Su içmek bile siyasettir

Van'ın İran ile olan  komşuluk ilişkileri ortak tarihten ve kültürel zenginliklerden beslenerek yoluna devam ediyor. İran ile ekonomik ilişkilere yönelik  önemli çalışmalar yapan  Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (DAKA) İran Masası sosyal ve kültürel ilişkileri güçlendirmek amacıyla  geçen hafta İran'ın dünyaca tanınan ödüllü yönetmenlerinden "Oblivion Season" isimli 48 ödüle layık görülen filmin yapımcısı, yönetmen ve senarist  Abbas Rafei'yi Van'da akademisyenler, sinema ve sanat çevreleri, basın mensupları ve öğrencilerle buluşturdu. Keyfili bir buluşma oldu.

2016 yılından sonra yine DAKA'nın daveti üzerine ikinci kez Van'a gelen Rafei, Elite World Van Hotel'de düzenlenen, sınırlı sayıda davetlinin katıldığı söyleşide İran sineması hakkında  bilgiler paylaşarak yöneltilen soruları içtenlikle yanıtladı. Katıldığım bu söyleşide Abbas Rafei'den özelde İran sineması ve seyircisi, genelde Dünya sineması hakkında değerli bilgiler edindim.

Sanatsal buluşmada...

Abbas Rafei'nin hayatını, sinema dünyasıyla yolunun kesişmesini, başarılarını anlatan biyografisinin ardından yönetmenliğini yaptığı bazı filmlerinin fragmanlarını izledik.  Filmleri izlerken doğal ortamlarda 1970'li yılların sinema imkanlarıyla hayatın içinden kesitler veren, bizim de  Van'da Emek, Şehir, Yıldız sinemalarında izlediğimiz Türk filmlerini, Vanlı ailelerin sinema tutkusunu ve 2 kışlık 4 yazlık sinemayı anımsadım.

Söyleşinin soru-cevap bölümünde katılımcılar Rafei'ye İran'da film çekmenin zorlukları, siyasi baskı, sinema sektöründe kadının yeri, ortak sanat çalışma düşüncesi, İranlıların sinemaya ilgisi, sinema-siyaset ilişkisi üzerine  çeşitli sorular yöneltti. Soruları ayrıntılı şekilde yanıtlayan Rafei'yi herkes gibi bende ilgiyle dinledim.

Çok beğendiği Van'ın güzelliklerinin tanıtılarak anlatılması gerektiğini ve sinemanın bu anlamda kullanılabileceğini belirten Rafei, Mevlana'nın "Aynı hisleri paylaşmak, aynı dili konuşmaktan daha önemlidir" veciz sözüne atıfta bulunarak Van halkının İran halkına Ankara'dakilerden daha yakın olduğunu, Türkiye'yi Van ile daha çok bağdaştırdıklarını söyledi. 

İranlıların Van'da yabancılık çekmeden yaşamlarını sürdürmesinin kendisine ümit verdiğini vurgulayan Rafei, " İran ve Türkiye'nin birçok  kültürü birbirine yakındır, ortaktır. Bu nedenle Van'da düzlenen  sanatsal faaliyetlere katılmaktan mutluluk duyuyorum. Kadim dostluk ilişkilerimizi sanat yoluyla daha çok geliştirebiliriz. Van ile sanat alanında birçok çalışmaya imza atabiliriz. DAKA destekleriyle Van'da ortak belgesel, kısa ve uzun metrajlı film çekmek, atölye çalışmaları yapmak, sinema bilgi ve birikimimi genç sinemacılar ve öğrencilerle paylaşmak  istiyorum. Mesela  yönetmenliğini yapacağım ve Van'da çekeceğimiz ortak belgeselin veya filmin yardımcı yönetmeni, rol alacak oyuncuların bir kısmı Vanlı genç meslektaşlarımızdan oluşabilir. Ben buna hazırım" dedi.

Sinemayı toplumun aynası olarak gören, İran'da kültürel ve düşünsel olarak daha dolu ve iz bırakan filmler çekildiğini, Dünya sinema festivallerinde önemli ödüller aldığını, İran'da film çekmenin pahalı olmadığı, İran filmlerinde teknikten fazla yararlanılmadığını dolayısıyla filmin kendisi değil konusunun ön plana çıktığını, İran Devrimi öncesi de film çektiğini, İran filmlerini yaş sınırı olmadan herkesin ailece bir arada izleyebildiğini ve aynı duyguyla gözyaşı dökebildiğini, İran'da 25'e yakın kadın yönetmenin olduğunu,  halkın tiyatro ve sinemaya büyük ilgi gösterdiğini hatta  Tahran'da bazı tiyatro oyunlarının biletlerinin iki üç katına satıldığını, çünkü başka bir eğlence olmadığını söyledi.  Türk sinemasını çok başarılı bulan  Rafei,  İranlı yönetmenlerin hepsinin Yılmaz Güney'i iyi tanıdığını ve Yol filmini  bildiğini anlattı.

 İran sinemasını Rafeai'den dinlerken şu ifadeleri  ayrı bir yer eti hafızamda:

Bir toplumda özgürlük yoksa su içmek bile siyasettir/ Fikirler yasaklı ortamlarda gelişir.

Türkiye'nin İran ile olan 560 kilometrelik sınırının 300 kilometresini  Van sınırı oluşturur. 400 yıldır değişmeyen sınır komşumuz İran- Van arasında ekonominin, turizmin  güç kazanması ve büyümesi  için  sosyal kültürel etkinliklerin yoğunluk kazanması gerekir.

İran ilişkilerine kültürel destek

İranlı yönetmen Abbas Rafei'nin söyleşisine katılan  DAKA Genel Sekreteri İbrahim Güray heyecan yaratacak  yeni şeyler söyledi.  Güray, ekonomik faaliyetleri sürdürürken sosyal  ve kültürel faaliyetleri ihmal ettiklerinin farkına vardıklarını, ekonomik faaliyetler kapsamında yürüttükleri çalışmalara bundan sonra sosyal, ve kültürel içerikli mali destek programlarını da dahil edeceklerini ifade etti.

Bu şu demektir;

DAKA bundan sonra sosyal ve kültürel  projelere daha çok  destek sağlayacak. Örneğin Van'da İran Türk ortak film çekimine,  "Van İran Kültür Festivali'ne, Van türküleri CD'si hazırlanmasına destek olabilecek.  DAKA İran Masası'nın sosyal ve kültürel ilişkilere önem vermesi  önemli  bir adımdır.

Trafik keşmekeşi

Van İl Emniyet Müdürlüğü Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü… Hafta içinde Van genelinde 5 farklı noktada 10 ekiple, trafik güvenliği ve trafik düzenini sağlamak üzere helikopter desteğinde denetim yaptı.

Aşırı hız, hatalı şerit değiştirme, tehlikeli araç kullanma, emniyet kemeri, cep telefonuyla konuşma, kırmızı ışık ve diğer kural ihlallerine yönelik uyarıcı ve yönlendirici denetimler ilgi çekti.  Topluma trafik ihlallerine izin verilmeyeceğinin mesajı verildi.

Okurlarımız, vatandaşlar gazetemizi aradı.

Diyorlar ki…

Denetim  şüphesiz iyidir. Peki, ara sokaklarda ve cadde kenarlarında  yaşanan trafik keşmekeşi ve düzensizlik nasıl olacak? Kenti boğan kronik soruna kim dur diyecek. Buralara da denetlensin. İl Trafik Komisyonu, Büyükşehir Belediyesi  el ele verisin soruna çözüm bulsun. Vatandaş  çağrısında çok haklıdır.