Van halkı bunu asla kabul etmez

2 Nisan 2018  Van’ın kurtuluşunun 100. yılıdır., Dünya Vanlılar Günüdür. 
Van kadar yakılıp yıkılmış şehir, Vanlılar kadar büyük acılar görmüş başka bir Anadolu ahalisi yoktur.  20 Mayıs 1915’te işgal edilerek toplumsal hafızasını yitiren azız Van şehri 2 Nisan 1918’de özgürlüğüne kavuştuktan sonra küllerinden yeniden doğarak  düşe kalka bugünlere gelmiştir.  Yaralı, yorgun  şehrimiz  ve insanımız  diğer kentlerden en az 40 yıl geriden gelerek hayata başlamıştır. Kaybettiğimiz yakınlarımızı, yaşanan acı olayları  tarih bilinciyle anlayarak, kavrayarak büyük bir saygıyla 2018’in 2 Nisan’ında  anacağız. 
6 Kasım 2015 günü bu köşede Van’ın yitirilen toplumsal ve kent hafızasını konu alan bir yazı yazdım. 
“Van’a dair bir hayalim var” başlıklı yazımda 1990’lı yıllarda Valilikte Basın ve Halkla İlişkiler Danışmanı olarak görev yaparken “ Fotoğraflarla Dünden Bugüne Van Albümü”   ve  eski Tekel binasının “ Van Şehir Kütüphanesi ve Dokümantasyon Merkezi” olarak değerlendirilmesi ile ilgili sonuçsuz kalan  o günkü çabalarımızdan söz ettim.

Yazımda Van hafızasının kurumsal anlayışla  canlandırılması için yetkili ve ilgililere somut çağrıda bulunarak şunları söyledim:

“Van Şehir Kütüphanesi ve Dokümantasyon Merkezi hayalim hala devam ediyor. Zorda olsa umudumu yitirmedim. Van şehrimizin hafızasının yazılı, görsel, işitsel eserler ile canlı tutulması, Vanlıların geçmişle bağ kurabilmelerine katkı sağlamak için şehrimizin böyle bir merkeze ihtiyacı olduğunu düşünüyorum, onun için istiyorum.
Şehrimizin tarihi, kültürü ile ilgili ödev yapmak isteyen ilkokul öğrencisi, araştırma yapmak isteyen akademisyeni, gazetecisi, belgeselcisi Van ile ilgili yeterli kaynak bulamıyor. İnternet sitelerinde Van hakkında gezen birçoğu yanlış bilgiler, paylaşılan fotoğraflar kopyadan tekrardan ibarettir. Söz konusu yanlışlara itiraz edecek bir kurum ve yetkili de yoktur.  Gerçekleşmesini umut ettiğim Van Şehir Kütüphanesi ve Dokümantasyon Merkezi bu anlamda önemli bir eksikliği giderecektir. Onun için gereklidir diyorum.

Şehir halkının tarihi, kültürel ve sanatsal kimliğine katkı sağlamak esas alınacak olan Van Şehir Kütüphanesi ve Dokümantasyon Merkezi hayalimde neler var. Hayata geçerse burası nasıl bir kültürel işlev görecek.
Bunları  kısaca anlatmaya çalışayım:
Kütüphanede Van’a ait eski yeni fotoğraflar, slâytlar, dialar yer alacak.  Van hakkında yayınlanmış içinde Van konusu geçen hangi dilde olursa olsun bütün dergilerden, kitaplardan, materyallerden bir veya birkaç adet temin edilerek merkezde yerini alması.
Van ile ilgili dünyanın neresinde olursa olsun fotoğraf, kitap, dergi, gazete gibi eserler bağış ve satın alma yoluyla merkeze kazandırılacak.
Merkezin içerisinde şehir kültürüne ait Van ile ilgili eski yeni bütün video, CD, ses kasetleri burada  bulunacak. Bütün eserler, materyaller demirbaş envanterle kayıt altına alınacak.  Aynı zamanda bu kütüphane Van halkının kültürel, sanatsal ve eğitsel çalışmalarını gerçekleştirebileceği ve izleyebileceği bir merkez niteliğinde olacak.Van Şehir Kütüphanesi ve Dokümantasyon Merkezi bünyesinde bulundurduğu binlerce kitap ve doküman ile Van’ın ortak aklı,  yaşayan hafızası  haline gelecek. Yıllar itibariyle eser ve materyallerin sayısı hızla çoğalacak.

