İkram Kali

Vali kentle bütünleşince olmazlar oluyor

İkram Kali

Van'ımızın Osmanlı dönemine ait vilayet binası, okulları, iş yerleri gibi tarihi mekânlarının tamamı 1915 Rus işgali ve Ermeni ayaklanması sırasında yakılıp yıkılmıştır.   Ne acırdır ki asırlık mekânlardan hiçbiri ayakta bırakılmamış. 2 Nisan 1918'de kurtulan Van, Cumhuriyetin ilanının ardından 1930'lardan sonra yeniden şekillenmeye başlamış.  Birçok resmi kurum binaları, sivil yapılar ve geleneksel Van evleri inşa edilmiş.

Cumhuriyet sonrası kentimizde yapılan mimari yapıların büyük bir çoğunluğu çarpık kentleşme, depremler, göçler, hormonlu büyüme, terör ve sosyal olayların yıkıcı etkileri sonucu korunamayarak yıkılmıştır.  Tarihi mekânların yerlerine beton yığını çirkin binalar dikilmiştir.   Sonuçta tarihi mekânlar,   kent kimliği ve kentimizin hafızası duyarsızlık sonucu yok edilmiştir.

 

 

 Vanlıların ve bazı idarecilerimizin çabaları sonucu kentimizdeki Cumhuriyet dönemine ait mekânlardan eski erkek sanat okulu ve tekel binası Van Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından tescillenerek yağmalanmaktan, yıkılmaktan son anda kurtarılabilmiştir.

Kültürü, kent kimliği göç kültürüyle baskı altına alınarak yozlaşmaya başlayan,  hafızası yok edilmeye çalışılan kentimizin ayakta kalan tarihi mekânlarının değerlendirilmesi için bu köşede "Bir hayalim var" yazımızla yetkililerin ve kamuoyunun dikkatini çekmeye çalışarak erkek sanat okulu binasının " Van Şehir Kütüphanesi ve Kent Müzesi"  olarak değerlendirilmesi gerektiğini gündeme getirdik. 

Yazmakla yetinmeyerek konun anlaşılması için 3 proje dosyası hazırladık. Birini dönemin valisi İbrahim Taşyapan'a diğerini Van Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Mustafa Yalçın'a birini de Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (DAKA)  yetkililerine takdim  ettik.. Öneri beklediğimizin üzerinde ilgi görerek destek buldu. 

Vanlılar tarihi Erkek Sanat Lisesi binasının "Van Şehir Kütüphanesi ve Kent Müzesi"  olarak kente kazandırılmasını beklerken bir vakfın binayı ele geçirme çabası içinde olduğunu, binanın arkasına öğrenci yurdu yapılacağı duyumunu alınca üzüldük. Bizde  "  Van halkı izin vermez"  başlıklı yazımızla girişimlere tepki gösterdik.

 Bunların hepsi geride kaldı.

Vali Zorluoğlu'nun Van'a gelmesiyle birlikte yeni bir süreç başladı.

Geçen hafta sonu Vali ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Murat Zorluoğlu Edremit Vali Konağı toplantı salonunda projeyle ilgili toplantı yaptı. "Van Şehir Kütüphanesi ve Kent Müzesi"  projesinin görüşüldüğü toplantıda Van'ı heyecanlandıran, mutlu eden somut adımlar atıldı. Güzel gelişmeler oldu.

Toplantıya Vali Murat Zorluoğlu'nun yanı sıra vali yardımcısı Mehmet Parlak, İl Kültür ve Turizm Müdürü Muzaffer Aktuğ, DAKA Genel Sekreteri Halil İbrahim Güray, Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Mustafa Yalçın, Büyükşehir Belediyesi Kültür Daire Başkanı Sinan Bağlı, Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Müdürü Necmettin Bayhan, Van Müze Müdürü Erol Uslu, Rölöve ve Anıtlar Müdürü Edip Emre Aksüek, Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Osman Çaydare, Van YYÜ Öğretim Üyesi Doç. Dr. Suat Parin, Vansesi Gazetesi Yazı İşleri Müdürü İkram Kali, sanat tarihi uzmanı Mesut Gül ve mimar Özcan Belen katıldı.

 

 Vali Zorluoğlu toplantının başında, "Van Şehir Kütüphanesi ve Kent Müzesi" ne verdiği önemin altını çizerek,  valilik ve belediye olarak Van için yapılan onlarca proje olduğunu, bu projenin kendisini çok heyecanlandırıldığını, biran önce hayata geçirilmesi için zamanın verimli kullanılarak 2018 sonbaharında açılışını yapmak istediğini söyledi.

