedenle isim değişikliğine gidebiliyor.

Dünyada ve ülkemizde bebeklere dini, sosyal, kültürel, coğrafi, doğa ve meydana gelen olaylardan esinlenerek farklı isimler bırakılıyor. Bunun yanı sıra bebekler için isim seçiminde çocuğun doğduğu sırada ailelerin içinde bulunduğu olumlu ve olumsuz tüm koşullar, ruh hali etkili oluyor.

Bazende bebeklere dünyada ve ülkemizde kahramanlık gösteren, toplumda başarılarıyla ön plana çıkanların,  devlet adamlarının, siyasi liderlerin, sanatçıların, bilim insanlarının, sporcuların, gençlik önderlerinin isimleri veriliyor.  Kimi aileler son yıllarda çocuklarına pek rastlanılmayan, yaygın olmayan ilginç isim vermek için  araştırmacı gibi günlerce isim arayabiliyor.  Soy bağını isimler üzerinden devam ettirmek isteyen ailelerin çocuklarına büyük dede, büyük anne isimlerini vermeleri köklü bir gelenektir.

İsim babaları, anneleri bebeklere isim bırakırken dini inancından esinlenerek Muhammet, Ahmet, Mustafa, Musa, İsa,  Yakup, Hamza, padişahlardan etkilenerek Fatih, Süleyman, Abdülhamit, Şaban ayında doğanlara Şaban, Ramazan ayında dünya gelenlere Ramazan, bahar mevsiminde doğanlara Bahar, doğadan etkilenerek Meltem, Yıldırım, Esin, Cumhuriyetin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ten etkilenerek Mustafa Kemal, Kemal, Cumhuriyet bayramında dünyaya gelenlere Cumhur, dini bayramlarda doğanlara Bayram isimleri verilmiş ve verilmeye devam edilmektedir.

1940'lı yıllarda İsmet isimi erkekler yanında daha çok kız çocuklara verilmiş.

27 Mayıs 1961 darbesinde asılarak idam edilen Adnan Menderes'in isimi Adnan ve Menderes olarak o dönem çocuklarda yaşatılmış. 

1970'lerde çocuklara Devrim, Eylem daha sonra Barış, Savaş, Deniz, Yusuf isimleri verlimiştir.

Tarihi olayların, liderlerin isimlerinin çocuklara ad olarak verilmesi devam etmiş. 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı sırasında dünyaya gelen çocuklara Bülent, Ecevit, Necmettin isimlerinin yanı sıra coğrafi bir terim olan Kıbrıs isimi dahi verenler olmuştur.1980 ihtilal döneminde dünyaya gelen binlerce çocuğa Kenan ve Evren isimleri verilmiştir.

Van'ın farkı var.

Vanlı aileler dünyaya yeni gelen bebeklerine kültürlerine göre farklı isimler vermişlerdir. Vanlılar bilinen yaygın  isimler dışında çocuklarına Van Valisi Ali, Cevdet, Haydar paşalarının isimlerinin yanı sıra eski başbakanlardan merhum Ferit Melen'in ismi ve soy ismini  yansıtan Melen ve  Ferit isimlerini bırakmışlar.

Doğduğu, büyüdüğü havasını suyunu soluduğu ata baba toprakları güzel Van'a sevdalı olan bazı Vanlı aileler yeni dünyaya gelen bebeklerine Van'ın erkeği, Van askeri anlamına gelen "Vaner" isimini vererek memleketlerine olan bağlılıklarını, sevgilerini evlatlarında yaşatmışlar, yaşatmaya devam etmektedirler.

Yurdun çeşitli yerlerinde kaymakamlık, mutasarrıflık ve valilik yapan, Van valisiyken Kuvâ-yi Milliye yanlısı davrandığı gerekçesiyle 29 Ağustos 1919'da İstanbul Hükûmeti tarafından görevden alınan Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı'na Van milletvekili seçilen Meclis-i Mebusan'ın dağılmasından sonra Ankara'ya gelerek Birinci TBMM'ye Van milletvekili olarak katılan İstiklal Madalyası sahibi olan Haydar Hilmi Vaner 1934'de kabul edilen soyadı kanunu sonrası Van sevgisinden  izafeten  Vaner soyadı almıştır.

 Dünden bugüne yüzlerce Vanlı aile çocuklarına Vaner ismi vermiştir. Buna yalnızca iki örnek: 2014'te alınan yanlış kararlar sonucu talihsiz bir şekilde 61 yıllık yayın hayatına son vererek kapanan Vanpostası Gazetesi sahibi Turan Şahinbaş'ın matbaacı oğlu,  Van'ın eğitim öğretimine katkıları olan Hüsrevpaşa İlkokulu emekli müdürü FikretErsezer'in halen İş Bankası Van Merkez Şubesi Müdürü olan oğlu daha birçok Vanlı gibi Vaner adını onurla taşımaktadır.

Son zamanlarda yeni doğan bebeklere şehir isimleri verilmeye başlanmış. Ülkemizde çocuklara şehir isminin bırakılması geleneğinin  Vanlıların "Vaner" ismiyle başlattığını söyleyebiliriz.  Sanatçı Okan Bayülgen ve Şirin Ediger çifti dünyaya gelen bebeklerine 'İstanbul' ismini verirken türkücü Hüseyin Turan bebeğine 'İzmir' adını koymuştur. 

Ne olursa olsun hiçbir isim Vaner kadar anlamlı güzel olamaz.  Gülvan, Vangülü,  Elvan  isimleri de  bize aittir. Doğan kız çocuklarınıza bu isimleri rahatlıklıkla bırakabilirsiniz.  

Ne diyelim?

Doğduğu, nefes aldığı aşık olduğu şehrin ismini Vanlılık  ruhuyla ve bilinciyle   Vaner olarak çocuklarında yaşatan ailelerde, asude şehrimizin ismini Vaner olarak kimliklerinde, kişiliklerinde taşıyan hemşerilerimizde sağolsunlar, varolsunlar.