Merkezden yararlanmak isteyen kişiler küçük bir bedel ödeyerek yararlanabilecek.  Merkezde atölyelerden dönüştürülen salonlarda  Van üzerine panel konferans, sergi, söyleyişi, şiir dinletileri gibi etkinlikler,  Van türkülerinin söylendiği Van Oturma Geceleri düzenlenecek.
Van Şehir Kütüphanesi ve Dokümantasyon Merkezi'de  çağın tüm teknolojik imkanları kullanacak. İnternet üzerinden  ziyaretçiler sanal ortamda merkeze ulaşılabilecek.Van Şehir Kütüphanesi ve Dokümantasyon Merkezi’nde Türkiye'ye hitap edecek Üniversite, enstitü düzeninde çalışmaları yürütebilecek bir araştırma merkezi olacak. Merkezde Van ile ilgili tüm eserler satılabilecek. .
Merkezde kütüphaneci, arşivci, fotoğrafçı ve edebiyat öğretmeni görev yapacak.  Atanacak  kişiler özellikle Van’ı bilen tanıyan, seven gönül ve görev adamaları arasından  seçilecek.
Peki kim yapacak/yapmalı derseniz?
Van Şehir Kütüphanesi ve Dokümantasyon Merkezi  için Van Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından koruma altına alınan şehir merkezinde bulunan, ulaşım sorunu bulunmayan,sivil  mimari özelliği  taşıyan ve bahçesi bulunan  eski Sanat Okulu binası  en uygun yerdir.Van Valiliği, Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (DAKA)  ve SODES kaynaklarıyla proje kısa sürede hayata geçirilebilir. 
Şahsıma, aileme ait 70-80 yıllık fotoğraf, kitap, dergi, ses kayıtları gibi materyalleri   kurulacak Van Şehir Kütüphanesi ve Dokümantasyon Merkezi’ne bağışlamaya hazırım. Benim gibi binlerce Vanlının da bağış yoluyla katkı yapacağını biliyorum.
Herkesin bir hayali var benimde hayalim yaşadığım süre içinde Van Şehir Kütüphanesi ve Dokümantasyon Merkezi’nde kırtlama çay içerken Van kitabı okumak,  araştırmacı dostlarımızla  Van belgeseli izlemek, Van fotoğrafı veya bir kitabı satın almak, Van’a gelen misafirlerimizi Van Oturma Gecesinde Van türküleri dinlemeye götürmek .” 
 Fakat göz koymuşlar.
 Eski Sanat Okulu’nun Van Şehir Kütüphanesi olarak değerlendirilmesi için  iki yıl içinde birkaç köşe yazısı daha yazarak, haber yaparak konuyu ilgililerin dikkatine sunmaya çalıştık.  Önerimiz Van halkından çok büyük ilgi ve destek gördü.  Kentimizin ayakta kalan sivil mimari örneklerden, betona, yağmalanmaya feda edilmekten tescillenerek kurtarılan eski Sanat Okulu’nun farklı amaçla kullanılmasının yanlış olacağı yönünde  kamuoyunda ortak  bir görüş oluştu. Bir toplantıda Van Şehir Kütüphanesi ve Kent Müzesi konusunu   Van Milletvekili Beşir Atalay’a  bizzat anlattım.
Ancak Vanlılar tedirgin, kızgın ve tepkili.
Eski Sanat Okulu’na göz koyan çok sayıda kişi ve kurumun olduğunu  duyuyoruz. Son günlerde ortalıkta gezinen  duyum Van halkını ciddi şekilde üzmüş, tedirgin etmiştir.  Efendim, söylentilere göre özel bir kuruluş Vanlıların Şehir Kütüphanesi, Kent Müzesi olmasını özlemle bekledikleri eski Sanat Okulu’nu  kendilerine tahsisi için uğraşıyormuş.  Değerlerimizi  yok sayacak bu  tahsisse başta Vali İbrahim Taşyapan’ın izin vermeyeceğini, karşı çıkacağını biliyoruz.  Kent halkını yaralayacak, küçük düşürecek böylesi bir  imtiyazı Van halkı da  asla kabul etmez.  Bu  girişimin gerçekleşmeyeceğini biliyoruz.  Ancak söylentiler "Ateş olmayan yerden duman çıkmaz" misali  can sıkıcıdır.