 Van'ın hafıza merkezi olacak kütüphane ve müzenin kentimizin kimliğine kültürüne değer katacağını kaydeden Vali Zorluoğlu,  toplantıda Van'ın sözlü tarihini eser haline getirilmemiş olmasının da büyük bir eksiklik oluğuna dikkat çekti.

 Açık söyleyeyim; Vali Bey Van'ı Vanlıların ruhuyla kucaklıyor, sorunlarının çözümü, beklentilerinin gerçekleşmesi için samimi çaba gösteriyor. Sahiplenmek, vatandaşın sesine kulak vermek tam da budur.

Van'ın kent kimliğine katkı sağlayacak çalışmalara özel bir önem verildiğini Vali Bey'den duymak benim için önemliydi.

Vali Bey öncelikli projeleri zamana sığdırma çabasında. Bu nedenle hemen komisyon kurulması talimatını vererek çalışmaların hızlandırılmasını istedi.

 Cumartesi günü katıldığım toplantıda Van'ın bir evladı, sorumluluk hisseden gazetecisi olarak düşüncelerimi, önerilerimi aktarma imkânım oldu. Van Şehir Kütüphanesi ve Kent Müzesi olarak adlandırdığım mekânın peyzajında, çevre düzenlemesinde Van lalesi, zeringadek gibi endemik çiçeklerin,  yerli meyve ağaçlarının kullanılması gerektiğini söyledim. Kütüphanede Van konulu el yazması dahil kitap, belge, fotoğraf, ses kaydı, film, afiş vb. gibi materyallerin bir araya getirilmesini ayrıca atölyelerden birinin sergi salonu olarak değerlendirilmesini önerdim.  Van'ın ihtiyacı, Vanlıların hayali olan Van Şehir Kütüphanesi ve Kent Müzesi için hemşehirilerimizn bugünden çeşitli eşya, kitap, fotoğraf bağışlamaya hazır olduklarını, projeden büyük bir heyecan duyduklarını ifade ettim.

 Müze ve kütüphanede geçmişten günümüze Van'ın ünlüleri; doğumdan evliliğe kadar gelenek ve görenekler; giyim-kuşam, eğitim, spor, komşuluk ilişkileri, kısacası yaşam kültürü sergilenecek, hatıralar canlanacak. Kampüs olarak dizayn edilmesi planlanan kültür mekanında amfi tiyatro ve yöresel aktivitelerin düzenleneceği Van Evi, workshop atölyeleri, kafeteryalar, 100 kişilik toplantı salonu,  yazlık sinema yer alacak.

Van Şehir Kütüphanesi ve Kent Müzesi 2018'de, Van'ın kurtuluşunun 100. yılında kapılarını ziyaretçilerine açacak. Kentimiz hayati önem taşıyan yol, su, elektrik kadar önemli bir esere kavuşacak.

Bu güzel eserle yalnızca Vanlıların hayali gerçekleşmeyecek. "Her Kente Kent Müzesi" önerisi olan, halen başkanlığını Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz'ın yaptığı Tarihi Kentler Biriliği'nin de hedefi de gerçekleşmiş olacak.  Van'a can, Vanlılara moral veren yararlı bir toplantıyı bu şekilde geride bıraktık.  Memleketimize hayırlı olsun.

 

 

Tekel binası ne olacak?

1940’lı yıllarda  inşa edilen tapusu Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığına ait olan Van Tabiat  ve Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından 2006 yılında tescili yapılarak koruma altına alınan tarihi Tekel binamız var.   Vanlı hemşehrilerimiz binanın kültürel amaçla değerlendirilmesini istiyor. Doğrusu da budur. Vanlılar bunun için adeta mücadele ediyor.  Birileri de başka hesaplar içinde. Kazanan Van olacak.

Toplantıda " Tekel binasını sormadınız mı?"  dediğinizi duyar gibiyim.

Hemen söyleyeyim.

Vali Zorluğoğlu'nun başkanlığında yapılan toplantıda Tekel binası tabi ki gündeme geldi. Vanlıların Tekel binasıyla ilgili hassasiyetini, beklentilerini iyi bilen Vali Zorluoğlu, sanat okulu gibi Tekel binasına da özel bir ilgi gösteriyor.  Tarihi Tekel binasının kentimize kazandırılması için başlatılan çalışmalar sürüyor. Bir sorun yaşanmazsa Vali Zorluoğlu yeni bir müjde daha verebilir. Haberiniz olsun.

Yazarın Diğer Yazıları